click below
click below
Normal Size Small Size show me how
wykład 4
| Question | Answer |
|---|---|
| SGLT1 | - występowanie: jelito cienkie i nerka (niewielkie ilości) - Symport 2 Na Glc /Gal (+ 260 H 2 O) - Transport wtórnie aktywny - Wysokie powinowactwo do Glc - Niska wydajność |
| GLUT2 | - występowanie: jelito cienkie , nerki , wątroba , trzustka - Niskie powinowactwo do glukozy - Wysoka wydajność - Inne transportowane cukry: mannoza, galaktozamina |
| GLUT5 | - występowanie: jelito cienkie, nerki, mózg, mięśnie szkieletowe, adipocyty - Niskie powinowactwo do fruktozy - Wysoka wydajność - specyficzny dla fruktozy |
| slajd 32 | |
| Transport GLUT4 do błony pod wpływem insuliny | 1. insulin receptor 2. aktywacja PI3K 2. kinaza białkowa Akt (B) 3. kinaza białkowa C 4. eksternalizacja pęcherzyków z GLUT4 |
| GLUT3 | mózg w stężeniach Glc wyższych niż fizjologiczne, transport nie zależy od stężenia glukozy |
| Heksokinaza I, II, III | mięśnie erytrocyty mózg inne tkanki / narządy |
| Heksokinaza IV (glukokinaza) | wątroba trzustka mózg jelito |
| Regulatory glukokinazy - aktywatory | Glukoza F-1-P |
| Regulatory glukokinazy - inhibitory | GKRP - glukokinase regulatory protein KONFORMACJA OTWARTA, STABILIZOWANA PRZEZ GKRP -> GK NIEAKTYWNA F-6-P (z przemiany alaniny, mleczanu, glicerolu) niski poziom ATP w komórce |
| Regulacja ekspresji genu glukokinazy - indukcja | insulina dieta bogata w węglowodany |
| Regulacja ekspresji genu glukokinazy - represja | glukagon głodzenie |
| Niedobór glukokinazy - MODY | choroba genetyczna, jednogenowa 1-5% przypadków cukrzycy zaburzenia procesu wydzielania insuliny |
| izoformy aldolazy | aldolaza A, aldolaza B, aldolaza C |
| aldolaza A | mięśnie |
| aldolaza B | wątroBa |
| aldolaza C | mózg |
| Gdzie może być obecna ketoheksokinaza ? | w wątrobie, a także w nerkach i jelicie. |
| Wrodzona nietolerancja fruktozy (Froescha) | Niedobór aldolazy B |
| Objawy 1 - wrodzona nietolerancja fruktozy (Froescha) | hipoglikemia hiperfosfatemia (?), hipermagnezemia fruktoza w moczu, zakażenie dróg moczowych z bakteriemią hepatomegalia |
| Konsekwencje 1 - wrodzona nietolerancja fruktozy (Froescha) | w wątrobie, nerkach i jelicie gromadzi się fruktozo 1 fosforan, który działa jako inhibitor fosforylazy glikogenu i w rezultacie dochodzi do przejściowego zahamowania przekształcenia glikogenu w glukozę, i ciężkiej hipoglikemii |
| Objawy 2 - wrodzona nietolerancja fruktozy (Froescha) | wymioty, krwotoki uszkodzenie proksymalnego kanalika nerkowego apatia, senność, drgawki u niemowląt i małych dzieci brak łaknienia i opóźniony rozwój fizyczny |
| Konsekwencje 2 - wrodzona nietolerancja fruktozy (Froescha) | choroba ujawnia się u niemowląt karmionych sztucznie mieszankami z sacharozą, u niemowląt karmionych piersią przy wprowadzaniu soków owocowych. |
| GALAKTOZEMIA TYPU 1 | niedobór urydylilotransferazy heksozo-1-P |
| GALAKTOZEMIA TYPU 2 | niedobór galaktokinazy |
| GALAKTOZEMIA TYPU 3 | niedobór galaktozo-4-epimerazy |
| objawy i konsekwencje galaktozemii typu 2 | Wysokie stężenie Gal we krwi i obecność Gal w moczu Gromadzenie galaktitolu w soczewce -> osmotyczne pęcznienie włókien soczewki uszkodzenie błony komórkowej i denaturacja białek zaćma brak objawów nietolerancji galaktozy |
