Help
Options
Didn't know it?
click below
click below
Knew it?
click below
click below
Don't Know
Remaining cards (0)
Know
retry
shuffle
restart
0:00
Embed Code - If you would like this activity on your web page, copy the script below and paste it into your web page.
Normal Size Small Size show me how
Normal Size Small Size show me how
HYRJE NE MJEKESI
Kapitulli 3 Shendeti dhe semundja
| Question | Answer |
|---|---|
| Cka paraqet shendeti sipas OBSH | Shendeti paraqet mireqenie totale shpirterore, trupore dhe sociale dhe nuk nenkupton vetem mungesen e semundjes dhe te metave trupore |
| Si perkufizohet semundja ne terminologjine mjekesore | Semundje eshte cdo crregullim i ndertimit dhe funksionit te qelizave te indeve dhe organeve dhe sistemeve te organeve te ndryshme te organizmit |
| C'eshte homeostaza | Ne organizmin e shendoshe ekziston perhershmeri, qendrueshmeri e ambientit te brendshem |
| Cilet faktore marrin pjese ne mbajtjen e homeostazes | -veprimi i harmonizuar i hormoneve -aktiviteti neuroendokrin -perhershmeria e perqendrimit te joneve te hidrogjenit (pH) -perberja e el ne forme atomike dhe jonike qe gjenden ne inde dhe lengje trupore -termorregullacioni -komplekset enzimatike |
| Cka quajme semundje | Cdo crregullim ne ndertimin ose funksionin, punen e qelizave, indeve ose te organizmit qe e crregullon homeostazen e ndertimit dhe funksionit te organizmit |
| Si quhet ndryshe semundja | Morbus |
| Cka quajme faktore etiologjik | Jane shkaktare te caktuar qe shkaktojne semundjen |
| Cilat jane karakteristikat kryesore te semundjes | Jane: -etiologjia -patogjeneza -evolucioni -perfundimi |
| Si ndahen faktoret etiologjik | Te jashtem dhe te brendshem |
| Kush ben pjese ne grupin e faktoreve te jashtem | Faktoret fizik, biologjik dhe kimik |
| Cilet jane faktoret fizik te semundjes | Jane: -faktoret mekanik -faktoret termik -faktoret atmosferik -rrezatimi -faktoret elektrik |
| Permend faktoret mekanik | Forca mekanike qe und te kepuse, lendoje, laceroje ose shtyp indet dhe organet |
| Permend faktoret termik | Temperattura e larte dhe te ftohtit shkaktojne reaksione lokale te pergjithshme sic jane djegia, goditja termike ose merdhierja dhe ngrirja |
| Permend faktoret atmosferik | Shtypja barometrike mund te shkaktoje semundje, psh semundja e lartesise, semundja e dekompresionit ose e ekesonit |
| Si manifestohet semundja e lartesise | Per shkak te hipoksise, manifesohet me marramendje, mundim, nauze, vjellje dhe dhimbje koke |
| Si manifestohet semundja e kesonit | Per shkak te clirimit te azotit ne enet e gjakut manifestohet me emboli |
| Permend faktoret elektrik | Goditja elektrike e rrymes teknike ose atmosferike e cila manifesetohet me demtime mekanike, termike, demtim te SNQ, kontraksion te muskujve dhe nderprerje te punes se zemres |
| Cka mund te shkaktojne materiet e ndryshme kimike | Demtimin e qelizave, indeve dhe organeve |
| Cka mund te shkaktojne barerat | Intoksikacione |
| Kush eshte shkaktare i intoksikimit akut ose kronike | Materiet kimike qe perdoren ne bujqesi sic jane pesticidet, alkooli, ngjyrat e ndryshme, benzina, zhiva, metalet e renda, acidet dhe bazat, etj |
