Help
Options
Didn't know it?
click below
click below
Knew it?
click below
click below
Don't Know
Remaining cards (0)
Know
retry
shuffle
restart
0:00
Embed Code - If you would like this activity on your web page, copy the script below and paste it into your web page.
Normal Size Small Size show me how
Normal Size Small Size show me how
biofizike - 1
Kapitulli 1
| Question | Answer |
|---|---|
| fizika | nder shkencat me te vjetra qe e ka kriju njeriu, ne shkallen e pare te dijenise njerezore mbi boten qe e rrethonte ate fizika merrej me te gjitha fenomenet e natyres |
| a mund te zhvillohet fizika si shkence ne vete | jo, fizika nuk mund te zhvillohet si lende ne vete. se bashku me matematiken kimine dhe tekniken zbulon dhe studion lidhjen reciproke te fenomeneve te ndryshme te natyres dhe gjen rruget per mi ve ne sherbim te njeriut |
| qka quajme fenomen | fenomen quajme qdo ndryshim qe ndodh ne natyre |
| qka studion fizika | fizika studion format me te thjeshta dhe me te pergjithshme te levizjes se materies siq jane levizja mekanike, termike elektromagnetike etj, te cilat marrin pjese ne format me te komplikuara te levizjes qe ekzistojne te proceset kimike biologjike |
| fjala fizik | fjale greke fyzis - natyre |
| qelesi i te kuptuarit te fuqise fizikes | jane ligjet e saj qe bazohen ne fakte eksperimentale |
| qfare shkence eshte fizika | shkence eksperimentale dhe teorike |
| qka ka ndihmu zhvillimi i fizikes Shkence fundamentale | zhvillimin i udhetimeve ne gjithesi, industria e telekomunikacionit, zbulimi i transistoreve per zhvillimin e elektronikes dhe industrise se kompjuterve, dhe rrezer x ultrazeri rezonanca magnetike jane baza e metodave te diagnostikimit mjeksore |
| kimia | studion levizjet e persosura te grimcave si elektroneve atomeve molekulave ne forme karakteristike te reaksioneve kimike duke u bazuar ne ligjet e fizikes |
| mekanika kuantike | ka sqaru ne menyre bindese dhe te sakte sistemin periodik te elementeve te Mendeljevit si dhe te gjitha ligjet empirike te kimise mbi kombinimin e lendeve te ndryshme me njera tjetren dhe mbi rezultatet e ketyre kombinimeve |
| kimia teorike | perben nje kapitull te fizikes |
| biologjia | studion proceset e jetes si : rritja,qarkullimi i gjakut, marrja e ushqimit nga ai, fenomenet bioelektrike ne inde, ekuilibri energjetik, termorregullimi ne organizmat e gjalle etj |
| qka i ofron fizika biologut | fizika i ofroj biologut per te kryer kerkimet e tij nje sere aparaturash dhe teknikash te sterholluara dhe shume te efektshme duke filluar nga mikroskopia elektonike, pastaj spektrofotometrine, difraksionin e rrezeve x ose neuroneve radiometrine etj |
| dukuri fizike ne biologji | kalimi i lendes neper membranen qelizore, veterregullimi i temperatures qe org te gjalle perhapja e impulseve elektrike neper fijen qelizore, levizja e fluideve neper gypa kapilar dhe sisteme tjera te qarkullimit dhe funsionimi i organeve te shqisave |
| matematika | dukurite fizike shpjegohen duke zbatuar teorite dhe formulat e matematikes |
| astrofizika | lidhja e ngushte e fizikes me astronomine - dega e re astrofizike |
| fizika ose bija e saj elektronika qka i ka vene ne funksion mjekut | per punen e perditshme diagnostikuese si psh : perfitimi dhe analizimi i imazheve (radiologjia, gamagrafia, ekografia) regjistrimi i sinjaleve (EKG, EEG, EMG) dhe regjitrimi dhe matja e rrezatimeve qe perdoren ne mjeksine berthamore |
