click below
click below
Normal Size Small Size show me how
Metodologia
Strelau Psych 1/2 r.4 cz. I 176-201
Term | Definition |
---|---|
SMAR | Systematycznie Modyfikowane Auto-Replikacje. |
SMAR - definicja | Strategia: wielokrotne powtarzanie przez ten sam zespół autorów badania przy celowym modyfikowaniu: próby, metod pomiaru, zmiennych stanowiących przedmiot badania. |
SMAR - cele (7) | wykazanie rzetelności (powtarzalności) podstawowego efektu, sprawdzenie skuteczności manip i teo traf miar, maks traf wew, mak traf zew i teo, elim alter wyjasnień, poszuk moderatorów efektu, poszuk mediatorów efektu |
Trafność wewnętrzna badania | Wystąpienie istotnej różnicy m. grupami lub istotnej korelacji m. zmiennymi |
Błąd qui pro quo | Złudzenie. Zastosowana manipulacja wywołuje wyłącznie efekty przewidywane i mierzone w badaniu i żadnych innych. W badaniach korelacyjnych metoda (kwest) mierzy tylko tę zmienną, do mierzenia której badacz ją przeznaczył. |
Trafność zewnętrzna badania | Stopień w jakim wyniki można uogólnić na populację. Rośnie jeśli ten sam rezultat na różnych gr i przy różnych manipulacjach. |
Mediator efektu | proces lub stan pośred m. zmienną niezal (przyczyną) a zmienną zależną (skutkiem), znaleźć mediatora = znaleźć odpowiedź na pyt dlaczego efekt występuje, znaleźć epir dowód na wyjaśnienie zależności |
Moderator efektu | Odpowiedzieć na pytanie kiedy efekt występuje, w jakich warunkach. Znaleźć granice obowiązywania zasady. |
Dwie drogi sprawdzania twierdzeń naukowych w naukach empirycznych | Pozytywna, konfirmacyjna, pogląd indukcjonistyczny. Negatywna, falsyfikacyjna, pogląd hipotetystyczny. |
Metoda indukcyjna | obserwacja faktów bez teo spekulacji (fakty znane)+ fakty nieznane (nalezące do tej samej klasy)-> teoria -> wyprowadzenie przewidywań na drodze dedukcji przy pomocy praw ogólnych stworzonych jako rezultat indukcyjnego uogólnienia faktów znanych |
Wady metody indukcyjnej | Nigdy nie mamy pewności, że zgromadziliśmy wszystkie fakty znane i ważne. Daje rezultaty tylko prawdopodobne. (W fizyce pewne) |
Metoda hipotetyczno-dedukcyjna | Nie uznaje nagich faktów. Identyfik faktów wymagających wyjaśnienia -> hipoteza -> wyprowadzenie z niej konsekw empir (dedukcja) -> test -> wniosek |
Schemat Modus Ponens | Kiedy pada deszcz ulica jest mokra (Ulica może być mokra od sikawki!) |
Schemat Modus Tollens | Kiedy ulica nie jest mokra nie padał deszcz. |
Hipoteza nie jest goła... | Hipotezę zakładamy z założeniami co do badania. Ponieważ negacja koniunkcji = alternatywie negacji -> błędna może być hipoteza albo założenia badawcze. |
Operacjonalizacja | Nadanie sensu empirycznego terminom teoretycznym. |
Zmianna | właściwość przyjmująca różne wartości dla elementów jakiegoś interesującego badacza zbioru. |
Zmienna - kryteria formalne i treściowe | F: rozłączna i adekwatna (wyczerpująca i wyłączna). T: jest zgodna ze sprawdzoną empirycznie teorią psychologiczną. |
Zmienna musi być rozłączna | dla jednego elementu danego zbioru przyjmuje jedną wartość |
Zmienna musi być wyczerpująa | musi obejmować swoim zasięgiem wszystkie obiekty z danego zbioru |
Zmienna musi być wyłączna | nie obejmuje elementów innego zbioru |
Zmienna zależna | jest zależna od innych zmiennych (zmiennych niezaleznych), ulega wpływom, obserwowana, wyjaśniana. Symbol Y |
Zmienna niezależna | ta którą manipulujemy, zależna od nas, wyjaśniająca. Symbol X |
Zmienne manipulacyjne vs zmienne klasyfikacyjne | M: czas ekspozycji, ilość snu, kolor makiety. K: płeć, wiek, IQ, typ osobowości wg określonej teorii (przyjmują w badania wartości niejako naturalne) |
Rodzaje zmiennych | ilościowe vs jakościowe, ciągłe vs dyskretne, dwuwartościowe (dychotomiczne) vs wielowartościowe (politomiczne), istotne vs nieistotne oraz klasyfikacja Stevensona |
Klasyfikacja Stevensona | Zmienne nominalne, porządkowe, interwałowe (przedziałowe), ilorazowe (stosunkowe) |
Niespecyficzne zmienne zagregowane | Zmienne II rzędu, ich wartościami są agregaty wartości przeciętnych lub nieznanych wielu zmiennych pierwotnych. Całość opatrzona jest zazwyczaj etykietą socjodemograficzną: Wiek = kombinacja wzrost + masa + domin aktyw + poziom rozw ruch, emo, społ itp. |
Status NZZ w badaniach | NZZ mogą mieć status zmiennych ubocznych = kontrolowanych w celu ujednolicenia grup porównawczych. Za ich pomocą możemy opisywać zjawiska na wstępnym etapie eksploracji obszaru badawczego. |
Zmienne ważne | Systematycznie wywierające wpływ na zmienna zależną. X o największym wpływie na to zmienna główna, reszta - uboczne. |
Zmienne zakłócające | związane z niedoskonałością metodologiczną realizowanego badania emir: wpływ badacza, elementy procedury, same osoby badane i ich nastawienia, lęki, oczekiwania. |
Błąd badania | efekt zmiennych zakłócających |
Rodzaje zmiennych zakłócających | uniwersalne (oddziaływują systematycznie)- źródło błędów stałych; okazjonalne (oddziaływują losowo na os badane)- źródło błędów losowych |