| Cka jane faktoret biologjik te semundjes | Faktore heterogjen te jashtem me prejardhje shtazore - bakteret, funget, rikeciet, viruset, parazitet, skraja dhe shiriti, protozoet, ameba, lamblia, malaria, trikomonasi, etj |
| Cka quajme semundje te nutricionit te pamjaftueshem | Crregullimet ose ndryshimet qe shfaqen ne organizem nga marrja e pamjaftueshme e materieve ushqyese - malnutritio |
| Cka quajme semundje te ushqimit te tepert | Marrja e tepert e materieve ushqyese - obesitas |
| Cka quajme semundje te nutricionit | Te gjitha crregullimet qe shfaqen si rezultat i ushqimit jo adekuat |
| Si manifestohen semundjet e nutricionit | Ne forme latente ose manifeste |
| Cilet jane faktoret e brendshem etiologjik | Jane: -faktoret e trasheguar ose familjar (dominant,recesiv) -faktoret e lindur ose kongjenital -crregullimet e imunitetit qelizor ose humoral -faktoret psikosomatik |
| Cfare fjale eshte patogjeneza | Fjale greke qe dmth pathos-semundje dhe genesis-shfaqje |
| Cka nenkuptojme me patogjeneze | Mekanizmin, menyren e shfaqjes se semundjes |
| Si jane faktoret patogjenetik | Nga ambienti i jashtem dhe ambienti i brendshem Te trasheguar dhe te fituar |
| Kush ben pjese ne faktoret e brendshem patogjenetik | -Konstitucioni -Dispoziciioni -Imuniteti -Mosha -Gjinia -Profesioni |
| Cka mundesojne faktoret e brendshem patogjenetik | Mundesojne reagimin e organizmit ndaj faktoreve etiologjik dhe patogjenetik te jashtem |
| Cka paraqet etio-patogeneza | Reagimin e organimzit qe eshte rezultat i veprimit te perbashket te faktoreve te jashtem dhe te brendshem prandaj shpesh perdoret termi etio-patogjeneza |
| Si manifestohet semundja-morbus | Me pengesa subjektive-symptom dhe objektive-shenja/signum morbi |
| Si qendron pacienti me simptomat dhe shenjat | Simptomat i ndjen pacienti ndersa shenjat mund te zbulohen me ekzaminimin objektiv |
| Cila eshte menyra e trete e manifestimit te semundjes | Crregullimi i ndertimit dhe funksionit te indeve dhe organeve te cilat zbulohen permes metodave ekzaminuese plotesuese |
| Cka eshte pasqyra klinike, tablloja ose kuadri klinik | Shuma e simptomave, shenjave dhe crregulllimeve morfologjike-funksionale te organizmit |
| Cka quajme patognomoni | Shkenca e cila i studion simptomat dhe shenjat e semundjes |
| Si mund te jene simptomat | Te pergjithshme ose specifike |
| Cilat jane disa nga simptomat e pergjithshme | Temperatura, djeresitja, plogeshtia, renia ne peshe, etj |
| Kur kemi te bejme me simptoma specifike | Simptomat qe shfaqen vetem te nje semundje |
| Ne cka bazohet zbulimi i semundjes | Ne shenjat objektive te asaj semundjeje |
| Si mund te jene shenjat e semundjes | Te pergjithshme, specifike ose shume specifike ose patognomonike |
| Kur kemi te bejme me sindrome | Shume simptoma dhe shenja japin sindromen |
| Cka quajme crregullim morfologjik-funksional | Crregullim i ndertimit dhe funksionit te organit ose sistemit |
| Si i zbulon mjeku semundjet | Ne baze te njohjes se simptomave, zbulimit te shenjave objektive te semundjes dhe zbulimit me metoda diagnostike te crregullimeve morfologjike funksionale |
| Cka quajme spot-diagnoza | Diagnoza qe percaktohet ne shikim te pare |
| Si zbulohen simptomat e semundjes | Permes anamnezes qe jep pacienti |
| Si mirret anamneza e personit te pavetdijshem dhe si njihet ndryshe ky lloj i anamnezes | Te dhenat i japin te afermit e tij, heteroanamneza |
