click below
click below
Normal Size Small Size show me how
Canolradd 2 wds All
Dysgu Cymraeg Canolradd 1-20 all vocabulary
| Question | Answer |
|---|---|
| a bod yn onest | to be honest |
| aber (ben.) | estuary |
| aberoedd | estuaries |
| absennol | absent |
| ac yn y blaen | etc. |
| achosi (bôn: achos-) | to cause |
| adain (ben.) | wing |
| adenydd | wings |
| adeg (ben.) | period of time |
| adegau | periods of time |
| adnabyddus | well-known |
| adnewyddu (bôn: adnewydd-) | to renew, to refurbish |
| adran (ben.) | department |
| adrannau | departments |
| adran cleifion allanol | outpatients’ department |
| adrodd (bôn: adrodd-) | to recite, to relate |
| addasu (bôn: addas-) | to adapt |
| addo (bôn: addaw-) | to promise |
| addurn (gwr.) | decoration |
| addurniadau | decorations |
| addysg (ben.) | education |
| addysg gorfforol | physical education |
| Aelod o’r Senedd (gwr.) | Member of the Senedd |
| Aelodau o’r Senedd | Members of the Senedd |
| Aelod Seneddol (gwr.) | Member of Parliament |
| Aelodau Seneddol | Members of Parliament |
| afiach | disgusting; sickly |
| afiechyd (gwr.) | disease |
| afiechydon | diseases |
| agored | open |
| agoriad (gwr.) | opening |
| agoriadau | openings |
| agwedd (ben.) | attitude |
| agweddau | attitudes |
| ailadrodd (bôn: ailadrodd-) | to repeat |
| ailagor (bôn: ailagor-) | to reopen |
| ailgylchu (bôn: ailgylch-) | to recycle |
| ail-law | second-hand |
| alergedd (gwr.) | allergy |
| allanfa (ben.) | exit |
| allanfeydd | exits |
| amaethyddiaeth (ben.) | agriculture |
| amaethyddol | agricultural |
| ambell | a few |
| amgylchedd (gwr.) | environment |
| amhosib | impossible |
| amlwg | obvious, evident |
| amrywiaeth (ben.) | variety, variation |
| amrywiaethau | varieties, variations |
| amser maith yn ôl | a long time ago |
| amseru (bôn: amser-) | to time |
| amynedd (gwr.) | patience |
| anadlu (bôn: anadl-) | to breathe |
| anaf (gwr.) | injury; anafiadau – injuries |
| anafu (bôn: anaf-) | to injure |
| anarferol | unusual |
| anfantais (ben.) | disadvantage |
| anfanteision | disadvantages |
| anferth | huge |
| anffodus | unfortunate |
| angenrheidiol | necessary |
| anhapus | unhappy |
| anlwcus | unlucky |
| anniben | untidy (de Cymru) |
| annifyr | nasty, unpleasant |
| annog (bôn: anog-) | to urge, to encourage |
| apelio (at) (bôn: apeli-) | to appeal (to) |
| ar ddihun | awake (de Cymru) |
| ar frys | in a hurry |
| ar glo | locked |
| ar gyhuddiad o | accused of |
| ar gyrion | on the outskirts of |
| ar hyd | along |
| ar hyd a lled | the length and breadth (of) |
| ar hyn o bryd | at the moment |
| ar lafar | orally |
| ar osod | for rent |
| ar ran | on behalf of |
| ar y blaen | in the lead |
| ar y cyfan | on the whole |
| ar y pryd | at the time |
| arbed (bôn: arbed-) | to save |
| archeb (ben.) | order |
| archebion | orders |
| arddangos (bôn: arddangos-) | to exhibit |
| arddangosfa (ben.) | exhibition |
| arddangosfeydd | exhibitions |
| arestio (bôn: aresti-) | to arrest |
| arfer (gwr.) | habit |
| arferion | habits |
| arferol | usual |
| argraffu (bôn: argraff-) | to print |
| arlunydd (gwr.) | artist |
| arlunwyr | artists |
| arogl (gwr.) | smell |
| arogleuon | smells |
| arogli (bôn: arogl-) | to smell |
| arolwg (gwr.) | review, survey |
| arolygon | reviews, surveys |
| arolygydd (gwr.) | inspector |
| arolygwyr | inspectors |
| artist (gwr.) | artist |
| artistiaid | artists |
| arwain (bôn: arwein-) | to lead |
| arweinydd (gwr.) | conductor, leader |
| arweinyddion | conductors, leaders |
| arwr (gwr.) | hero |
| arwyr | heroes |
| arwydd (gwr.) | sign |
| arwyddion | signs |
| asgwrn (gwr.) | bone |
| esgyrn | bones |
| atgof (gwr.) | memory, recollection |
| atgofion | memories, recollections |
| atgoffa (bôn: atgoff-) | to remind |
| athletau (gwr.) | athletics |
| awdurdod (gwr.) | authority |
| awdurdodau | authorities |
| awgrymu (bôn: awgrym-) | to suggest |
| awyddus | keen |
| awyr iach (gwr.) | fresh air |
| bad achub (gwr.) | lifeboat |
| badau achub | lifeboats |
| bai (gwr.) | blame, fault |
| beiau | faults |
| Bannau Brycheiniog | the Brecon Beacons |
| bant | away (de Cymru) |
| barnwr (gwr.) | judge |
| barnwyr | judges |
| basged (ben.) | basket |
| basgedi | baskets |
| bat (gwr.) | bat |
| batiau | bats |
| baw (gwr.) | dirt |
| bawd (gwr.) | thumb |
| bodiau | thumbs |
| beiciwr (gwr.) | cyclist |
| beicwyr | cyclists |
| beirniad (gwr.) | judge, adjudicator |
| beirniaid | judges, adjudicators |
| beudy (gwr.) | cowshed |
| beudai | cowsheds |
| blas (gwr.) | taste |
| blasau | tastes |
| blasu (bôn: blas-) | to taste |
| blinder (gwr.) | tiredness |
| blinedig | tired |
| blwch (gwr.) | box |
