click below
click below
Normal Size Small Size show me how
Chapter 10 Science
| Question | Answer |
|---|---|
| Cén fáth a bhfuil riospráid ag teastáil ó gach nach beo? | Chun fuinneamh a chur ar fáil |
| Cén fáth a mbíonn rátaí riospráide níos airde ag daoine sa lá de ghnáth ná mar a bhíonn acu san oiche? | Tá riospráid de dhíth chun fuinneamh a chur ar fáil le gníomhaíocht a dhéanamh, agus déantar i bhfad níos mó gníomhaíoch i rith an lae. |
| Céard iad táirgí deiridh na riospráide aeróbaí? | Dé-ocsaíd charbóin, uisce agus fuinneamh |
| Céard lena aghaidh a n-úsáidimid fuinneamh? | Úsáidimid fuinneamh le bheith in ann gluaiseacht, fás, fanacht te agus le go ndeiseofar codanna den cholainn a bhfuil damáiste déanta dóibh |
| Nuair a thógaimid isteach níos mó fuinnimh ná mar atá de dhíth orainn, céard a tharlaíonn don fuinneamh breise? | Cailltear an fuinnimh breise mar teas |
| Teastaíonn níos mó bia ó dhaoine gníomhacha ná mar a theastaíonn ó dhaoine nach bhfuil gníomhach. Mínigh cén fáth a bhfuil sin amhlaidh. | Nuair atá tú gníomhach tá fuinnimh de dhíth agus tá bia de dhíth chun fuinneamh a scaoileadh amach |
| Luaigh dha chúis a mbímid ag análú níos tapa nuair a bhímid i mbun aclaíochta. | Úsáideann an colainn níos mó ocsaigin agus déantar níos mó dé-ocsaíd carbón Tá níos mó ocsaigin de dhíth ar an chroí chun na matán a bhogadh |
| Cén fáth, i do thuairim, a mbíonn tiús níos mó d'fhuilchealla dearga ag daoine atá ina gcónaí thuas in airde ná mar a bhíonn ag daoine atá ina gcónaí ar leibhéal na mara? | Tá níos mó haemaglóbin sa fuil de bharr cé comh ard is atá tú. |
| Cén téarma a úsáidtear chun cur síos ar orgánaigh a dhéanann a gcuid bia féin? | autotróf nó táirgeoirí |
| Cén téarma a úsáidtear chun cur síos ar orgánaigh nach bhfuil in ann a gcuid bia féin a dhéanamh? | heterotrófa nó tomhaltóirí |
| Céard é an príomhbhuntáiste a bhaineann plandaí as fótaisintéis? | bia a dhéanamh |
| Baineann ainmhithe dhá phríomhbhuntáiste as fótaisintéi. Céard iad féin? | Bia agus ocsaigin |
| Cén fáth a bhfuil dromchla mór comhréidh ar a lán duilleog? | Chun níos mó solas a thabhairt isteach |
| Tabhair dhá chúis leis an ráta fótaisintéis a bheith níos mó sa samhradh ná mar atá sé sa gheimhreadh. | Bíonn níos mó ghrian agus teocht níos airde sa samhradh |
| Fuarthas amach go raibh an tiús ba lú ann thart ar lár an lae agus go raibh am túis ba mhó ann díreach roimh bhreacadh am lae i teach gloine séalaithe. Tabhair cúiseanna leis an dá rud sin a fuarthas amach. | Bíonn plandaí ag fáil réidh le de-ocsáid carbon i rith na hithe/nuair nach bhfuil grian ann |
| Cén fáth, i do thuairim, a bhfágtar lasracha beaga gáís ar lasadh ar feadh tamaill uaireanta i dtithe gloine? | solas de dhíth ar plandaí le fanacht beo |
| Cén gás a thógann fótaisintéis isteach? | dé ocsaíd carbóin |
| Cén gás a thugann riospráid amach? | dé ocsaíd carbóin |
| Cén gás nó cé na gáis a thógann planda isteach i gcaitheamh solas an lae? | ocsaigin |
| Cén gás nó cé na gáis a thógann planda isteach i gcaitheamh an dorchadas? | déocsaíd carbóin |
| San am ata caite is minic a chuirtí plandaí i seomra duine thinn sa lá ach go dtógtaí amach as an seomra iad san oíche. Cén fáth a ndéantaí é sin, meas tú? | stóralann plandaí dé ocsaíd carbóin i rith na hithe |