| qka studion fizika | dukurite natyrore ku disa madhesi ndryshojne ndersa disa te tjera qendroje te pandryshueshme ne kohe |
| per me pershkru i dukuri | nevoitet vezhgimi cilesor dhe sasior |
| vezhgimi cilesore | behet pa kurrfar nderhyrje ne dukurite fizike por percillet qdo gje qe ka te beje me dukurine qe vezhgohet |
| vezhgimi sasiore | e shkakton vet studiuesi |
| eksperiment ose prove | shaktimimi artificial i dukurise quhet eksperiment, metoda quhet metode eksperimentale, i pari Galile Galileu |
| qka nevoiten per me bo vezhgim sasiore | instrumentet qe matin madhesite fizike si peshen gjatesine shpejtesine |
| madhesi fizike | madhesite qe mund te maten |
| te matesh | te matesh dmth te krahasosh njerine matese qe eshte zgjedhur me madhesine qe duhet matur dhe te numerosh se sa here njesia perfshihet breda madhesise |
| madhesi fizike eshte | veti e objekteve fizike e cila ne aspektin cilesore eshte e njejte per te gjitha objektet e ne aspektin sasiore eshte e veqante |
| disa madhesi fizike | masa koha gjatesia shpejtesia temperatura energjia fuqia forca etj |
| me qka shenohen madhesite fizike | me simbole te ndyshme qe jane germat shqip, gotik apo grek, ne trajten kursive |
| qellimi i studimit te dukurive fizike | me gjet lidhshmerine mes madhesive fizike qe e karakterizojne dukurine qe studiohet |
| ligj fizik | nqs nje lidhje mes madhesive fizike vlen ne teresi atehere kete lidhshmeri e quajme ligj fizik |
| me qka paraqiten ligjet fizike | varshmeria sasiore e disa madhesive fizike shprehet me formula fizike. paraqiten me formula dhe ne menyre grafike |
| princip ose parim fizik | ligjshmerite fizike qe per nga natyra jane te qarta dhe nuk kane nevoje te vertetohen quhen parime ose principe fizike |
| ne baze te menyres se percaktimit te madhesive si ndahen | madhesi vektoriale dhe skalare |
| madhesi vektoriale | madhesi vektoriale percaktohet me tri elemente: intenzitetin, drejtimin dhe krahun (nese jane emeruar edhe njesine perkatese) shenohen me simbol perkates dhe shigjet mbi |
| madhesi skalare | madhesi skalare percaktohen vetem me vleren numerike (njesine perkatese nese jane emeruar) dhe shenohen me simbolin perkates kurse vlera me ni numer dhe njesine |
| sistemi nderkombtar i njesive | njesite themelore, njesite e rrjedhura dhe njesite plotesuese |
| njesite themelore | jane te perkufizuara ne menyre te pavarur nga perkufizimi i njesive tjera bejne pjese : njesia e gjatesise m, mases kg, kohes s, temperatures K, intenzitetit te rrymes elektrike A, intenzitetit te drites cd, dhe njesia e substances moli n. |
| metri | gjatesia e rruges qe ekalon drita ne vakum per kohen prej 1/299 792458 pjese te sekondes |
| kilogrami | masa e prototipit te ndertuar nga aliazhi 90% platin dhe 10% iridium, diameter dhe lartesi 39 nm i ruajtur ne Byrone Nderkombetare ne Sevre afer Parisit |
| sekonda | eshte koha e kryerjes se 9129631770 periodave te rrezatimit qe i pergjigjet kalimit mes dy niveleve hiperfine te gjendjes themelore te atomit te Cs 133 |
| kelvini | temperaturen termodinamike e barabarte me 1/273.16 pjese te temperatures se pikes se trefishte te ujit |
| amperi | intenzitetin e rrymes elektrike , duke kaluar ne dy percjelles drejtvizore ne mes veti paralel, pambarimisht te gjate me prerje terthore te paperfillshme te vendosur ne vakum,largesi 1 meter shkaktojne force te bashkeveprimit prej 2*10-7 N per qdo meter |
