Help
Options
Didn't know it?
click below
click below
Knew it?
click below
click below
Don't Know
Remaining cards (0)
Know
retry
shuffle
restart
0:00
Embed Code - If you would like this activity on your web page, copy the script below and paste it into your web page.
Normal Size Small Size show me how
Normal Size Small Size show me how
PSW Gr4 Kw4
| Question | Answer |
|---|---|
| Diarree | Loop- en omgekrapte maag |
| Vir wie is ongesonde omgewings gevaarlik? | Vir mense, plante en diere |
| Wat het mense vir baie jare gedoen wat mense in gevaarstel? | Hulle het lug, water en die aarde besoedel |
| Bewaar | Om te spaar, te hou of te beskerm |
| Impak | Invloed |
| Inheemse bome | Bome wat natuurlik in Suid-Afrika groei en nie van ander lande af hiernatoe gebring is nie |
| Wat moet vir jouself en toekomstige generasies gesond gehou word? | Mense, plante en diere |
| Wat beteken dit as jy alles gesond moet hou? | *Dat jy verantwoordelikheid moet neem om die water, lug en aarde skoon te hou *Om niks te mors nie *Om kos te eet wat naby jou woonplek gekweek of geproduseer word |
| Hoe sal jy koolstofvoetspore op die aarde verminder? | Indien jy jou omgewing gesond hou |
| Wat is jou koolstofvoetspore? | Die effek wat jy op die omgewing het |
| Hoe kan ons, ons omgewing gesond hou? Deur te verminder: | *Gebruik so min as moontlik om water en elektrisiteit te spaar *Spaar water deur krane styf toe te draai *Gebruik so min as moontlik water as jy bad *Water is kosbaar en moet bewaar word *So verminder jy jou impak op die omgewing |
| Hoe kan ons, ons omgewing gesond hou? Deur te Hergebruik: | *Gebruik goed weer *Moenie plastieksakke, bottels en houers weggooi nie *Moenie glas of blikkies weggooi nie *Gebruik hulle soveel keer as jy kan *Moenie rommel strooi nie *Plastiek is gevaarlik vir mense, plante en diere |
| Hoe kan ons, ons omgewing gesond hou? Deur te Herwin: | *Moenie dinge weggooi nie *Probeer om nie goed in plastiek- of glashouers te koop nie *Moenie papier mors nie *Moenie glas, plastiek, blikkies of papier in gewone vullisblikke gooi nie *Herwin items |
| Waarna verwys die Latynse term arbor? | Na ʼn skaduryke plek gevorm deur die blare en takke van bome |
| Wat is boomplantdag? | ʼn Spesiale dag wanneer mense regoor die wêreld die belangrikheid van bome vier |
| Wat sluit feesvierings dikwels in? | Die plant van inheemse bome |
| Wanneer het Suid-Afrika Boomplantdag uitgebrei na Nasionale Boomplantweek? | In 1999 |
| Wanneer word Boomplant week gevier? | Elke jaar van 1 tot 7 September |
| Noem ʼn paar dinge wat bome vir ons gee: | Suurstof, hout, meubels, papier, gom, skadu, omgewingsbeskerming, skoonheid, speelgoed, was, kerse, musiekinstrumente en boeke |
| In watter kosse is proteïene? | In vleis, vis, eiers, melk en boontjies |
| Wat sal gebeur as jy nie genoeg proteïene kry nie? | Jy sal nie behoorlik groei en ontwikkel nie |
| Hoe sal jy lyk as jy nie genoeg proteïene in kry nie? | Jou liggaam sal dun en jou maag groot wees |
| Waar kom koolhidrate voor? | In kosse soos pap, brood, aartappels en mielies |
| Wat sal gebeur as jy nie genoeg koolhidrate in kry nie? | Jy sal nie genoeg energie hê om heeldag te studeer en te speel nie |
| Watter kos soorte gee jou belangrike vitamiene en minerale? | Groente en vrugte |
| Wat sal gebeur as jy te veel vetterige en suikerryke kosse eet? | Jy sal siek word Jy sal dalk onnodige gewig aansit Jou hart sal baie harder moet werk |
| Immuunstelsel | Die stelsel in ons liggame wat siekte beveg |
| Besmette bloed | Bloed wat infeksies/siektes bevat |