| blychau | boxes |
| blwyddyn naid | leap year |
| blynyddol | annual |
| bom (gwr.) | bomb |
| bomiau | bombs |
| botwm bol (gwr.) | belly button |
| breuddwyd (ben.) | dream |
| breuddwydion | dreams |
| breuddwydio (bôn: breuddwydi-) | to dream |
| bricsen (ben.) | brick |
| brics | bricks |
| bro (ben.) | area, region |
| broydd | areas, regions |
| bron (ben.) | breast, chest |
| bronnau | breasts, chests |
| brwnt | dirty (de Cymru) |
| bryd hynny | at that time |
| bryn (gwr.) | hill |
| bryniau | hills |
| Bryste | Bristol |
| budr | dirty (gogledd Cymru) |
| busnes (gwr.) | business |
| busnesau | businesses |
| busneslyd | meddlesome, nosy |
| bwffe bys a bawd | finger buffet |
| bwlio (bôn: bwli-) | to bully |
| bwriadu (bôn: bwriad-) | to intend |
| bwrw (bôn: bwr-) | to hit (de Cymru) |
| bychan | small |
| bylb (gwr.) | bulb |
| bylbiau | bulbs |
| bys(gwr.) | finger |
| bysedd | fingers |
| bywiog | lively |
| cadair esmwyth (ben.) | easy chair |
| cadeiriau esmwyth | easy chairs |
| cadair freichiau (ben.) | armchair |
| cadeiriau breichiau | armchairs |
| cadarnhau (bôn: cadarnha-) | to confirm |
| cadeirio ( bôn: cadeiri-) | to chair |
| cadeirydd (gwr.) | chairperson |
| cadeiryddion | chairpersons |
| cadw golwg ar (bôn: cadw-) | to keep an eye on, to keep track of |
| cadw sŵn (bôn: cadw-) | to make a noise |
| cael blas ar | to enjoy |
| cael gwared ar | to get rid of |
| cael hyd i | to find, to discover |
| Caeredin | Edinburgh |
| caets (ben.) | cage |
| caetsys | cages |
| Calan Mai | May Day |
| calendr (gwr.) | calendar |
| calendrau | calendars |
| cam (gwr.) | step |
| camau | steps |
| camera cyflymder (gwr.) | speed camera |
| camerâu cyflymder | speed cameras |
| camgymeriad (gwr.) | mistake |
| camgymeriadau | mistakes |
| canfed | hundredth |
| cangarŵ (gwr.) | kangaroo |
| cangarwod | kangaroos |
| cangen (ben.) | branch |
| canghennau | branches |
| canlyniad (gwr.) | result |
| canlyniadau | results |
| cannwyll (ben.) | candle |
| canhwyllau | candles |
| canolbarth (gwr.) | middle part, region (mewn gwlad) |
| canser (gwr.) | cancer |
| canserau | cancers |
| canser y fron | breast cancer |
| cap (gwr.) | cap |
| capiau | caps |
| carchar (gwr.) | prison |
| carchardai | prisons |
| carcharu (bôn: carchar-) | to imprison |
| cariadus | loving |
| carreg (ben.) | stone |
| cerrig | stones |
| carreg fedd (ben.) | gravestone |
| cerrig beddau | gravestones |
| casgliad (gwr.) | collection |
| casgliadau | collections |
| catalog (gwr.) | catalogue |
| catalogau | catalogues |
| cawell (ben.) | cage |
| cewyll | cages |
| cawr (gwr.) | giant |
| cewri | giants |
| caws gafr | goats’ cheese |
| cefndir (gwr.) | background |
| cefndiroedd | backgrounds |
| cefnogaeth (ben.) | support |
| cefnogwr (gwr.) | supporter |
| cefnogwyr | supporters |
| celwydd (gwr.) | lie |
| celwyddau | lies |
| cemegyn (gwr.) | chemical |
| cemegau | chemicals |
| cenhinen (ben.) | leek |
| cennin | leeks |
| cerbyd (gwr.) | vehicle |
| cerbydau | vehicles |
| cerdd (ben.) | poem |
| cerddi | poems |
| cerddorfa (ben.) | orchestra |
| cerddorfeydd | orchestras |
| cicio ( bôn: cici-) | to kick |
| claf (gwr.) | patient |
| cleifion | patients |
| clebran | to chatter |
| clo (gwr.) | lock |
| cloeon | locks |
| cloch (ben.) | bell |
| clychau | bells |
| clogwyn (gwr.) | cliff |
| clogwyni | cliffs |
| clonc (gwr.) | chat (de Cymru) |
| cludo (bôn: clud-) | to transport |
| clustog (ben.) | cushion |
| clustogau | cushions |
| clwt (gwr.) (gogledd Cymru) | cloth, rag |
| clwtyn (de Cymru) | cloth, rag |
| clytiau | cloths, rags |
| clyfar | clever |
| clymu (bôn: clym-) | to tie, to knot |
| cneuen (ben.) | nut |
| cnau | nuts |
| cneuen goco (ben.) | coconut |
| cnau coco | coconuts |
| cochi | to blush |
| codi llaw (ar) (bôn: cod-) | to wave (to) |
| codi ofn (ar) (bôn: cod-) | to frighten |
| codi pwysau | weightlifting |
| cof (gwr.) | memory |
| cofeb (ben.) | memorial |
| cofebau | memorials |
| cofnod (gwr.) | note, (written) record, (minutes) |
| cofnodion | notes, (written) records, (minutes) |
| colur (gwr.) | make-up |
| colled (ben.) | loss |
| colledion | losses |
| colli gafael (ar) (bôn: coll-) | to lose hold of |
| copa (gwr.) | summit |
| copaon | summits |
| copi (gwr.) | copy |
| copïau | copies |
| corff (gwr.) | body |
| cyrff | bodies |
| coroni (bôn: coron-) | to crown |
| cors (ben.) | bog |
| corsydd | bogs |
| cosi (bôn: cos-) | to itch |
| costus | pricey |
| cotwm (gwr.) | cotton |
| cownter (gwr.) | counter |
| cownteri | counters |
| craith (ben.) | scar |
| creithiau | scars |
| crand | grand |
| creadigol | creative |
| crefft (ben.) | craft |
| crefftau | crafts |
| creu (bôn: cre-) | to create |