| leczenie galaktozemii typu 2 | Wyłączenie mleka z pożywienia |
| Rozpoznanie galaktozemii typu 2 | brak aktywności galaktokinazy w erytrocytach |
| GALAKTOZEMIA TYPU 1 - konsekwencje | - uszkodzenie mózgu - zaćma - zahamowanie wzrostu - hepatomegalia - uszkodzenie nerek Nieleczona prowadzi do zgonu - podaje się produkty mlekozastępcze |
| GALAKTOZEMIA TYPU 1 - objawy po urodzeniu | - brak łaknienia - wymioty - biegunka - żółtaczka - hipoglikemia - hipergalaktozemia - galaktozuria, uszkodzenie nerek, białkomocz |
| dlaczego GALAKTOZEMIA TYPU 1 powoduje wymioty > | Podobnie jak w przypadku nietolerancji fruktozy, stężenie Pi i ATP obniża się nie tylko w wątrobie, ale również w komórkach nabłonka jelita -> brak energii do trawienia -> wymioty |
| dlaczego u chorych na GALAKTOZEMIĘ TYPU 1 występuje hipoglikemia > | Gal-1-P czyli gromadzący się substrat urydylilotransferazy heksozo-1-P hamuje fosfoglukomutazę, która przekształca G1P do G6P oraz glukozo-g-fosfatazę która przekształca G6P do Glc. |
| GALAKTOZEMIA TYPU 3 - obraz kliniczny | - nie wywołuje żadnych objawów - brak enzymu stwierdza się tylko w erytrocytach i leukocytach - rozpoznanie ustala się przez określenie aktywności epimerazy w krwinkach czerwonych - nie wymaga żadnego leczenia - ale może pojawić się zaćma. |
| skąd ten galaktitol ? | glukoza + galaktoza -> sorbitol + galaktitol [NADPH + H+ -> NADP+] Reduktaza aldozowa Sorbitol i galaktitol -> aktywność osmotyczna tkanka nerwowa / mięśnie -> neuropatie soczewka -> zaćma nerki -> nefropatia |
| gdzie odbywa się synteza fruktozy w organizmie człowieka? | W wątrobie i w kanalikach nasiennych. |
| reakcja uzyskiwania fruktozy z glukozy | glukoza -> sorbitol [reduktaza aldozowa] sorbitol -> fruktoza [dehydrogenaza sorbitolowa -> NAD+ -> NADH + H+] |
| do czego jest substratem G6P ? | Glikolizy, syntezy glikogenu, szlaku fosfopentozowego. |
| Struktura glikogenu | ~ 55 tys. jednostek glukozy Białka: Glikogenina, enzymy, białka regulatorowe Grupy fosforanowe Jednostki glukozaminy |
| Glikogenina | Stanowi centrum kuli glikogenu Glukozylotransferaza, pełni funkcję startera: Katalizuje polimeryzację pierwszych 10-20 jednostek glukozowych w procesie syntezy glikogenu de novo (autoglikozylacja Tyr) |
| Jak nazywamy niedobór glikogeniny? | Glikogenoza XIV - niedobór glikogenu w mięśniach i w sercu. |
| enzym rozgałęziający | amyloid - 1,4 -> 1,6 - transglukozydaza |
| Niedobór syntazy glikogenu | Glikogenoza 0 |
| Niedobór syntazy glikogenu - Glikogenoza 0 - typ mięśniowo – sercowy | zmniejszona synteza glikogenu, miopatia, kardiomiopatia przerostowa, niewydolność fizyczna, nagłe zatrzymanie akcji serca |
| Niedobór syntazy glikogenu - Glikogenoza 0 - typ wątrobowy | - zmniejszona synteza glikogenu - poposiłkowa hiperglikemia, glukozuria, hiperlaktatemia - w głodzie – hipoglikemia, hiperketonemia, może prowadzić do śmierci we wczesnym wieku |
| Niedobór enzymu rozgałęziającego - Glikogenoza IV (choroba Andersena, amylopektynoza) | - długie łańcuchy glikogenu o niewielkiej ilości rozgałęzień, co prowadzi do precypitacji glikogenu i utrudnia późniejsze jego rozkładanie, marskość wątroby - obwodowa miopatia, kardiomiopatia, hepatosplenomegalia, neuropatie - śmierć w wieku 3-5 lat |