| Cfare fjale eshte anamnesis | Fjale greke qe dmth kujtese |
| Cka quajme anamneze | Zbulimi i semundjes nga kujtesa e te semurit per simptomat e semundjes |
| Cka perfshine anamneza | -Te dhenat personale -Ankesat kryesore -Semundjen e tanishme (anamnesis morbi) -Anamnezen personale(anamnesis vitae) -Anamnezen familjare (anamnesis familliae) -Anamnezen ose statusin socialo-epidemiologjik |
| Cka quajme simulacion | Dukurine kur pacienti ne anamneze me qellim deklaron disa simptoma qe mjeku te fitoje pershtypje se ai eshte i semure nga nje semundje e caktuar - simulatio |
| Cka quajme agravacion | Dukurine kur pacientet pengesat e veta i rrisin, i potencojne - agravatio |
| Cka quajme diminuacion | Dukuria kur pacienti fsheh pengesat e veta - diminuatio |
| Cka quajme disimulacion | Dukuria kur pacienti pengesat e veta i paraqet si te parendesishme, si dukuri te perditshme dhe me qellim apo pa qellim, tenton te ike nga semundja - disimulatio |
| Cili eshte qellimi i ekzaminimit objektiv | Zbulimi i shenjave objektive te semundjes |
| Cilat jane metodat e ekzaminimit objektiv | -Inspeksioni -Palpacioni -Perkusioni -Auskultacioni |
| C'eshte inspeksioni | Te verejturit e te semurit |
| C'eshte palpacioni | Metode ekzaminuese objektive e cila me ane te prekjes se lekures dhe ndryshimeve tjera qe i ka shkaktuar semundja percaktojme konsistencen, levizhsmerine, temperaturen, dridhjet, poziten e organeve, etj |
| C'eshte perkusioni | Metode ekzaminuese objektive e cila permes goditjeve te organeve me metoden gisht mbi gisht, zbulojme fenomenet akustike dhe ne baze te kualitetit te tingullit te fituar konkludojme per ndryshimet e mundshme |
| C'eshte auskultacioni | MEtode ekzaminuese objektive e cila ben te mundur degjimin e ndryshimeve te zerit mbi organet qe ekzaminohen |
| Cka mundeson realizimin e auskultacionit | Veshi dhe stetoskopi |
| Per cka perdoren metodat plotesuese te ekzaminimit | Per vertetimin e diagnozes |
| Cilat jane disa nga metodat joinvazive plotesuese te ekzaminimit | Jane: -ekzaminimi biokimik -ekzaminimi mikrobiologjik -ekzaminimi serologjik -ekzaminimi imunologjik -ekzaminimi radiologjik -ekzaminimi elektrokardiografik -radioizotopet, etj |
| Cilat jane disa nga metodat invazive plotesuese te ekzaminimit | Jane: -metodat endoskopike -kateterizimi etj |
| Cka perfshine dukuria e semundjes | Fillimin, ecurine dhe mbarimin e vet |
| Cka i mundeson mjekut te jap prognozen e semundjes | Njohja e fillimit, ecurise dhe mbarimit te semundjes |
| Si mund te jete fillimi i semundjes | I pernjehershem - acuta I ngadashem - chronica Po ashtu mund te jete tipik, atipik dhe latent |
| Cilat jane fazat qe perfshijne evolucionin e semundjes | Faza e pare (faza latente) Faza e dyte (faza prodromale) Faza e trete (faza manifeste) Faza e katert (faza terminale) |
| Si manifestohet semundja ne fazen latente | Eshte asimptomatik |
| Si manifestohet semundja ne fazen prodromale | Shenja te pergjithshme jo karakteristike |
| Si manifestohet semundja ne fazen manifeste | Simptoma dhe shenja specifike |
| Si manifestohet semundja ne fazen terminale | Mbarimi i semundjes pa marre parasysh epilogun e saj |