| cribo (bôn: crib-) | to comb |
| cricedwr (gwr.) | cricketer |
| cricedwyr | cricketers |
| criw (gwr.) | crew |
| criwiau | crews |
| croes (ben.) | cross |
| croesau | crosses |
| croesawu (bôn: croesaw-) | to welcome |
| croesffordd (ben.) | crossroad |
| croesffyrdd | crossroads |
| croesi (bôn: croes-) | to cross |
| crud (gwr.) | cradle, cot |
| crudau | cradles, cots |
| crwn | round |
| crwydro (bôn: crwydr-) | to wander, to roam |
| cryfder (gwr.) | strength |
| cryfderau | strengths |
| cul | narrow |
| curo (bôn: cur-) | to beat |
| curo dwylo (bôn: cur-) | to clap, to applaud |
| curo’r drws | to knock the door |
| cwblhau (bôn: cwblha-) | gorffen |
| cwlwm (gwr.) | knot |
| clymau | knots |
| cwr (gwr.) | edge, fringe |
| cyrion | edges, fringes |
| cwrtais | courteous, polite |
| cwsg (gwr.) | sleep |
| cwt gwair (gwr.) | hay hut |
| cytiau gwair | hay huts |
| cwt ieir (gwr.) | hen coop |
| cytiau ieir | hen coops |
| cwyn (ben.) | complaint |
| cwynion | complaints |
| cydio (yn) (bôn: cydi-) | to hold on (to) |
| cyfaill (gwr.) | friend |
| cyfeillion | friends |
| cyfanswm (gwr.) | total |
| cyfansymiau | totals |
| cyfarch (bôn: cyfarch-) | to greet |
| cyfartal | equal |
| cyfarwyddyd (gwr.) | direction, instruction |
| cyfarwyddiadau | directions, instructions |
| cyfathrebu (bôn: cyfathreb-) | to communicate |
| cyfleuster (gwr.) | facility |
| cyfleusterau | facilities |
| cyflog (gwr.) | wage, salary |
| cyflogau | wages, salaries |
| cyflogi (bôn: cyflog-) | to employ |
| cyflwyno (bôn: cyflwyn-) | to introduce, to present |
| cyfnewid (bôn: cyfnewidi-) | to exchange |
| cyfnod (gwr.) | period (amser) |
| cyfnodau | periods (amser) |
| cyfoes | contemporary |
| cyfoeth (gwr.) | wealth |
| cyfraith (ben.) | law |
| cyfreithiau | laws |
| cyfrannu (at) (bôn: cyfrann-) | to contribute (to) |
| cyfres (ben.) | series |
| cyfresi | series |
| cyfrif (gwr.) | account |
| cyfrifon | accounts |
| cyfrifol | responsible |
| cyfrifydd (gwr.) | accountant |
| cyfrifwyr | accountants |
| cyfrinach (ben.) | secret |
| cyfrinachau | secrets |
| cyfwelydd (gwr.) | interviewer |
| cyfwelwyr | interviewers |
| cyffordd (ben.) | junction |
| cyffyrdd | junctions |
| cyfforddus | comfortable |
| cyffredin | common, general |
| cyffro | excitement |
| cyffroi (bôn: cyffro-) | to excite |
| cyffur (gwr.) | drug |
| cyffuriau | drugs |
| cynghori (bôn: cynghor-) | to advise |
| cynghorydd (gwr.) | councillor |
| cynghorwyr | councillors |
| cyhoeddus | public |
| cyhuddiad (gwr.) | charge, accusation |
| cyhuddiadau | charges, accusations |
| cylch (gwr.) | circle |
| cylchoedd | circles |
| cylch chwarae | playgroup |
| cymar (gwr.) | partner, companion |
| cymdeithas (ben.) | society |
| cymdeithasau | societies |
| cymdeithasol | social, sociable |
| cymhleth | complicated |
| cymorth (gwr.) | help |
| cymorth cyntaf | first aid |
| cymuned (ben.) | community |
| cymunedau | communities |
| cymwynas (ben.) | favour |
| cymwynasau | favours |
| cymysgu (â/efo) (bôn: cymysg-) | to mix (with) |
| cynhesu (bôn: cynhes-) | to heat up |
| cynllun (gwr.) | plan, design |
| cynlluniau | plans, designs |
| cynllunio (bôn: cynlluni-) | to plan, to design |
| cynnal (bôn: cynhali-) | to hold (event) |
| cynnal a chadw | maintenance |
| cyntedd (ben.) | hallway |
| cynteddau | hallways |
| cynulleidfa (ben.) | audience |
| cynulleidfaoedd | audiences |
| cysgod (gwr.) | shadow, shade |
| cysgodion | shadows, shades |
| cyswllt (gwr.) | contact |
| cywir | correct |
| Ch | |
| chwant bwyd | food craving |
| chwarel (ben.) | quarry |
| chwareli | quarries |
| chwedl (ben.) | legend |
| chwedlau | legends |
| chwerthin am ben (bôn: chwerthin-/chwardd-) | to laugh at |
| chwynnu(bôn: chwynn-) | to weed |
| dadlau (â/efo) (bôn: dadleu-) | to argue (with) |
| daear (ben.) | earth |
| dal ati (bôn: dali-) | to keep at it, to persevere |
| dan bwysau | under pressure |
| dan ei sang | full to the rafters |
| dant gosod (gwr.) | false tooth |
| dannedd gosod | false teeth |
| darlith (ben.) | lecture |
| darlithoedd | lectures |
| darlun (gwr.) | drawing |
| darluniau | drawings |
| dawn (ben.) | talent |
| doniau | talents |
| dealltwriaeth (ben.) | understanding |
| deallus | intelligent |
| defnydd (gwr.) | use |
| defnyddiol | useful |
| deiet (gwr.) | diet |
| deigryn (gwr.) | tear |
| dagrau | tears |
| delio (â/efo) (bôn: deli-) | to deal (with) |
| deniadol | attractive |
| derbyn (bôn: derbyni-) | to accept, to receive |
| desg (ben.) | desk |
| desgiau | desks |
| diamynedd | impatient |
| dianc (bôn: dihang-) | to escape |
| dieithr | strange |
| dieuog | innocent, not guilty |
| diflannu (bôn: diflann-) | to disappear |