| Oorgedra | Versprei |
| Besmette naald | ʼn Naald wat deur iemand gebruik is wat infeksie het |
| Onbeskermde seks | Seks sonder ʼn kondoom |
| Kondoom | ʼn Rubberbeskerming wat tydens seks oorgedra word om te verhoed dat liggaamsvloeistowwe meng |
| Waarvoor staan MIV? | Menslike-immuniteitsgebrekvirus |
| Wat sal gebeur as jy MIV kry? | Jou liggaam sal sukkel om siekte te beveg |
| Hoekom sal jou liggaam sukkel om siekte te beveg as jy MIV het? | Omdat MI-virus jou liggaam se immuniteitstelsel aanval |
| Wanneer word die MIV siekte ernstiger? | Wanneer die liggaam nie die siekte behoorlik kan afweer nie |
| Wanneer ontwikkel MIV in Vigs? | Wanneer die virus die liggaam baie siek maak |
| Waarvoor staan Vigs? | Verworwe immuniteitsgebrek sindroom |
| Wat doen Vigs aan die liggaam? | Maak die liggaam baie siek |
| Wat sal gebeur sonder behandeling vir Vigs? | Die persoon sal sterf |
| Waarvan sterf pasiënte wat Vigs het? | Nie van Vigs nie, maar eerder van siektes wat hul weens Vigs-infeksie verkry |
| Wat is daar vir Vigs? | Mediese behandeling |
| Wat doen die mediese behandeling vir Vigs? | Dit neem nie die Vigs weg nie Laat die persoon ʼn gesonde lewe lei Solank hul hulle medikasie behoorlik gebruik |
| Wie kan MIV en Vigs kry? | Enigiemand |
| Noem 4 verskillende maniere om MIV en Vigs te kry? | *Van besmette bloed. Word oorgedra deur liggaamsvloeistowwe waarvan een bloed is *Babas kan MIV van die ma kry tydens geboorte of van borsvoeding *Van besmette naalde *Deur onbeskermde seks |
| Hoe kan jy nie MIV kry nie? | Deur te soen Omhels Hande vas te hou Eetgerei te deel ʼn Bed te deel Aanraking Nies Muskiete Toiletsitplekke Of aan iets te raak waaraan ʼn persoon met MIV geraak het nie |
| Wat is die enigste manier om vas te stel of iemand MIV-Vigs het? | Deur middel van bloedtoetse |
| Wat is iemand wat met die MIV-virus besmet is? | Hulle is MIV-positief |
| Hoekom is dit belangrik dat mens jouself beskerm teen die virus en om jouself gereeld te toets? | Jy mag lank die virus hê sonder dat jy dit weet Jy kan die virus oordra aan ander sonder dat jy dit besef |
| Hoe kan mense met die MI-virus ʼn lang en gesonde lewe lei? | Deur die regte medisyne op die regte manier te neem |
| Wie verskaf medisyne aan persone met MIV en vigs? | Hospitale en klinieke |
| Vrywillig | By wyse van keuse |
| Liggaamsvloeistowwe | Enige vloeistowwe van die liggaam, bv. bloed en speeksel |
| Weggooibare | Iets wat weggegooi word |
| Hoe om jouself teen infeksie deur bloed te beskerm | *Moet nie naalde deel nie *Vrywillige toetsing *Moenie aan iemand se bloed raak nie *Was jou hande gereeld *Hou rubberhandskoene by huis |
| Moet nooit naalde deel nie | Gebruik naalde vir inspuitings slegs een keer By hospitaal en kliniek maak seker suster gebruik nuwe naald |
| Vrywillige toetsing | MIV kan 10 jaar in liggaam bly voordat liggaam begin siek raak Persoon kan MIV na ander mense versprei Doen bloedtoets by kliniek, hospitaal of vrywillige toetsstasie |
| Moenie aan iemand se bloed raak nie | Moenie aan oop sere wat bloed het raak nie Gebruik handskoene, as daar nie is nie gebruik plastieksakke Gooi handskoene of plastieksakke altyd weg |
| Was jou hande gereeld | Moenie aan siek persoon se liggaamsvloeistowwe raak nie Was altyd jou hande |
| Hou rubberhandskoene by huis | Weggooibare rubberhandskoene by die huis in geval van nood Anders trek plastieksakke oor hande Gebruik indien jy iemand help wat bloei Gooi handskoene en plastieksakke weg na gebruik |
| Watter land het die hoogste voorkoms van MIV/vigs infeksies in die wêreld? | Suid-Afrika |