| kandela | intezitetin e drites e cila ne nje drejtim te dhene emeton rrezatim monokromatik me frekuence 540 *10 12 Hz dhe intenziteti rrezatues i te cilit ne ate drejtim eshte 1/683 wat per steradian |
| moli | sasia e substances e cila permban aq grimca sa ka s=atome ne 12*10-3 kg karbon C12 |
| njesi plotesuese | radiani dhe steradiani |
| radiani | kendi ne rrafsh eshte kendi mes dy rrezeve te cilat ne nje rrethe formojne nje hark gjatesia e te cilit eshte e barabarte me gjatesine e rrezes |
| steradiani | kendi hapsinore eshte kend hapsinore kulmi i te cilit ndodhet ne qendren e nje rrethi ndersa ne mbeshtjellsin e saj e kufizon nje sip e barabarte me si e katrorit qe e ka krahun sa rrezja e sferes |
| njesi te rrjedhura | te gjithe njesite tjera: shpejtesia v , nxitimi a , forca F, puna A-jul, fuqia P- vat, sasia e elektricitetit q-kulon , tensioni elektrik U-volt, kapaciteti elektrik C-farad |
| qka studion mjeksia | mjeksia studion shendetin e njeriut, semundjet dhe shkakun e tyre duke u bazuar ne ligjet e fizikes |
| Poason | hulumtu rrjedhen e lengjeve si fenomen fizik, e qe ka gjet perdorim ne hemodinamike |
| Gjilberti | i ka zbulu ngarkesat elektrostatike |
| Galvani | ka zbulu rrymen ne nervat e bretkoces si fenomen i fillimit te njohurive ne elektrofiziologji |
| Bernuli Poazej | bernuli si nje nder themeluesit e hemodinamikes bashke me Poazej qe kane qene mjek kane zbuluar ligje me te cilat eshte studiuar rrjedhja e gjakut ne sistemin e qarkullimit te gjakut tek pacientet |
| Jung Helmhotz | njihen me shume si fizikant por kane qene mjeke |
| Biofizika | eshte nje shkence nderdisiplinore qe duke perdore ligjet e fizikes metodat teknikat shqyrton vetite fizike dhe fizikokimike te sistemeve biologjike dhe ndikimin e agjenteve ne to |
| perdorimi i pare i fjales biofizike | Karl Pearson 1892 The grammar of science fushe shkencore qe kerkon me lidhe fiziken me biologjine sepse shume fenomene biologjike ndodhin ne perputhje me ligjet fizike |
| biofizika perfshin nje game aktivitetesh | studimi i forcave mes atomeve - formen e proteinave ose molekules se adn-se algoritmat ne kompjuter imazh 3D trurin hulumtimi dhe krahasimi i mekanikes se levizjes se gjymtyrve ose rrjedhes se gjakut hulumtimi i efekteve te radioaktivitetit nmjedis |
| Disiplinat e biofizikes | sipas JUPAB : biofizika molekulare dhe nderqelizore, biofizika anatomike dhe fiziologjike, biofizika mjeksore, biofizika e mjedisit, teknikat dhe aplikimet biofizike, teknikat dhe aplikimet e pergjithsme dhe biofizika e imazheve |
| biofizikantet hartojne eksperimente per me kuptu proceset biologjike si : | fotosinteza, kujtesa dhe proceset e trurit, kontrolli i muskujve, studiojne si funksionojne shqisat, se si mol hyjne ne qeliza dhe se si nderveprojne, si levizin qelizat si reagojne ndaj mjedisit etj |
| ku e gjejme biofiziken | biokimi, bioinxhinieria dhe inxhinieria biomjeksore, biologji, mjekesi, neuroshkence, farmakologji |
| biofizika ne biokimi | kufi shume te paqarte,ku shume lehte nje biokimist mund te referohet si biofizikante dhe anasjelltas biokimistet perdorin biofiziken ne kerkimet e tyre |