| diflastod (gwr.) | boredom |
| difrifol | serious |
| difrod (gwr.) | damage |
| difyr | entertaining |
| diffyg (gwr.) | shortcoming, lack of |
| diffygion | shortcomings, lack of |
| digalon | depressed, depressing |
| digwyddiad (gwr.) | event, incident |
| digwyddiadau | events, incidents |
| di-Gymraeg | non-Welsh speaking |
| dinistrio (bôn: dinistri-) | to destroy |
| dioddef (bôn: dioddef-) | to suffer |
| diogel | safe |
| diogelwch (gwr.) | safety |
| diogi (bôn: diog-) | to laze |
| di-ri(f) | countless |
| distawrwydd | silence |
| diweithdra | unemployment |
| diwydiant (gwr.) | industry |
| diwydiannau | industries |
| diwylliant (gwr.) | culture |
| diwylliannau | cultures |
| dod o hyd i | to find |
| dodrefnyn (gwr.) | piece of furniture |
| dodrefn | furniture |
| dolen (ben.) | loop, link, handle |
| dolenni | loops, links, handles |
| draenen ddu (ben.) | blackthorn |
| drewi (bôn: drew-) | to stink |
| dril (gwr.) | drill |
| driliau | drills |
| dringwr (gwr.) | climber |
| dringwyr | climbers |
| drosodd | over, overleaf |
| druan â ti | poor you (de Cymru) |
| druan ohonat ti | poor you (gogledd Cymru) |
| drws ffrynt | front door |
| drysau ffrynt | front doors |
| drych (gwr.) | mirror |
| drychau | mirrors |
| dur (gwr.) | steel |
| dŵad draw | to come over |
| dŵad i ben | to come to an end |
| dwbl | double |
| dweud eich dweud | to have your say (de Cymru) |
| deud eich deud | to have your say (gogledd Cymru) |
| dwfn | deep |
| dwyieithog | bilingual |
| dwys | intense, intensive |
| dychrynllyd | frightening |
| Dydd Ffolant | Valentine’s day |
| dyddiad cau | closing date |
| dyddiol | daily |
| dyffryn (gwr.) | valley |
| dyffrynnoedd | valleys |
| dyled (ben.) | debt |
| dyledion | debts |
| economaidd | economic, economical |
| economi (gwr.) | economy |
| edrych dros (bôn: edrych-) | to check, to look over |
| efaill (gwr.) | twin |
| efeilliaid | twins |
| Efrog Newydd | New York |
| efydd | bronze |
| effeithio (ar) (bôn: effeithi-) | to affect |
| eglur | evident, clear |
| egluro (bôn: eglur-) | to explain |
| eglwys gadeiriol | cathedral |
| eglwysi cadeiriol | cathedrals |
| egni (gwr.) | energy |
| eirlaw (gwr.) | sleet |
| eirlys (gwr.) | snowdrop |
| eirlysiau | snowdrops |
| electronig | electronic |
| enfys (ben.) | rainbow |
| enfysau | rainbows |
| enwi (bôn: enw-) | to name |
| er | although |
| er gwaetha | despite |
| erthygl (ben.) | article |
| erthyglau | articles |
| esboniad (gwr.) | explanation |
| esboniadau | explanations |
| esgus (gwr.) | excuse |
| esgusodion | excuses |
| esiampl (ben.) | example |
| esiamplau | examples |
| esmwyth | restful, smooth |
| estyniad (gwr.) | extension |
| estyniadau | extensions |
| etholiad (gwr.) | election |
| etholiadau | elections |
| eto i gyd | even so |
| euog | guilty |
| ewyn (gwr.) | foam |
| feirws (gwr.) | virus |
| feirysau | viruses |
| fesul un | one by one |
| ficer (gwr.) | vicar |
| ficeriaid | vicars |
| figan (gwr.) | vegan |
| figaniaid | vegans |
| ffaith (ben.) | fact |
| ffeithiau | facts |
| ffarwelio (â/efo) (bôn: ffarweli-) | to say goodbye (to) |
| fferyllydd (gwr.) | chemist |
| fferyllwyr | chemists |
| ffeuen (ben.) | bean |
| ffa | beans |
| ffidil (ben.) | violin |
| ffidlau | violins |
| ffilmio (bôn: ffilmi-) | to film |
| ffin (ben.) | border |
| ffiniau | borders |
| ffitrwydd (ben.) | fitness |
| fflam (ben.) | flame |
| fflamau | flames |
| ffoadur (gwr.) | refugee |
| ffoaduriaid | refugees |
| ffodus | fortunate |
| ffon (ben.) | stick |
| ffyn | sticks |
| ffrâm (ben.) | frame |
| fframiau | frames |
| ffrwydro (bôn: ffrwydr-) | to explode |
| ffurflen gais | application form |
| ffurflenni cais | application forms |
| ffyrnig | fierce |
| galluog | capable, brainy |
| gan gynnwys | including |
| gefeillio (bôn: gefeilli-) | to twin |
| gêm gyfartal (ben.) | a draw |
| Gemau Olympaidd | Olympic Games |
| genedigaeth (ben.) | birth |
| genedigaethau | births |
| genedigol | native |
| glan (ben.) | shore, bank |
| glannau | shores, banks |
| glaw mân | drizzle |
| gliniadur (gwr.) | laptop |
| gliniaduron | laptops |
| go iawn | real |
| gofal (gwr.) | care |
| gofalwr (gwr.) | carer, caretaker |
| gofalwyr | carers, caretakers |
| gofod (gwr.) | space |
| goleudy (gwr.) | lighthouse |
| goleudai | lighthouses |
| golygu (bôn: golyg-) | to mean, to edit |
| gollwng ( bôn: gollyng-) | to drop |
| gorffwys (gwr.) | rest |
| gorlifo (bôn: gorlif-) | to overflow |
| gorwedd (bôn: gorwedd-) | to lie down |
| gorwel (gwr.) | horizon |
| gorwelion | horizons |
| gosod (bôn: gosod-) | to set, to put |
| gostyngiad (gwr.) | reduction |
| gostyngiadau | reductions |