| Pirofosforylaza UDP-glukozy | Bierze G1P i z UTP przekształcą ją do UDP-glukozy, a pozostaje PPi. reakcja nieodwracalna, silnie egzoergiczna |
| Syntaza glikogenu | reakcja nieodwracalna, regulowana |
| Regulacja syntazy glikogenu | 1. Nieaktywna synteza glikogenu z grupami fosforanowymi w centrum katalitycznym 2. Do centrum allosterycznego przyłącza się G6P 3. Kluczowe jest jednak, że pod wplływem insuliny działa Fosfataza białkowa, która usuwa grupy fosforanowe z centrum kat. |
| Transketolaza i pirofosforan tiaminy. | Badanie aktywności transketolazy -> przy podejrzeniu niedoboru tiaminy. Pomiar aktywności wykonuje się podając tiaminę. Jeśli aktywność transketolazy w erytrocytach po podaniu tiaminy wzrasta, oznacza to niedobór. |
| Do czego mogą przydać się 2 cząsteczki NADPH uzyskane w fazie oksydacyjnej szlaku fosfopentozowego? | Detoksykacje Syntezy redukcyjne |
| Detoksykacje | redukcja utlenionego glutationu reakcje monooksygenaz (cytochrom P450) |
| Syntezy redukcyjne | synteza i elongacja kwasów tłuszczowych synteza cholesterolu kwasów żółciowych neurotransmiterów deoksyrybonukleotydów nadtlenku wodoru aktywnej witaminy D 1,25(OH) 2 D 3 |
| Reakcja całkowita fazy oksydacyjnej szlaku fosfopentozowego | G-6-P + 2NADP+ + H2O -> Rib-5-P + 2NADPH + 2H+ + CO2 |
| Regulacja aktywności szlaku fosfopentozowego | Faza oksydacyjna jest fazą regulowaną Kiedy jest wysoki poziom NADPH w komórce, spada aktywność fazy oksydacyjnej szlaku fosfopentozowego. |
| Regulacja fazy oksydacyjnej szlaku fosfopentozowego w wątrobie i adipocytach | Aktywność fazy oksydacyjnej szlaku fosfopentozowego wzrasta, gdy: - jest zapotrzebowanie na syntezę białka - dieta jest bogata w węglowodany - wydzielana jest insulina Spada, gdy: - dieta jest bogata w lipidy / głodzenie - glukagon (wątroba) |
| Niedobór Dehydrogenazy G-6-P | - szlak fosfopentozowy nie może zostać zapoczątkowany - nie mogą powstać równoważniki redukcyjne - nie można zredukować glutationu -> powstają ciała Heinza - hulają sobie ROS, jest hemoliza i Met-Hb -> ciała Heinza |
| Niedobór Dehydrogenazy G-6-P - jako choroba | Sprzężony z chromosomem X. Całkowity niedobór enzymu jest letalny. Niedobór spowodowany jest mutacjami zmniejszającymi stabilność białka lub obniżającymi jego aktywność |
| Niedobór Dehydrogenazy G-6-P a malaria | Niedobór Dehydrogenazy G-6-P -> mniejsza śmiertelność z powodu malarii. Plasmodium falciparum intensywniej atakuje krwinki czerwone z wysoką aktywnością G6PDH ponieważ wymaga GSH do prawidłowego rozwoju. |
| Niedobór Dehydrogenazy G-6-P - obraz kliniczny | Objawy mogą występować od urodzenia hemoliza i hematuria -> hiperbilirubinemia -> żółtaczki. |
| Niedobór Dehydrogenazy G-6-P - objawy | Obraz kliniczny: ostry odczyn hemolityczny z żółtaczką podwyższona temperatura gwałtowny spadek liczby erytrocytów po 2-3 dniach następuje hemoliza po upływie miesiąca obraz jest prawidłowy |
| Niedobór Dehydrogenazy G-6-P - objawy na skutek indukcji stresu oksydacyjnego przez: | infekcje, stany zapalne wątroby, infekcje wirusowe (np. Herpes), leki spożywanie bobu (Vicia fava) -> fawizm Czynnikiem utleniającym jest wicyna, zawarta w ziarnach roślin strączkowych oraz ich pyłkach |