Help
Options
Didn't know it?
click below
click below
Knew it?
click below
click below
Don't Know
Remaining cards (0)
Know
retry
shuffle
restart
0:00
Embed Code - If you would like this activity on your web page, copy the script below and paste it into your web page.
Normal Size Small Size show me how
Normal Size Small Size show me how
SBMS
| Question | Answer |
|---|---|
| SIRS criteria | SIRS indien voldaan aan 2 of meer criteria: Temperatuur: >38C of <36C Tachycardie: >90/min Tachypneu: >20/min of PCO2 <4.2 kPa Leukocyten: >12x109 of <4x109 of >10% staafkernigen |
| 18-jarig meisje, algehele malaise sinds een aantal dagen, temperatuur 37,5C, hartfrequentie 92/min, ademhalingsfrequentie 21/minuur. Is er sprake van SIRS? | Ja, gezien 2 SIRS criteria, namelijk: Tachycardie: >90/min Tachypneu: >20/min of PCO2 <4.2 kPa |
| Hulpademhalingsspieren | Musculus sternocleidomastoideus Musculus scaleni Musculi pectorales Neusvleugelspieren |
| Bij welke systolische druk verdwijnen de pulsaties van de arteria radialis? | systole <80mmHg |
| Normale capillary refill time (CRT) | CRT < 2 seconden |
| Glasgow Coma Scale: E | 4: Opent ogen spontaan 3: Opent ogen op aanspreken 2: Opent ogen op pijnprikkel 1: Opent ogen niet |
| Glasgow Coma Scale: M | 6: Voert eenvoudige opdracht uit 5: Lokaliseert een pijnprikkel 4: Normale flexie op pijnprikkel 3: Abnormaal buigen op pijnprikkel (decorticatie) 2: Extensie op pijnprikkel (decerebratie) 1: Geen reactie op pijnprikkel |
| Glasgow Coma Scale: V | 5: Georiënteerd in tijd, plaats en persoon 4: Conversatie mogelijk, doch verward 3: Spreekt, maar geen conversatie mogelijk 2: Kreunt alleen 1: Geen verbale uitingen |
| Patient reageert niet op aanspreken, bij toedienen van een pijnprikkel opent hij zijn ogen, slaat hij je arm weg en kreunt. Wat is zijn EMV? | E = 2 M = 5 V = 2 |
| Wanneer moet je het CWK stabiliseren? | (Verdenking) trauma Syndroom van Down Spondylitis ankylopoetica Reumatoide artritis |
| Bij welke arteriële saturatie treedt cyanose op? | Cyanose vanaf saturatie <85% |
| Bij welke saturatie en oxyhemoglobinegehalte wordt volledige cyanose gezien? | Volledige cyanose vanaf zuurstofsaturatie <67% Deoxyhemoglobine spiegel 3,1 mmol |
| Patient heeft een ademhalingsfrequentie van 9/minuut, is ventilatoire ondersteuning geïndiceerd? | Ja, bij een bradypnoe <10/min is een indicatie voor ventilatoire ondersteuning |
| Hoeveel is de FiO2 bij een NRM 12-15 O2/min? | FiO2 bij NRM (12-15 L/min) = max 85% |
| Hoeveel is de FiO2 bij een venturi-masker 12-15 L O2/min | FiO2 bij venturi-masker (12-15 L/min) = max 24-60% |
| Hoeveel is de FiO2 bij een neusbril met O2 | FiO2 bij een neusbril = 24-45% |
| Behandeling spanningspneumothorax | 1. Naaldthoracocentese met minimaal 16G naald in de 2e ICR midclaviculair, aspirerend inbrengen over de rib. 2. Verwijderen naald en achterlaten canule. 3. Aanleggen i.v. toegang en plaatsen thoraxdrain |
| Behandeling bronchospasme | Vernevelen met salbutamol (2,5 mg = 0,5 ml) + ipratropriumbromide (500 µg = 2 mL) of; Vernevelen met combipreparaat (Ipramol) Bij anafylactische bronchospasmen adrenaline 0,5 mg i.m. |
| Behandeling longoedeem | Indien systole >100 mmHg : Furosemide 80 mg i.v. + nitraten sublinguaal + NIV met PEEP (CPAP) |
| Pulseoximetrie foutieve uitslagen door technische factoren | Verkeerde plaatsing Bewegingsartefacten bij rillen of insulten Omringen licht zoals intens daglicht, fluorescerend of infrarood Elektromagnetische straling |