| gradd feistr (ben.) | master’s degree |
| graddio (bôn: graddi-) | to graduate |
| gramadeg (gwr.) | grammar |
| grawnwinen (ben.) | grape |
| grawnwin | grapes |
| grefi (gwr.) | gravy |
| gwadu (bôn: gwad-) | to deny |
| gwahaniaeth (gwr.) | difference |
| gwahaniaethau | differences |
| gwall (gwr.) | error |
| gwallau | errors |
| gwasanaethu (bôn: gwasanaeth-) | to serve |
| gwasg (ben.) | printing press |
| gweisg | printing presses |
| gwasgu (bôn: gwasg-) | to squeeze, to squash |
| gwastad | flat |
| gwastraff (gwr.) | waste |
| gwastraffu (bôn: gwastraff-) | to waste |
| gwau (bôn: gwe-) | to knit (de Cymru) |
| gwefus (ben.) | lip |
| gwefusau | lips |
| gweini (bôn: gwein-) | to serve |
| gweithgar | hardworking |
| gweithgaredd (gwr.) | activity |
| gweithgareddau | activities |
| gweithle (gwr.) | workplace |
| gweithleoedd | workplaces |
| gwell hwyr na hwyrach | better late than never |
| gwên (ben.) | smile |
| gwenau | smiles |
| gwerin | folk |
| gwerthfawr | valuable |
| gwestai (gwr.) | guest |
| gwesteion | guests |
| gweu (bôn: gweu-) | to knit (gogledd Cymru) |
| gwibdaith (ben.) | trip, excursion |
| gwibdeithiau | trips, excursions |
| gwlân (gwr.) | wool |
| gwleidyddiaeth (ben.) | politics |
| gwlychu (bôn: gwlych-) | to get wet |
| gwm (gwr.) | gum |
| gwm cnoi | chewing gum |
| gwneud cawl o | to make a mess of (de Cymru) |
| gwneud llanast o | to make a mess of (gogledd Cymru) |
| gwneud y tro | to make do, to answer the purpose |
| gwrach (ben.) | witch |
| gwrachod | witches |
| gwraidd (gwr.) | root |
| gwreiddiau | roots |
| gwrandäwr (gwr.) | listener |
| gwrandawyr | listeners |
| gwthio (bôn: gwth-) | to push |
| Gwyddel (gwr.) | Irish man |
| Gwyddelod | Irish people |
| Gwyddeles (ben.) | Irish woman |
| gwylan (ben.) | seagull |
| gwylanod | seagulls |
| gwyllt | wild |
| gyda llaw | by the way |
| gyda’r hwyr | in the night |
| gymnasteg (ben.) | gymnastics |
| hael | generous |
| hallt | salty |
| hamddenol | leisurely |
| hanesydd (gwr.) | historian |
| haneswyr | historians |
| hanesyddol | historical |
| hapusrwydd (gwr.) | happiness |
| hawlio | to claim |
| heblaw am | apart from |
| hel atgofion | to reminisce |
| hen dad-cu (gwr.) | great-grandfather |
| hen daid (gwr.) | great-grandfather |
| hen fam-gu (ben.) | great-grandmother |
| hen nain (ben.) | great-grandmother |
| henaint (gwr.) | old age |
| heneiddio (bôn: heneiddi-) | to age |
| henoed | elderly people |
| heulwen (ben.) | sunshine |
| hirgrwn | oval |
| hoffus | likeable |
| holiadur (gwr.) | questionnaire |
| holiaduron | questionnaires |
| hollbwysig | all-important |
| hwyliog | full of fun |
| hwylus | convenient |
| hyd yn hyn | up until now |
| hyder (gwr.) | confidence |
| hynny | that |
| i fod i | supposed to |
| i’r dim | exactly |
| iachus | healthy (bwyd) |
| iard (ben.) | yard |
| iardiau | yards |
| iechyd a diogelwch | health and safety |
| Iesu | Jesus |
| ieuenctid (gwr.) | youth |
| injan dân (ben.) | fire engine |
| injans tân | fire engines |
| isod | beneath, below |
| jyngl (gwr.) | jungle |
| jyngls | jungles |
| lansio (bôn: lansi-) | to launch |
| lapio (bôn: lapi-) | to wrap |
| lawr grisiau | downstairs (gogledd Cymru) |
| lawr llawr | downstairs (de Cymru) |
| lefel (ben.) | level |
| lefelau | levels |
| lolipop (gwr.) | lollypop |
| lolipops | lollypops |
| lôn feicio (ben.) | bike lane |
| lonydd beicio | bike lanes |
| lwcus | lucky |
| lladd (bôn: lladd-) | to kill |
| lladrad (gwr.) | burglary |
| lladradau | burglaries |
| llafar | oral |
| llanast (gwr.) | mess (gogledd Cymru) |
| llanc (gwr.) | lad, youth |
| llanciau | lads, youth |
| llanw a thrai | tides; ebb and flow |
| llawdriniaeth (ben.) | operation |
| llawdriniaethau | operations |
| llawr gwaelod (gwr.) | ground floor |
| lle tân | fireplace |
| llefydd tân | fireplaces |
| lledr (gwr.) | leather |
| lledu (bôn: lled-) | to spread, to widen |
| llefarydd (gwr.) | spokesperson |
| llefarwyr | spokespeople |
| lleidr (gwr.) | thief |
| lladron | thieves |
| lleihau (bôn: lleiha-) | to reduce |
| llenyddiaeth (ben.) | literature |
| lleoliad (gwr.) | location |
| lleoliadau | locations |
| llethr (gwr.) | slope |
| llethrau | slopes |
| llety (gwr.) | accommodation |
| llewygu (bôn: llewyg-) | to faint |
| llif (gwr.) | flood |
| llifogydd | floods |
| llifo (bôn: llif-) | to flow |
| llithrig | slippery |
| llithro (bôn: llithr-) | to slip |
| lloches (ben.) | shelter |
| llochesau | shelters |
| llond bol | bellyful (fed up) (gogledd Cymru) |
| llond bola | bellyful (fed up) (de Cymru) |
| lluosog (gwr.) | plural |
| lluosogion | plurals |
| llwch (gwr.) | dust |
| llwy garu (ben.) | lovespoon |
| llwyau caru | lovespoons |