| Wie word deur MIV/vigs geraak? | Alle Suid-Afrikaners |
| Angswekkend | Skrikaanjaend |
| Wat is belangrik in en om die swembad? | Veiligheid |
| Wat is wys om te doen voordat jy swem? | Om gemaklik in die water te voel |
| Hoe kan dit wees onder die water? | Dit kan angswekkende wees |
| Wat moet jy doen voordat jy in die swembad klim? | Stap eers om die swembad en kyk hoe diep dit is |
| Voorkom | Stop |
| Wipplank | Wanneer een opgaan, gaan die ander een af |
| Wat kan voorkom word indien jy weet wat om te doen by water? | Die meeste verdrinkings |
| Wat is belangrik as jy moet inspring in 'n swembad om ʼn vriend te help? | Om te weet wat om te doen |
| Wat moet jy nie doen as jy iemand anders wil help in 'n swembad? | Moenie kanse met jou eie lewe waag nie |
| Wat moet jy doen as jy iemand anders wil helpin 'n swembad? | Tree vinnig op maar dink voordat jy tot aksie oorgaan |
| Wat moet jy doen met die persoon wat verdrink? | Probeer om die persoon met ʼn paal of stok by te kom en nader te trek |
| Wat moet jy doen as jou pogings nie werk nie om iemand te help wat verdrink? | Spring met ʼn reddingsband in |
| Waarheen moet jy die persoon in nood bring? | Na die kant van die swembad, rivier of dam |
| Voetganger | Persoon wat langs die pad loop |
| Passasier | Iemand wat in ʼn motor, taxi of bus reis |
| Fietsryer | Persoon wat op fiets ry |
| Padgebruikers | Mense wat die pad in 'n voertuig of te voet gebruik |
| Organisasie | Groep |
| Waarmee help verkeersreëls? | Om veilig op die paaie te wees |
| Wanneer is jy ʼn voetganger? | Indien jy na die skool of winkels stap |
| Wanneer is jy ʼn passasier? | Indien jy per bus, taxi of motor skool toe gaan |
| Wat is jy wanneer jy ʼn fiets skool toe ry? | ʼn Fietsryer |
| Wie is almal padgebruikers? | Voetgangers, passasiers, fietsryers en voertuigbestuurders |
| Wat moet alle padgebruikers ken en gehoorsaam? | Die verkeersreëls |
| Wie moet veral verantwoordelikheid neem om die verkeersreëls na te kom? | Voetgangers en fietsryers |
| Wat dui aan wanneer en waar voetgangers ʼn pad kan oorsteek? | Padtekens |
| Waarheen lei of vat die padtekens voetgangers? | Na oorgangplekke, bv. voetoorgang of ʼn verkeerslig (om oor 'n straat te kom) |
| Wat het skole wat help om skoliere veilig oor paaie te kry? | ʼn Skolierpatrollie |
| Waarvoor moet passasiers verantwoordelikheid neem? | Vir hul eie veiligheid deur verantwoordelik in motors, taxi’s en busse op te tree |
| Wat moet jy doen wanneer jy van ʼn taxi of bus af klim? | By duidelik gemerkte stopplekke afklim Moet nooit oor die pad hardloop nadat jy afgeklim het nie Wag dat taxi of bus weg is voor jy die pad oorsteek |
| Wat moet jy altyd dra wanneer jy per motor reis? | ʼn Sitplekgordel |
| Wat moet jy doen wanneer jy by trein stasie of naby ʼn spoorlyn is? | Jy moet altyd van die spoorlyn af wegbly |
| Wat moet jy doen as jy in ʼn trein is? | Weg bly van die deure As trein beweeg, sit op een plek en moenie rondloop nie Hou volwassene se hand vas as jy op en af klim van ʼn trein af |
| Waarmee het Suid-Afrika ʼn spesifieke probleem? | Met die veiligheid van voetgangers op paaie |
| Wie moet leer om veilig te wees deur verkeersreëls te gehoorsaam? | Voetgangers en voertuigbestuurders |
| Hoekom is dit belangrik dat elkeen verkeersreëls leer en gehoorsaam? | Omdat ongelukke op Suid-Afrikaanse paaie toeneem |
| Waar moet voetgangers altyd loop? | Aan die kant van die pad of op die sypaadjies Loop aan kant waar jy die verkeer kan sien |
| Waarvan moet jy seker maak as jy ʼn pad oorsteek? | Dat daar nie verkeer aan kom nie |