| Pulseoximetrie foutieve uitslagen door patiëntgebonden factoren | Afwijkend hemoglobine zoals carboxyhemoglobine, methylglobine of sikkelcelhemoglobine Perifere hypoperfusie zoals perifere vasoconstrictie (hypothermie, hemodynamische instabiliteit) Ernstige anemie (Hb <3.1 mmol/l) Donkere huid Nagellak |
| Normaalwaarde A-a gradient | 5 – 10 mmHg |
| Wat is een pulsus paradoxus, wanneer wordt deze gezien | Verschil tussen inspiratoire polsdruk (lagere druk) en expiratoire polsdruk (hogere druk) van >10 mmHg Pulsus paradoxus komt o.a. voor bij harttamponade |
| Wat is een pulse deficit, wanneer wordt deze gezien | Meer hartslagen dan polsslagen Pulse deficit komt voor bij atriumfibrilleren en dissecties |
| Oorzaken verhoogde CVD | Rechterventrikelfalen Gestoorde vulling rechter atrium en ventrikel bij cor pulmonale, pulmonale hypertensie en restrictieve peridcarditis Tricuspidalisinsufficientie Obstructie vena cava superior |
| Teken van Kussmaul, definitie en oorzaken | Normaliter daling CVD bij inspiratie, indien deze afwezig is noemt men dit het teken van Kussmaul Komt voor bij: constrictieve of effusieve pericarditis restrictieve cardiomyopathie rechterventrikelinfarct massale longembolieën. |
| Daalt of stijgt de CVD normaliter bij inspiratie? | Normaliter daalt de CVD bij inspiratie |
| Oorzaken derde harttoon | Mitralis-insufficiëntie Aorta-insufficiëntie Hartfalen |
| Oorzaken vierde harttoon | Aortastenose Hypertrofische cardiomyopathie |
| Behandeling hypovolemische shock | Agressieve volumetherapie: 500 mL NaCl in 5-10 minuten en beoordeel effect; dien 2 liter zout snel toe. |
| Behandeling hypovolemische shock op basis van bloeding | Bestel erytrocytenconcentraat, gekruist of ongekruist afhankelijk van urgentie |
| Behandeling cardiogene shock | Behandel longoedeem (80 mg furosemide i.v. en PEEP) Start inotropica |
| Oorzaken anisocorie | Syndroom van Horner (miosis met ptosis) bij laesies in de: hersenstam ruggenmerg onderste plexus |
| Oorzaken van een wijde, lichtstijve pupil | Laesie n. oculomotorius bij aneurysma arteria communicans posterior Tentoriale inklemming bij bloeding of hersenoedeem Oogtrauma Acuut glaucoom |
| Wijde pupillen bdz | Intoxicaties met sympathicomimetica, anticholinergica, parasympaticolytica (bv. atropine) Metabole oorzaak / hypoxie / hypothermie Mesencefale laesies Hersenanoxie (wijd + lichtstijf) |
| Vernauwde pupillen bdz | Intoxicaties met opiaten, organofosfaten, cholinesteraseremmers (bv. fysostigmine, neostigmine), parasympathycomimetica (pilocarpine) Metabole encefalopathie Laesies in de pons |
| Behandeling hypoglycemie met bewustzijnsverlies | Glucose 10 gram langzame bolus i.v. 100 ml glucose 10% of 20 mL glucose 50% Verwachte stijging 2 mmol/l per 10 gr Glucose <10 minuten opnieuw bepalen, z.n. herhalen Bij geen i.v. toegang 1 mg glucagon i.m. |
| Je verdenkt iemand van een hypoglycemie (glucose <3.9 mmol/L) maar hebt nog geen bloedgaswaarden, wat doe je? | cito-vingerprik |
| Behandeling hyperglykemie | Volumetherapie en insuline i.v. |
| Behandeling status epilepticus met i.v. toegang | Vrijhouden luchtweg Toedienen zuurstof Lorazepam 4 mg i.v. of midazolam 5 mg i.v. of 10 mg i.m./nasaal/bucaal |