| llwyaid (ben.) | spoonful |
| llwyeidiau | spoonfuls |
| llwyddiannus | successful |
| llwyddiant (gwr.) | success |
| llwyddiannau | successes |
| llwyddo (i) (bôn: llwydd-) | to succeed (in) |
| llwyfan (gwr.) | stage |
| llwyfannau | stages |
| llwyth (gwr.) | load |
| llwythi | loads |
| llydan | wide |
| llyfr gosod (gwr.) | set book |
| llyfrau gosod | set books |
| llym | severe |
| llyn (gwr.) | lake |
| llynnoedd | lakes |
| llyncu (bôn: llync-) | to swallow |
| llys (gwr.) | court |
| llysoedd | courts |
| llywodraeth (ben.) | government |
| llywodraethau | governments |
| machlud (gwr.) | sunset |
| maer (gwr.) | mayor |
| meiri | mayors |
| man (gwr.) | place |
| mannau | places |
| mân siarad | chit-chat |
| mantais (ben.) | advantage |
| manteision | advantages |
| manwl | detailed |
| manylion personol | personal details |
| marc (gwr.) | mark |
| marciau | marks |
| marchnata (gwr.) | marketing |
| marcio (bôn: marci-) | to mark |
| marwolaeth (ben.) | death |
| marwolaethau | deaths |
| medal (ben.) | medal |
| medalau | medals |
| meddal | soft |
| meddyginiaeth (ben.) | medication |
| meddyginiaethau | medications |
| mellten (ben.) | lightning |
| mellt | flashes of lightening |
| menter (ben.) | venture, initiative |
| mentrau | ventures, initiatives |
| mentro (bôn: mentr-) | to venture, to dare |
| mentrus | adventurous |
| mesur (bôn: mesur-) | to measure |
| metel (gwr.) | metal |
| metelau | metals |
| mewn gwirionedd | in truth |
| modern | modern |
| moethus | luxurious |
| mordaith (ben.) | cruise |
| mordeithiau | cruises |
| morwyn (ben.) | maid |
| morwynion | maids |
| mudiad (gwr.) | movement, organisation |
| mudiadau | movements, organisations |
| murlun (gwr.) | mural |
| murluniau | murals |
| mwd (gwr.) | mud |
| mwdlyd | muddy |
| mwg (gwr.) | smoke |
| mwynhad (gwr.) | enjoyment |
| mynnu (bôn: mynn-) | to insist |
| mynwent (ben.) | graveyard, cemetery |
| mynwentydd | graveyards, cemeteries |
| nant (ben.) | stream, creek |
| nentydd | streams, creeks |
| nefoedd (ben.) | heaven |
| neidio (bôn: neidi-) | to jump |
| nerfus | nervous |
| nerth (gwr.) | strength |
| newid mân | small change |
| newydd sbon | brand new |
| nifer (ben.) | number, quantity |
| niferoedd | numbers, quantities |
| nodyn (gwr.) | note |
| nodiadau | notes |
| nyth (ben.) | nest |
| nythod | nests |
| o amgylch | around |
| o bell | from afar |
| o ddifri | seriously |
| o ddrwg i waeth | from bad to worse |
| o dro i dro | from time to time |
| o fewn | within |
| o flaen | in front of |
| o hyn ymlaen | from now on |
| o leia(f) | at least |
| o’r enw | named, called |
| obsesiwn (gwr.) | obsession |
| obsesiynau | obsessions |
| ocsiwn (ben.) | auction |
| ocsiynau | auctions |
| od | odd |
| oddi ar | from (on), off, down from |
| oddi cartre(f) | away from home |
| oedi (bôn: oed-) | to pause, to delay |
| oedran (gwr.) | age |
| oedrannau | ages |
| oerfel (gwr.) | cold (tywydd) |
| oesoedd canol | middle ages |
| ofni (bôn: ofn-) | to fear |
| ofnus | fearful, frightened |
| oherwydd | because |
| oni bai am | if it weren’t for |
| oriau mân | small hours |
| oriel (ben.) | gallery |
| orielau | galleries |
| osgoi (bôn: osgo-, osgoi-) | to avoid |
| paith (gwr.) | prairie |
| peithiau | prairies |
| palmant (gwr.) | pavement |
| palmentydd | pavements |
| para (bôn: par-) | to last |
| parc gwledig (gwr.) | country park |
| parciau gwledig | country parks |
| parch (gwr.) | respect |
| parhau (bôn: parha-) | to continue |
| partner (gwr.) | partner |
| partneriaid | partners |
| patrwm (gwr.) | pattern |
| patrymau | patterns |
| pecyn (gwr.) | package |
| pecynnau | packages |
| peldroediwr | footballer |
| peldroedwyr | footballers |
| pellter (gwr.) | distance |
| pellteroedd | distances |
| pen draw | far end, long run |
| pencampwriaeth (ben.) | championship |
| pencampwriaethau | championships |
| pendant | definite |
| penderfyniad (gwr.) | decision |
| penderfyniadau | decisions |
| pennawd (gwr.) | headline |
| penawdau | headlines |
| penodi (bôn: penod-) | to appoint |
| perchennog (gwr.) | owner |
| perchnogion | owners |
| personoliaeth (ben.) | personality |
| personoliaethau | personalities |
| perswadio (bôn: perswadi-) | to persuade |
| perygl (gwr.) | danger |
| peryglon | dangers |
| petryal | rectangular |
| pibell (ben.) | pipe |
| pibelli | pipes |
| pigiad (gwr.) | injection |
| pigiadau | injections |
| plaid (ben.) | political party |
| pleidiau | political parties |
| plannu (bôn: plann-) | to plant |
| plentyndod (gwr.) | childhood |
| pleser (gwr.) | pleasure |
| pleserau | pleasures |
| pleserus | enjoyable |
| plygu (bôn: plyg-) | to fold, to bend |
| pob dim | everything |