| Wat is die naam van die Suid-Afrikaanse organisasie wat mense opvoed oor die belangrikheid van padveiligheid? | Arrive Alive |
| Kieme | Klein organismes wat siektes kan veroorsaak |
| Kontak | Aanraking |
| Eetgerei | Messe, vurke, of lepels |
| Oppervlakke | Die buitekant van iets, sykante en bokante |
| Higiëne | Skoon, gereinig wees |
| Persoonlik | Privaat, eie |
| Wat is belangrik om skoon te hou? | Jou liggaam en huis |
| Wat kan gebeur as jy nie was en jou huis skoon hou nie? | Jy kan siek word |
| Wanneer versprei kieme vinnig? | As jy nie persoonlike en huishoudelike higiëne beoefen nie |
| Wat moet jy elke dag doen? | Jy moet was en tenminste een keer ʼn dag tandeborsel |
| Wanneer moet jy jou hande was? | Nadat jy die toilet gebruik het en voordat jy eet of kos voorberei |
| Hoe kan siektes voorkom word? | Deur skottelgoed, huishoudelike oppervlaktes, toilette en badkamers te was |
| Wat moet jy nooit deel nie? | Koppies en eetgerei |
| Op watter maniere versprei kieme? | Deur menslike kontak en die lug |
| Wat kan gebeur as jy verkoue het en jy nies? | Die kieme kan versprei deur die lug na iemand anders |
| Wat is belangrik as jy verkoue het en jy nies of hoes? | Om in ʼn snesie te hoes of te nies, en daarna jou hande te was |
| Wat moet jy nie doen as jy siek is nie? | *Moenie op iemand anders hoes of nies nie *Moenie kos, borde of eetgerei deel nie *Moenie kos vir iemand voorberei nie, was jou hande gereeld *Moenie aan oppervlakke raak nie *Moenie op iemand se foon praat nie |
| Wat moet jy doen as jou maat siek is, en jy kom in aanraking met hom/haar? | Moenie aan jou gesig, neus of oë raak nie Was jou hande |
| In watter wêreld kan ons nie leef nie? | In ʼn kiem vrye wêreld |
| Hoekom is sommige kieme goed vir ons? | Omdat hulle ons liggame help om ander kieme te beveg |
| Watter persoonlike items kan nie gedeel word nie vir higiëniese doeleindes? | *Tandeborsels *Handdoeke *Haarborsels *Sponsies of waslappe |
| Waar groei kieme maklik en vinnig? | In klam en warm plekke wat nie dikwels skoongemaak word nie |
| Noem plekke waar kieme maklik groei? | *Agterkant van badkamer wasbakke *Op sponsies |
| Noem 5 daaglikse reëls vir goeie persoonlike en huishoudelike higiëne? | *Hou hande skoon deur met seep en water te was *Moenie persoonlike items met ander deel nie *Borsel jou tande tenminste twee maal per dag *Vee altyd jou neus met ʼn snees doek en was jou hande daarna |
| Besoedeling | Ongesonde vuil dinge wat vuil water, vuil lug, rommel en gevaarlike afval vullis insluit |
| Onwettige stort (afval) | Afvalgoedere op plekke laat wat nie vir vullisverwydering bedoel is nie |
| Toekomstige generasies | Die mense wat in die toekoms gebore sal word |
| Wat beteken ʼn gesonde omgewing? | Dat jy in ʼn huis, gemeenskap, samelewing en wêreld bly wat gesond is vir jou |
| Wat is gevaarlik vir mense? | Ongesonde omgewings – beskadig die aard |
| Wat doen besoedeling? | *Maak plekke ongesond *Kan lug affekteer, soos rook en uitlaatgasse |
| Wat kan besoedeling affekteer by water? | Die water as mense rommel strooi of goed naby water stort – kan veroorsaak dat visse en plante doodgaan |
| Wanneer word grond besoedeling veroorsaak? | Wanneer rommel mense rommel strooi of dit onwettig stort |
| Waarna lei ʼn ongesonde omgewing? | Tot siektes onder mense, maar ook plante en diere |
| Wanneer kan gesinne siek word? | Wanneer hulle nie skoon water het om te was, te drink en mee te kook nie |
| Waarvan kom lugbesoedeling? | Van oop vure, fabriek rook en motors |