| Behandeling status epilepticus zonder i.v. toegang | Vrijhouden luchtweg Toedienen zuurstof Midazolam 10 mg i.m./nasaal/bucaal Opladen met fenytoine 20mg/kg, max 50mg/min (ouderen max 30mg/min) onder bewaking van hartritme en bloeddruk |
| Behandeling bewustzijnsverlies door opiaatintoxicatie | 1e keuze: intubatie en ventilatie bij EMV <8 of apnoe / ernstige bradypnoe 2e keuze: Naloxon |
| Dosis naloxon ter hestel van ademhalings- en CZS-depressie veroorzaakt door opioïden | Begindosering: 0,1–0,2 mg i.v. en z.n. herhalen 0,1 mg iedere 2-3 min |
| Dosis naloxon bij acute overdosering of intoxicatie met opioïden | Begindosering: 0,4–2 mg i.v. en z.n. herhalen iedere 2–3 min. Geen i.v. toegang: 0,4–2 mg i.m. Indien 10 mg geen significante verbetering: andere oorzaak dan opioïden voor de ademhalingsdepressie. |
| AMPLE betekenis | Aanvulling van primary assessment met AMPLE: A = allergies M = medications P = past medical history L = last meal E = event |
| Patient heeft een bedreigde ademweg, potentieel irreversibel, wat doe je? | Bel anesthesist |
| OBESE betekenis | Obese gebruiken om kapbeademing moeite in te schatten O = obese B = bearded E = elderly S = sleep apnea, secretions E = edentulous |
| LEMON | LEMON om intubatie moeite in te schatten L = look externally: baard, trauma, tandeloosheid, obees E = evalueer 3 – 3 – 2 regel M: mallampati III of IV O: obstructie: tumor, abces, corpus alienum N: nekmobiliteit: halskraag, verminderde beweeglijkheid |
| 3-3-2 regel van LEMON: | Afstand tussen snijtanden: 3 vingers van patiënt Hyomentale afstand: 3 vingers van patiënt Thyrohyoidale afstand: 2 vingers van patiënt |
| Oorzaak inspiratoire stridor | Partiële bovenste luchtwegobstructie |
| Oorzaak snurken | Collaps van tong tegen farynxwand |
| Oorzaak rochelen | Sputumretentie of vocht in bovenste luchtwegen |
| Oorzaak expiratoir piepen | Onderste luchtwegobstructie (bronchusobstructie) |
| Oorzaken toegenomen A-a-gradiënt (>10 mmHg) | Kleine drukgradiënt over alveolaire membraan Bloed dat longen bypass in bronchiale systeem Ventilatie-perfusie mismatch |
| Oorzaken afgenomen A-a-gradiënt (< 5 mmHg) | Diffusiestoornis Rechts-links shunt Toename ventilatie-perfusie mismatch |
| Formule A-a-gradiënt | PAO2 – PaO2 = 20 – (PaCO2/0,8) – PaO2 |
| Silent chest oorzaak en symptomen | Komt voor bij: ernstige astma aanval door moeizame uitademing bij bronchusobstructie Symptomen: bradypnoe, cyanose, uitputting, hypercapnie |
| Behandeling acute astma aanval in grote lijnen | Zuurstof (NRM) Bèta-agonisten (salbutamol) Parasympatholytica ipratropriumbromide) Steroïden (prednisolon) bij onvoldoende respons op bèta-agonisten |
| Behandeling acute astma aanval in detail | 15 liter met non-rebreathing masker (NRM) Salbutamol verneveling 2,5 mg, z.n. elke 5 min (in ernstige aanvallen s.c. of i.v. !) Ipratropriumbromide 500 µg, z.n. elke 5 min Indien onvoldoende respons bèta-agonisten prednisolon 40-60 mg i.v. |
| COPD GOLD-klasse | GOLD I: FEV1 >80% GOLD II: FEV1 50-79% GOLD III: FEV1 30-49% GOLD IV: FEV1 <30% |
| Behandeling COPD exacerbatie in grote lijnen | Zuurstof (neusbril) Bèta-agonisten (salbutamol) Parasympatholytica (ipratropriumbromide) Steroïden (prednisolon) Antibiotica: bij aanwijzingen voor infectie Beademing: indien respiratoir insufficiënt (NiPPV of z.n. invasief) |