| Cka quajme reconvalescentia | Faza e rekonvaleshences paraqet fazen prej zhdukjes se simptomave dhe shenjave te semundjes deri te sherimi i plote |
| Ne baze te kohezgjatjes si ndahen semundjet | Akute deri ne 6 jave Subakute deri ne 6 muaj Kronike mbi 6 muaj |
| Ku mund te shkoje semundja gjate evolucionit te saj | Mund te arrije te : -komplikimi (complicatio) -keqesimi -akutizimi ose egzacerbimi (egsacerbatio) -qetesimi ose remisioni (remissio) -pamjaftueshmeria e organit (insufficientio) ose kthimi -recidivimi (recidivum) |
| Cka dikton menyra e fillimit te semundjes | Dikton mjekimin, kujdesin dhe rehabilitimin si dhe llojin e metodave plotesuese ekzaminuese |
| Si mund te jete mbarimi i semundjes | -Sherim i plote (restitutio ad integrum) -Sherim jo i plote (residua morbi) qe rezulton me invalidet per te cilet nevojitet rehabilitimi -vdekja e te semurit (exitus etalis), respektivisht ndalja e funksionit te SNQ,zemres dhe mushkerive |
| Si mund te jete vdekja | -E ngadalshme (agonia,letargjia, vdekja klinike) -E papritur (mors subita) |
| Si ndahet mjekimi(therapy) | -Mjekim te pergjitshem (higjieno-dietik dhe mbrojtja nga veset dhe materiet e demshme) -Mjekimi specifik |
| Si mund te jete mjekimi specifik | -Konzervativ -Kirurgjik -Psikoterapia -Mjekim me fjale -Mjekim dialogjik -Mjekim sugjestiv |
| Cila eshte masa me atraktive dhe me e besueshme e mbrojtjes shendetesore | Mjekimi |
| Cili eshte qellimi i mjekimit | Ta nderpres procesin patologjik, ta pengoj zhvillimin klinik te semundjes, t'i pengoj komplikimet dhe pasojat. invaliditetin |
| Ne baze te vendit ku behet, si ndahet mjekimi | -Shtepiak -Ambulator -Spitalor -Institucione speciale |
| Ne baze te drejtimit te mjekimit, si ndahet mjekimi | Kauzal dhe simptomatik |
| Cka eshte mjekimi kauzal | Mjekimi i drejtuar kunder shkaktareve |
| C'eshte mjekimi simptomatik | Mjekimi i drejtuar kunder simptomave |
| Varesisht prej metodes si mund te jete mjekimi | -Medikamentoz -Kirurgjik -Psikoterapia -Terapia fizikale |
| Varesisht nga rezultatet e dhena nga mjekimi, si mund te perfundoj mjekimi | Me sherim, permiresim, mbajtje, keqesim dhe fatalitet |
| Cilat metoda te mjekimit perdoren per semundjet psiqike | Psikoterapia, mjekimi me fjale, dialogjik, sugjestiv |
| Si e siguron kujdesi mjekimin | Me pushim ne menyre qe proceset metabolike per mbajtjen e funksionit te jene ne minimum deri ne restitutio ad integrum, si psh te lendimet, thyerjet, etj |
| Cili eshte qellimi i terapise fizikale dhe rehabilitimi | Ta shkurtoje periudhen e paaftesise, ti pengoj apo pakesoj sekelat, te pengoje invaliditetin, ta pengoj vdekjen e parakoheshme dhe ti pakesoj shpenzimet materiale te mbrojtjes shendetesore |
| Cilat komponente permbane rehabilitimi | 3 komponente -fizik -mental -social |
| Cka shfrytezojne terapia fizikale dhe rehabilitimi | Veprimin e disa formave te energjise sic jane -energjia e diellit -rrymat interferente -hidromasazha -faktoreve klimatik,etj |
| Cka siguron rehabilitimi mental | Fitimin e sigurise ne vete dhe mundesite e veta (pacienti gjate mjekimit) |
| C'eshte rehabilitimi shoqeror | Shenje se personin e sheruar, mjedisi ku jeton e ka pranuar dhe i ka ofruar kushte qe ai te verifikohet edhe si personalitet |
Created by:
bossi
Popular Medical sets