| bioinxhinieria dhe inxhinieria biomjekesore | jane fusha te medha, ku disa aspekte qe e lidhin me biofiziken jane se imitojne sisteme biologjike per me kriju produkte, krijojne pajisje per me kontrollu sisteme biologjike dhe modifikojne gjenetiken e org per me rrit nje tipar brenda org. |
| biofizika ne biologji | ne fizike jane 5 lloje energjise themelore pa energji te erret, ku energjia as nuk krijohet as nuk humbet. Org e gjalle konsumojne transformojne dhe perdorin energji. format e energjise dhe transformimet jane procese biofizike |
| mjekesia | ne spitale kemi fizikante mjekesore, fizikante e shendetit dhe biofizikante |
| neurofizika biofizikantet pjese e neuroshkences | neurofizika dege e biofizikes e cila merret me sistemin nervor neuroshkenca - studim nderdisiplinor i sistemit nervor |
| farmakologjia | studim i nderveprimit te barnave me org e gjalle |
| farmaceutike radiofarmaceutike | farmaceutike - barnat me veti medicinale radiofarmaceutike - barnat me izotop radioaktiv |
| farmakokinetike | sdutimi i aftesise se trupit me thith shpernda metabolizu dhe nxjerr barin |
| farmakodinamike | studimi se si bari shkakton ndryshime ne qeliza dhe efektet fiziologjike te tij |
| historiku i sistemeve | antikiteti - aristoteli platoni dhe demokriti ku sistemet ishin nje teresi ne totalitetin e tyre |
| fjala sistem | gjuha greke - pjese te bashkuara |
| kur emerohet sistemi | mendohet ne elemente qe hyjne ne nje funksion te perbashket per te dhene nje fenomen |
| sistemi ne kuptimin me te pergjithshem | bashkesi e elementeve me perberje te qfaredoshme qe veprojne mes veti dhe me rrethinen duke formuar nje teresi ne vete qe shfaq dukuri ose fenomen |
| si klasifikohen sistemet | ne baze te : nderlikueshmerise - nr i elementeve dhe shkalles se nderlikueshmerise se lidhjes mundesise se parashikimit se di di te sillen ne te ardhmen |
| sipas nderlikeshmerise si ndahen sistemet | thjeshta - nr te vogel elementesh lidhje te thjeshta perpera - nr me te madh te elementeve te lidhura ne menyre te perbere komplikuara shume te komplikuara - nuk pershkruhen saktesisht sepse nuk kemi dituri te mjaktueshme |
| sipas mundesise se parashikimit sistemet ndahen ne | determinuara- elementet qe e perbejne sistemin veprojne saktesisht siq eshte e parapare probabilistike - elementet veprojne ashtu qe eshte e pamundur me parashiku sjelljen e sistemit ne te ardhmen |
| qka shfrytezohen gjate shqyrtimit te struktures dhe funksionit te sistemit | mikro dhe makro metodat |
| mikrometoda | bazohet ne njohjen e elementeve te sistemit, vetive dhe lidhjeve te tyre dhe nga ato nxillen perfundime per vecorite e sistemit ne teresi |
| makrometoda | sistemin e vrojton ne teresi pa hyre fare ne strukturen e tij per sjelljen e sistemit perfundojme ne bazi te madhesive dalese ne krahasim me aty hyrese |
| ku bazohet makrometoda | ne sistemet biologjike ku edhe aty nuk jane te njohura tere elementet e sistemit te lidhjes |
| pse perdor mjeksia modele | ne pamundesi me eksperimentu me sisteme reale njerez, krijohen modele qe kane ngjajshmeri sa me te perkryer me modelin real. |
| teoria apo modeli i sistemit | faktet perfundimtare per sistemin material, te cilat shnedrrohen ne njohje te struktures se tij dhe funksionit e bartjes te cilat ne vetedijen tone rrumbullaksohen ne reprezentim real apo konkret quhet model apo teori e atij sistemi |
| teoria / modeli | teoria me e gjere dhe perfshirese modeli me i ngushte dhe konkret |