| poblogaidd | popular |
| polisi (gwr.) | policy |
| polisïau | policies |
| pori (bôn: por-) | to graze, to browse |
| poster (gwr.) | poster |
| posteri | posters |
| prancio (bôn: pranci-) | to prance, to gambol |
| preifat | private |
| presgripsiwn (gwr.) | prescriptIon |
| presgripsiynau | prescriptions |
| pridd (gwr.) | earth, soil |
| Prif Weinidog | Prime Minister |
| priffordd (ben.) | main road |
| priffyrdd | main roads |
| prin | rare, scarce |
| proffesiwn (gwr.) | profession |
| proffesiynau | professions |
| proffesiynol | professional |
| profiadol | experienced |
| project (gwr.) | project |
| projectau | projects |
| proses (ben.) | process |
| prosesau | processes |
| protestio (bôn: protesti-) | to protest |
| protestiwr (gwr.) | protester |
| protestwyr | protesters |
| Prydeinig | British |
| Prydeiniwr (gwr.) | a man from Britain |
| Prydeinwyr | British people |
| Prydeinwraig (ben.) | a woman from Britain |
| prydferthwch (gwr.) | beauty |
| prydlon | punctual, prompt |
| pur | pure |
| pŵer (gwr.) | power |
| pwerau | powers |
| pwnc (gwr.) | subject |
| pynciau | subjects |
| pwrpas (gwr.) | purpose |
| pwrpasau | purposes |
| pwyllgor (gwr.) | committee |
| pwyllgorau | committees |
| pwyntiau bwled | bullet points |
| pwyntio (bôn: pwynti-) | to point |
| pwysleisio | to emphasise |
| pwyso (bôn: pwys-) | to press, to weigh |
| raced (ben.) | racket |
| racedi | rackets |
| rafftio (bôn: raffti-) | to raft |
| rasio (bôn: rasi-) | to race |
| recordio (bôn: recordi-) | to record |
| regata (ben.) | regata |
| regatas | regattas |
| roced (ben.) | rocket |
| rocedi | rockets |
| rhaff (gwr.) | rope |
| rhaffau | ropes |
| rhagor | more |
| rhagorol | excellent |
| rhamantus | romantic |
| rhaw (ben.) | spade |
| rhawiau | spades |
| rhedwr (gwr.) | runner |
| rhedwyr | runners |
| rhentu (bôn: rhent-) | to rent |
| rheol (ben.) | rule |
| rheolau | rules |
| rhes (ben.) | row |
| rhesi | rows |
| rhewllyd | icy |
| rhiant maeth | foster parent |
| rhieni maeth | foster parents |
| rhifo (bôn: rhif-) | to count, to calculate |
| rhoi’r gorau i | to give up |
| rhos (gwr.) | heath, moor |
| rhosydd | heaths, moors |
| rhostio (bôn: rhost-) | to roast |
| Rhufeiniaid (gwr.) | (the) Romans |
| rhuthro (bôn: rhuthr-) | to rush |
| rhwyd (ben.) | net |
| rhwydi | nets |
| rhwystr (gwr.) | obstacle |
| rhwystrau | obstacles |
| rhwystro (bôn: rhwystr-) | to prevent |
| rhybudd (gwr.) | warning |
| rhybuddion | warnings |
| rhybuddio (bôn: rhybudd-) | to warn |
| rhyddhau (bôn: rhyddha-) | to free |
| rhyfel (gwr.) | war |
| rhyfeloedd | wars |
| rhyw (gwr.) | sex |
| rhywiau | sexes |
| rhywbeth o’i le | something wrong |
| saethu (bôn: saeth-) | to shoot |
| safbwynt (gwr.) | stance, viewpoint |
| safbwyntiau | stances, viewpoints |
| safle (gwr.) | site, position |
| safleoedd | sites, positions |
| safon (ben.) | standard |
| safonau | standards |
| saws (gwr.) | sauce |
| sawsiau | sauces |
| sbeis (gwr.) | spice |
| sbeisys | spices |
| sbio (bôn: sbi-) | to look (gogledd Cymru) |
| sbort a sbri | fun and games |
| sefydliad (gwr.) | institution, establishment, institute |
| sefydliadau | institution(s), establishment(s), institute(s) |
| sefydlog | stable, fixed, unchanging |
| sefydlu (bôn: sefydl-) | to establish |
| sefyllfa (ben.) | situation |
| sefyllfaoedd | situations |
| seiclwr (gwr.) | cyclist |
| seiclwyr | cyclists |
| sengl | single |
| serch (gwr.) | romantic love |
| serth | steep |
| sgerbwd (gwr.) | skeleton |
| sgerbydau | skeletons |
| sgwâr (gwr.) | square |
| sgwariau | squares |
| sgwâr (ans.) | square |
| siâp (gwr.) | shape |
| siapiau | shapes |
| siaradus | talkative |
| siawns (ben.) | chance |
| siawnsiau | chances |
| sibrwd (bôn: sibryd-) | to whisper |
| sidan (gwr.) | silk |
| siglo (bôn: sigl-) | to rock, to shake |
| sioc (ben.) | shock |
| siociau | shocks |
| siop trin gwallt | hairdressers’ shop |
| siswrn (gwr.) | scissors |
| sisyrnau | scissors |
| sleifio (bôn: sleifi-) | to slink, to sneak, to sidle |
| smotiog | spotty |
| snorclo (bôn: snorcl-) | to snorkel |
| soffa (ben.) | sofa |
| soffas | sofas |
| sownd | stuck |
| staffio (bôn: staffi-) | to staff |
| steil (gwr.) | style |
| stordy (gwr.) | storehouse |
| stordai | storehouses |
| storio (bôn: stori-) | to store |
| streic (ben.) | strike |
| streiciau | strikes |
| streiciwr (gwr.) | striker (gwaith) |
| streicwyr | strikers |
| streipïog | striped |
| stwffin (ben.) | stuffing |
| sur | sour |
| swnio (bôn: swni-) | to sound |
| swyddogol | official |
| swynol | charming |
| sychder (gwr.) | drought, dryness |
| sychedig | thirsty |
| sydyn | sudden |
| syllu (bôn: syll-) | to stare |