| Waar broei kieme? | Op vullishope |
| Wat kan lugbesoedeling veroorsaak? | Bors infeksies |
| Wat kan siektes versprei? | *As mense naby plekke woon waar vullis gestort word *Om in vuil huise te woon *As kos nie vars is nie *Muskiete, bosluise, vlieë en rotte kan siektes versprei |
| Wat sê die Suid-Afrikaanse Grondwet oor ons regte by omgewing? | Dit sê jy het die reg op ʼn gesonde omgewing |
| Watter verantwoordelikheid het jy by die omgewing? | Jy het verantwoordelikheid om na jou omgewing om te sien om seker te maak dat dit gesond vir jou en die toekomstige generasies is |
| Handves van regte | Gedeelte van Grondwet wat regte van alle Suid-Afrikaners lys |
| Voeding | Voedsel |
| Verantwoordelikhede | Pligte |
| Gebalanseerde dieet | Gesonde eet styl wat alle voedselsoorte insluit |
| Proteïene | Belangrike voedselbron wat in vis of bone aangetref word |
| Koolhidrate | Stysels wat in aartappels aangetref word |
| Wat gee elke kind die reg op basiese voeding? | Die Handves van Regte |
| Wat gaan saam met regte? | Verantwoordelikheid |
| Watter verantwoordelikheid moet jy hê saam met die reg om nie kos te mors nie? | Jy moet verantwoordelikheid aanvaar daarvoor om gesond te eet |
| Hoekom moet jy ʼn gebalanseerde dieet eet? | Omdat die verskillende voedsel verskillende werke in jou liggaam moet verrig |
| Wat is belangrik om elke dag te eet? | *Vars vrugte en groente *Proteïen en koolhidrate |
| Wat benodig jou liggaam ook behalwe voedsel? | Water |
| Hoeveel glase water moet jy elke dag drink? | Ses tot agt glase water |
| Wat kan gebeur as jy die verkeerde tipe of te veel kos eet? | Kan gaatjies in jou tande kry en jou tandvleis sal ongesond wees |
| Waar kan ons baie oor gesonde eet wyses leer? | By die ouer geslag |
| Wat noem die Handves van Regte oor kinders en kos? | Dat elke kind die reg tot basiese voeding het |
| Wat is jou voedsel verantwoordelikheid? | *Moenie kos mors nie *Eet gesond sodat jou liggaam en brein gesond en sterk bly *Moenie te veel suiker inneem nie *Borsel altyd tande nadat jy soetgoed geëet het |
| Die Islam geloof se plek van aanbidding is: | Moskee |
| Waar of onwaar: Moenie swem as 'n volwasse nie toesig hou nie | Waar |
| Waar of onwaar: Tekens naby rivier en damme is nie belangrik nie, jy mag dit ignoreer | Onwaar |
| Pilgrimstog | 'n reis na 'n heilige plek |
| Tempel | 'n gebou waar mense aanbid |
| Kruisiging | Indien iemand aan 'n kruis gehang word tot hulle sterf |
| Opstanding | Om na die dood na die lewe terugn te keer |
| Heilig | Iets wat heilig of baie spesiaal is |
| Verligting | 'n begrip van die waarheid |
| Aanbid | Wys liefde en respek vir God |
| Kenmerk | Iets wat eie aan byvoorbeeld 'n gebou is; iets unieks |
| Simbole | Tekens of eenvoudige prente wat gebruik word om iets met 'n spesiale betekenis te verteenwoordig |
| Herderstaf | Lang kierie met 'n gekromde punt waarmee 'n skaapwagter skape kan aankeer en vang |
| v.AE | Voor algemene era |
| AE | Algemene era |
| Sangoma | Mense wat met die geeste praat en tradisionele medisyne beoefen |
| Voorvaders | Familielede wat oorlede is |
| Beskerm | Sien om na, hou in stand |
| Afstammelinge | Nakomelinge of kinders |
| Mondeling | Gesproke woorde |
| Skepping | Om te vorm, veral met betrekking tot die skep van die wereld |
| Mites | Tradisionele stories wat verduidelik hoekom dinge is soos wat hulle is |
| Dilemma | Probleem of situasie waartydens 'n moeilike keuse gemaak moet word |
| Bedrieer | 'm persoon wat ander verneuk of kul |
| Diverse | Verskilliende |
| Saamwerk | Mekaar help |
Created by:
IngeH