| modeli | sistem i cili ka ngjajshmeri me sistemin qe e shqyrtojme, ngjajshmeri strukturore dhe e jashtme (forme) |
| rendesia e modelimit | eshte me hulumtu fenomenet e ngjajshme qe shfaqen ne sistemet e ndryshme, ku rezultatet mirren si perfundime edhe per fenomenin e modelit real |
| si mund te jene modelet | izomorfe dhe hemomorfe |
| modele izomorfe | per dy sisteme te natyres se qfardoshme thuhet se jane izomorfe nese gjate zevendesimit reciprok te njerit sistem ne tjetrin nuk verehet kurrfar dallimi ne mes tyre zevedesime ideale |
| modele hemomorfe | per dy sisteme pjeserisht te njejta themi se jane hemomorfike psh pozitivi negativi i te njetes fotografi , bari receta, veshi mikrofoni, |
| si klasifikohen modelet ne baze te ndarjes me te pranueshme | modele pershkruese modele fizike modele matematike |
| modele pershkruese deskriptive | paraqesin modele me te thjeshta permes te cilave sistemi pershkruhet ne menyre cilesore. ndahen ne modele verbale- te formes se 1 apo me shume fjalive dhe vizuale- ne forme vizatimesh amo fotove grafikeve diagrameve |
| modelet fizike | modele materialiste qe jane realizuar ne forme te nje makine qaku elektrik e te ngjajshme, shfytezohen per qellime praktike |
| modelet matematike | forme ekuacionesh ose shprejhje tjera matematike |
| termat qe bejne pjese ne teorine informative | informate perpunim i informatave sinjal shifer kod |
| termi informate | gjuha latine : shqyrtim sqarim ose shprehje mendimit |
| fjala informate qka nenkuptojme | nje njohuri qe na ben me dije per nje dukuri te dhene ose ndodhi duhet te jete e sakte ne kohen e duhur vendin e duhur dhe te kushtoje sa me lire |
| detyrat e biofizikes | me shpjegu natyren e shenimeve, kodimit, dhenies dhe percjelljes se informatave ne sistemet e gjalla |
| teoria e informimit | disipline shekncore qe merret me problematiken e marrjes perpunimit bartjes dhe ruajtjes se informatave |
| informata e karakterit logjik | quhen kuptimet dhe perfundimet qe jane krijuar si pasoje e sftesise se njeriut me analizu dhe pergjithesu informatat e pranuara nga shqisat |
| informata e karakterit fizik | jane ato informata te cilat ndrrojne dijenine e pranuesit per lenden e lajmerimit dmth informata e zvoglon papercaktueshmerine e vete sistemit |
| me teori informimi behet | shpjegimi i kodit gjenetik, programimit gjenetik dhe informacioneve gjenetike ne lemi mjeksore |
| qeshte informata | informata eshte sasia e te dhenave njohurive te reja ne percaktimin e fenomenit te ndonje sistemi informata e zberthen kompleksivitetin e sistemit por nuk eshte veti e gjithe substancave |
| sipas Cheon dhe Viener informata eshte | diqka qe e zvoglon ose eviton papercaktueshmerine |
| aspekti semantik | qdo informate duhet te kuptohet sakte ne kuptimin e permbajtjes dhe te rradhitet sipas rendesise sepse te gjithe informatat nuk jane te barasvlefshme per shfrytezuesin |
| aspekti pragmatik | shqyrtohet vlera e informates sipas kohes se marrjes se saj sipas kohes se marrjes behet edhe veprimi |
| informata eshte funksion : | i gjases, ku informata eshte e vogel nese gjasa e realizimit te fenomenit eshte e madhe dhe informata eshte e madhe nese gjasa e realizimit eshte e vogel. |
| njesia e informates | eshte biti - binary digit , paraqet nje karakter |
| sistemi elementar , me i thjeshte | eshte sistemi qe ka vetem dy gjendje |