| syllu’n syn | to gaze in amazement |
| sylw (gwr.) | attention, remark |
| sylwadau | remarks |
| sylweddoli (bôn: sylweddol-) | to realise |
| symbol (gwr.) | symbol |
| symbolau | symbols |
| synnu (bôn: synn-) | to surprise, to be surprised |
| synnwyr cyffredin | common sense |
| syrcas (ben.) | circus |
| syrcasau | circuses |
| syrthio (bôn: syrthi-) | to fall (gogledd Cymru) |
| system (ben.) | system |
| systemau | systems |
| tafodiaith (ben.) | dialect |
| tafodieithoedd | dialects |
| tagfa (ben.) | traffic jam |
| tagfeydd | traffic jams |
| tagu (bôn: tag-) | to splutter, to choke |
| tâl (gwr.) | payment |
| taliadau | payments |
| talaith (ben.) | state |
| taleithiau | states |
| talcen (ben.) | forehead |
| talcenni | foreheads |
| taleb (ben.) | voucher |
| talebau | vouchers |
| talentog | talented |
| tâp (gwr.) | tape |
| tapiau | tapes |
| taran (ben.) | thunder |
| taranau | thunder |
| targed (gwr.) | target |
| targedau | targets |
| tarten (ben.) | tart |
| tartenni | tarts |
| tasg (ben.) | task |
| tasgau | tasks |
| tawelu (bôn: tawel-) | to become quiet, to calm down |
| teg | fair |
| teimlad (gwr.) | feeling |
| teimladau | feelings |
| teip (gwr.) | type |
| teipiau | types |
| telynor (gwr.) | male harpist |
| telynorion | harpists |
| telynores (ben.) | female harpist |
| telynoresau | female harpists |
| tennyn (gwr.) | lead |
| testun (gwr.) | subject, text |
| testunau | subjects, texts |
| tir (gwr.) | land, ground |
| tiroedd | lands, grounds |
| to (gwr.) | roof |
| toeon | roofs |
| toddi (bôn: todd-) | to melt |
| top (gwr.) | top |
| topiau | tops |
| torf (ben.) | crowd |
| torfeydd | crowds! |
| toriad (gwr.) | cut |
| toriadau | cuts |
| tortsh (gwr.) | torch |
| tortsys | torches |
| trac (gwr.) | track |
| traciau | tracks |
| traddodiad (gwr.) | tradition |
| traddodiadau | traditions |
| traethawd (gwr.) | essay |
| traethodau | essays |
| trafnidiaeth (ben.) | transport |
| traws gwlad | cross country |
| trefn (ben.) | order |
| trefniad (gwr.) | arrangement |
| trefniadau | arrangements |
| trin (bôn: trini-) | to treat |
| triniaeth (ben.) | treatment |
| triniaethau | treatments |
| tristwch (gwr.) | sadness |
| troellog | twisty, windy |
| trwchus | thick |
| trwm ei glyw/chlyw | hard of hearing |
| trwydded (ben.) | licence |
| trwyddedau | licences |
| trysor (gwr.) | treasure |
| trysorau | treasures |
| Tsieina (ben.) | China |
| twlc (gwr.) | sty |
| tylciau | sties |
| twrist (gwr.) | tourist |
| twristiaid | tourists |
| twristaidd | tourist (ans.) |
| twymo (bôn: twym-) | to heat (up) |
| tŷ pâr/semi (gwr.) | semi-detached house |
| tai pâr/semi (gwr.) | semi-detached houses |
| tylwythen deg (ben.) | fairy |
| tylwyth teg | fairies |
| tymheredd (ben.) | temperature |
| tyn(n) | tight |
| tyrfa (ben.) | crowd |
| torfeydd | crowds |
| tyst (gwr.) | witness |
| tystion | witnesses |
| tywyllu (bôn: tywyll-) | to grow dark |
| undeb (gwr.) | union |
| undebau | unions |
| undydd | one-day |
| unigolyn (gwr.) | individual |
| unigolion | individuals |
| uno (bôn: un-) | to unite |
| uwchben | above |
| ward (ben.) | ward |
| wardiau | wards |
| wedi blino’n lân | exhausted |
| wrth fy modd | in my element |
| wythnosol | weekly |
| y cant | per cent |
| y pen | per head |
| y rhain | these |
| y rhan fwya(f) | the majority |
| y Wladfa | the colony (fel arfer – Patagonia) |
| ymateb (gwr.) | response |
| ymatebion | responses |
| ymchwil (gwr.) | research |
| ymddangos (bôn: ymddangos-) | to appear |
| ymddeoliad (gwr.) | retirement |
| ymddeoliadau | retirements |
| ymddiried (yn) (bôn: ymddiried-) | to trust (in) |
| ymddiswyddo (bôn: ymddiswydd-) | to resign |
| ymdrech (ben.) | effort |
| ymdrechion | efforts |
| ymestyn (bôn: ymestynn-) | to stretch |
| ymgeisio (am) (bôn: ymgeisi-) | to apply (for) |
| ymhen | within (amser) |
| ymhlith | amongst |
| ymladd (bôn: ymladd-) | to fight |
| ymlaen llaw | beforehand |
| ymuno (â/efo) (bôn: ymun-) | to join |
| yn bennaf | mainly |
| yn enwedig | especially |
| yn erbyn | against |
| yn fuan | soon |
| yn fyw ac yn iach | alive and kicking |
| yn hollol | completely, exactly |
| yn ogystal â | as well as, in addition to |
| yn ôl pob sôn | apparently |
| yn syth bin | immediately |
| ynni (gwr.) | energy |
| Yr Ariannin (ben.) | Argentina |
| Yr Unol Daleithiau (ben.) | the United States |
| ysbryd (gwr.) | ghost, spirit |
| ysbrydion | ghosts, spirits |
| ysgol (ben.) | ladder |
| ysgolion | ladders (de Cymru) |
| ystol (ben.) | ladder |
| ystolion | ladders (gogledd Cymru) |
| ysgrifen (ben.) | handwriting |
| ysgrifennydd (gwr.) | secretary |
| ysgrifenyddion | secretaries |
| ysgwyd (bôn: ysgwyd-) | to shake |