Help
Options
Term
Grunnrannsóknir
click to flip
Didn't know it?
click below
click below
Knew it?
click below
click below
Don't know
Term
hagnýtar rannsóknir
Remaining cards (48)
Know
retry
shuffle
restart
0:00
Embed Code - If you would like this activity on your web page, copy the script below and paste it into your web page.
Normal Size Small Size show me how
Normal Size Small Size show me how
aðferðafræði 1
lokaprsóf 2023
| Term | Definition |
|---|---|
| Grunnrannsóknir | Fræðilega rannsóknir Unnar fyrir vísindasamfélagið Leita skýringa á félagslegum fyrirbærum: alltaf verið að reyna skilja félagslega heiminn Almenn þekking óháð tíma og rúmi: almenn þekking sem við getum nýtt og hvar sem er og hvenær sem er Áhersla lög |
| hagnýtar rannsóknir | - Leiðbeinandi fyir stefnumótun - Leita lausna við tilteknum staðbundnum vandamálum: t.d. rannsóknir hvernig fólki líður í vinnuaðstæðunum sínum - Ekki unnar út frá kenningum: minna nýttar hér, bara verið að skoða hvernig staðan er og reynt að betrumbæt |
| helots markmið rannsókna í félagsvísindum | 1. segja frá merkingarbærum félagslégum fyrirbærum 2. tengja umfjöllunina við almennar hugmyndir eða fræðilegar kenningar 3. safna gögnum á kerfisbundin hátt 4. greina gögn á kerfisbundinn hátt |
| Veruháttur (Bourdieu) | vip öflumst upp við ákveðinn veruhátt á heimili okkar, og það getur veitt okkur ákveðið forskot á einhverjum sviðum. |
| fagleg norm vísindamanna | 1. aðgild viðmið 2. skipurleg efahyggja 3. hlutleysi 4. sameignarhyggja 5. heiðarleiki |
| viðmið | fyrirframgefnar ályktanir um hvernig félagslgur verulieki virkar |
| pósitífisk félagsvísindi | Að geta spáð fyrir um einhverja hegðun, bara einn sannleikur. Hlutlægur og mælanlegur verukleiki. |
| túlkandi félagsvísindi | Önnur nálgun, hugmyndir og sjónarhorn. Við verðum að setja okkur í spor þeirra sem við erum að skoða. Sjá hlutina frá þeirra sjónarhorni. Skilningsrýni/samúðarskilningur |
| kenningar | safn tengdra hugmynda sem er ætlað að skýra atburði og staðreyndir. Byggjir á ákveðnum forsendum um eðli mannsins og samfélagsins. |
| tilgáta | err prófanlegar fullyðningar leiddar af kenningu |
| dæmi um félagslegt taumhald : kenning og tilgáta | kenning : Félagslegt taumhld er þegar ákveðin viðmið og reglur eru í gildi innan samfélagsins eða ákveðins hóps og einstaklingarnir innan hópsins fylgja þessum viðmiðum í blindni, oft án þess að vita af því. tilgáta : - Þeir unglingar sem fá mikla umhy |
| orskakasamband | Orsakasamband er þegar ein breyta orsakar aðra, einhver ákveðinn þáttur leiðir af sér einhvern annan. Aldrei er hægt að sanna orsakasamband, það er kenningarlegt fyrirbæri, við getum bara prófað tilgátur Sum rannsóknarsnið eru þó meira sannfærandi en |
| 3 atriði sem þarf að hafa í huga vegna háða og óháða breyta | 1. samband milli breyta 2. tímaröð 3. útiloka annara skýrringa |
| einkenni meigindlegra rannsókna | - Við erum að skoða stór mengi, stóra hópa. - Leitast eftir tölulegum upplýsingum - Skýrar fyrirframgefnar tilgátur |
| takmarkanir í megindlegum | - Eru þær að mæla það sem þær eiga að vera að mæla? - Mælingar eru óbeinar - Ná síður til jaðarhópa samfélagsins. - Ná síður yfir mismunandi upplifanir og túlkanir. |
| eigindlegar eiga vel við þegar | - Þegar við viljum dýpri skilning en megindlegar aðferðir veita, - Þegar við vitum ekki fyrirfram hvað við letum fundið Þegar við viljum lýsa veruleika annarra eins og þeir upplifa hann en ekki leggja mat á hann |
| takmarkanir eigindlegra | - Lítið (eða ekkert) alhæfingagildi, - Miða ekki að því að sannreyna skýringar - Niðurstöður háðar huglægu mati og upplifun (og nærveru) rannsakandans. - Ekki hægt að endurtaka |
| 3 skref mælinga | 1. Hugtakabinding - nákvæm skilgreining á því sem við ætlum að mæla 2. Tilgreina breytur - Hvað ætlum við að nota til að mæla hugtakið 3. Aðgerðabinding - skilgreina hugtakið með skýrri tilvísun í hvernig það er mælt, tengja hugtakið við ákveðna |
| beint samband | geðtengsl draga úr sjálfsvígum |
| margbreytuáhrif | margir þættir hafa áhrif á breytuna, t.d. aldur, kyn, menntun, tekjur... hefur áhrif á geðheilsu |