| sistem i percaktuar plotesisht eshte : | sistemi me nje gjendje |
| informata 1 bit | shkalla e papercaktueshmerise se sistemit prej dy elementeve |
| si i pranon njeriu informatat | nga ambienti i jashtem permes ngacmimeve te organeve te receptimit |
| analizatori | receptoret organet e mekanizmit kthyes dhe zonat perkatese ne tru krijojne analizatoret te cilet i sigurojne proceset informative dhe perpunimet primare te sinjaleve mbi gjendjen e mjedisit |
| ngacmimet informative si ndahen | te shikuarit te degjuarit vestibulare te lekures kinestatike dhe temperatures |
| pragu i pranimit te energjise | ndjeshmerise se zberthimit te sinjalit nuk ka vlere konstante por zakonisht konsiderohet ndonje nivel energjetik ose nivel tjeter qe gjasa e receptimit te sinjalit eshte e caktuar si gjase e pergjigjjes se drejte te receptorit ne sinjalin pranues 0.5 |
| aftesia e transparences | raport i sasise se infromates se pranuar dhe kohes se kalimit te asaj informate C=I/T. te njeriu - 0.6-0.8 |
| te njeriu zhvillohen procese te rendesishme si | pranimi i informatave kodimi i saj dhe dekodimi, perpunimi i sinjaleve, pranimin dhe perpunimin e plote-mendimi, vendodjen e zgjedhjes dhe realizimin e saj , etj. |
| analizatori i te pamurit RETINA | 10 7 - 10 8 receptore te drites gjate dites 10 8 - 10 9 receptore te drites gjate nates |
| njesite e receptorit | kur disa receptore funksionojne bashkarisht secili nga kete nensisteme mund te dalloje 100 here intenzitete te ndryshme te drites duke filluar nga pragu i ndriqueshmerise deri te verbimi |
| gjate ni sekonde nensistemi : | pranon deri 10 ngacmime qe e ben te mundur shpejtesine e perhapjes se informates prej 70 bit/s qe eshte 70 here me e madhe se shpejtesia e perhapjes se infos e cila ngjan ne kanalin bashkekohor televiziv |
| nervi optik | bart info prej retine deri ne tru 10 6 aksone 300 impulse ne sekond shpejtesia e bartjes 3 * 10 8 bit/s |
| syri ne kushte normale | per 0.1 sekond mundet me shiku te objektet ngjyren formen dimenzionet gjeometrike ndjeshmerine poziten reciproke te trupave etj. |
| per me u vendos ne memorie sasi me e madhe e infove qdo duhet bere | zgjatet koha e vezhgimit |
| analizatori i degjimit VESHI | receptoret per keto ngacmime 10 4 - 5*10 4 |
| ngacmimet informative per veshin : | valet mekanike |
| pragu i ndjeshmerise per valet akustike eshte | 0.0002 N/cm2 7% e intenzitetit te tyre fillestar |
| aftesia e analizatoreve pranues | 0.6 - 8 bit/s per ni receptor |
| fluksi informativ per analizatorin e degjimit | shpejtesia e dhenies se informatave per kere analizatorin eshte 2* 10 4 - 5 * 10 4 bit/s qe eshte ma e vogel se te ajo e te pamurit |
| truri pranon nrumer te kufizuar te informatave dhe varet nga | lodhja pagjumsia uria |
| sinjalet e degjimit truri : | i pranon me shpejtesi 70-80 bit/s dy fjale ne ni sekond |
| ne lekuren e njeriut | 10 4 - 5* 10 4 receptore qe regjistrojne deformimet e shtreses siperfaqesore te lekures si pasoje e veprimit MEKANIK apo veprimit TERMIK |
| shpejtesia e bartjes te receptoret e lekures | 2 * 10 3 bit/s |
| shqisa e nuhatjes | 5 * 10 8 - 10 7 receptore |
| shpejtesia mesatare te nuhatja | shpejtesia mesatare 10-100 bit/s |
| shqisa e shijes | reagjenca elektrokimik 7* 10 6 - 10 7 receptore |
| shpejtesia te shija | 1 - 10 bit/s |
Created by:
dok
Popular Medical sets