| miðlunarsamband | : einhver breyta sem kemur á milli sem hefur áhrif á háðu breytuna, t.d. fátækt á heimili - geðtengsl við foreldra - vanlíðan og depurð |
| samvirkni | menntun hefur áhrif á tekjur en kyn getur haft líka áhrif á tekjur |
| stöðgleikaáreiðanleiki | ef ég myndi gera sömu önnun eftri 2 mánuði myndi ég fá sama svar. |
| millihópáreiðanleiki | - Virkar spurningin á mismunandi hópa? - Dæmi: spurning í spurningakönnun er orðuð með máli sem eldri kynslóðin skilur en ekki yngri, þá er hún ekki áreiðanleg/millihópaáreiðanleikinn lítill eða enginn. |
| jafngildisáreiðanleiki | - Byggir á því að við erum með fleiri spurnigar, þarf að vera fylgni milli þeirra - Á við um samsettar mælingar - Dæmi: færðu oft ást og umhyggju frá foreldrum þínum? Geriru oft eitthvað skemmtilegt með foreldrum þínum |
| kóðunaráreiðanleiki | Þeir sem eru að setja gögnin inn, er samræmi þar á milli hvernig þeir setja gögnin inn? Eru spyrlar að skrá gögn með sama hætti? |
| yfirborðsréttmæti | Byggir á kenningarlegu samhengi, er þetta rökrétt, meikar þetta sens? metið með gagnrýnu hugarfari |
| innihaldsréttmæti | er mælingin að mæla það sem hún á að vera að mæla? samræmi milli .ess sem við segjumst ætla mæla og þess sem við erum að mæla. |
| viðmiðunarréttmæti | byggir á því að bera saman við aðrar breytur og fyrri rannsóknir. Undir þetta fellur einnig samhljóðandi réttmæti og frospárréttmæti |
| hugsmíðarréttmæti | tengist mælingin öðrum eins og búast mætti við samkvæmt kenningum? |
| kerfisbundinn villa | mælingin of eða vanmettur hið raunverulega gildi á kerfisbundinn hátt Villan er stöðug og hefur því ekki áhrif á áreiðanleika en getur haft mikil áhrif á réttmæti Ef lögð væri spurningakönnun fyrir okkur með mjög persónulegum spurningum, kynlífsheg |
| tilviljunarvilla | - Er ekki háð mælingunni sjálfri, gerist yfirleitt fyrir tilviljun - Er í báðar áttir, bæði vanmat og ofmat, og jafnast oft út - Hefur áhrif á stöðugleika og áreiðanleika |
| samsettar mælingar | - samsettar mælingar eru eþgar fleiri en ein spurning er lögð saman í eina mælingu - allar spurningar verða að vera að mæla sama hugtakið - samsettar mælingar auka bæði áreiðanleika og réttmæti |
| vistfræðileg rökvilla | Á sér stað þegar kenningin er á lægra stigi en gögnin. Míkró greiningarstig en makró greiningareining. |
| villa vegna smættunar | Á sér stað þegar kenningin er á hærra stigi en gögnin. Makró greinignarstig en míkró greiningareining. |
| vistfræðileg rökvilla dæmi | rannsókn Furkheims á sjálfsvígun |
| villa vegan smættunar dæmi | hverfakenninga prófuð með samanburð einstaklinga |
| úrtaksbjögun | - Þegar það eru einhverjir kerfisbundnir þættir sem skapa villu í úrtakinu Þrjár áatæður fyrir úrtaksbjögun 1. Slæmur þýðislisti 2. Villur í spurningum 3. brottfall er mikið |
| úrtaksvilla | Tilviljunarkennd villa - óheppni, villa sem getur gert þótt engin kerfisbundin bjögun eigi sér stað. Áhrifaþættir - breytileiki í þýðinu, úrtaksvilla eykst í hlutfalli við breytileika í þýði - stærð úrtaksins, úrtaksvilla eykst í öfugu hlutfalli vi |
| einfant slembiúrtak | tilviljun fyrir þann sem lendir í að vera úrtak |
| kerfisbundið slembiúrtak | t.d. 7. Hver, 9. hver, eftir stafrófinu... |
| lagskipt slembiúrtak | í úrtakinu, sem á að endurspegla þýðið, þá skiptir hann þýðinu í lög, hlutföll í úrtakinu séu rétt. T.d. 70% kvk inni í stofunni, 50% í félagsráðgjöf... |
| klasaúrtök | velur hí frekar en hr, ha... velur klasa, getur lagt fyrir könnun í bekkjum |
| kvótaúrtak | kvótaúrtak |
| snjóboltaúrtak | Oft byrjað á að taka viðtal við einstakling, sá einstaklingur bendir okkur svo á annan sem við getum talað við og koll af kolli |
| hentugleikaúrtak | Spurt fólk spurninga á förnum vegi, kringlunni, eh sem hentar mér, fljótlegt og þægilegt |
| markmiðsúrtak | markmið um það að fá rétta hópinn. |
| vefvalið úrtak | t.d. hópur á samfélagamiðlum |
| sjálfsvalið úrtak | úrtak hlustenda bylgjunnar, inni í búðum, veljum sjálf hvort við tökum þátt eða ekki |
Created by:
evaBS18