| Behandeling COPD exacerbatie in detail | neusbril, streef 88-92% salbutamol vernevel 2,5 mg zn elke 5-10 min ipratropriumbromide 500 µg zn elke 5 min prednisolon 40 mg po of iv antibiotica bij infectie (evt. vorige SK) NiPPV of invasief bij persisteren ernstige klachten of pCO2 > 6,0 |
| CHAMP | Gebruiken voor uitlokkende factoren van hartfalen C = coronair syndroom, acuut H = hypertensief noodgeval A = aritmie M = mechanische klep P = pulmonale embolus |
| Lichamelijk onderzoek bij hartfalen (8) | Derde harttoon Souffles Tachycardie Onregelmatige pols Verhoogde CVD Oedeem Hepatomegalie Bilateraal basaal crepiteren |
| Wat maakt hartfalen onwaarschijnlijk? | NT-pro-BNP <100 pg/ml + normaal ECG |
| Drie pijlers behandeling hartfalen | 1 = verbeteren van de cardiac output door preload- en afterload reductie 2 = optimaliseren van het hartritme 3 = reduceren van zout- en wateroverschot (50% echter euvolemisch) |
| Verbeteren cardiac output bij hartfalen met ... | Nitroglycerine 0,4 mg sublinguaal iedere 5-10 minuten (tenzij systole <110 mmHg) Nitroglycerine i.v. startdosis 5 µg/min, elke 5 minuten verhogen o.g.v. effect en tensie |
| Voorzichtigheid met nitraten geboden bij ... | Ondervulling Rechterventrikelinfarct Tamponade |
| Behandeling bij acuut hartfalen met longoedeem en hypotensie (systole <85 mmHg) met ... | Start inotropica: dobutamine 2-20 µg/kg/min of dopamine 3 µg/kg/min Dobutamine heeft de voorkeur omdat dopamine in hoge dosis vasoconstrictie geeft. Na acute moment: ACE-remmers |
| Chronotroop, dromotroop, inotroop | Chronotroop = hartfrequentie Dromotroop = geleidingssnelheid Inotroop = contractiekracht |
| Positief chronotroop effect verhoogt de ... | hartfrequentie |
| Positief dromotroop effect verhoogt de ... | geleidingssnelheid |
| Positief inotroop effect verhoogt de ... | contractiekracht |
| Behandeling acuut hartfalen / astma cardiale | Zuurstof: NRM 15L/min -> PEEP -> intubatie Nitroglycerine: 0,4 mg sublinguaal of i.v. 5 µg/min o.g.v. kliniek Furosemide: 40 mg i.v. z.n. na 1 uur weer Inotropica: dobutamine 2-20 µg/kg/min of dopamine 3 µg/kg/min Anti-arritmica bij AF of bradycardie |
| Behandeling atriumfibrilleren bij acuut hartfalen / astma cardiale | overweeg cardioversie bij hypotensie amiodarone 300 mg i.v. bolus in 20-30 minuten of; digoxine 0,5 mg i.v. |
| Behandeling bradycardie bij acuut hartfalen / astma cardiale | isoprenaline 5 µg/min i.v. z.n. verhogen of; atropine 0,5 mg i.v. overweeg externe pacing |
| Meest voorkomende verwekkers CAP | Onbekend: 53% Streptococcus pneumoniae: 26% Legionella: 6% Haemophilus influenzae: 3% Mycoplasma pneumoniae: 3% Chlamydophylia 2% Staphylococcus aureus: 1% |
| Definitie pneumonie | Klachten van luchtweginfectie + nieuw ontstekingsinfiltraat op foto |
| Meest voorkomende verwekkers HAP | Meestal gramnegatieve staven met lastiger resistentiepatroon Streptococcus pneumoniae Haemophilus influenzae Pseudomonas Klebsiella pneumoniae Legionella Escheria coli |
| Meest voorkomende verwekkers aspiratie pneumonie | Pseudomonas Enterobacter species |
| CURB-65 score | Geassocieerd met mortaliteit: CURB 1 = 3%, CURB 5 = 57%. Allen zijn 1 punt waard. C = confusion U = ureum > 7 mmol/l R = respiratory rate >30/min B = blood pressure systolic <90 mmHg or diastolic <60 mmHg 65 = age > 65 years |
| Criteria voor diagnose CAP | 1. acuut koorts, hoesten evt. met sputum, kortademig, tachypnoe, dyspneu 2. acutefaserespons lab: CRP, leukocytose, linksverschuiving 3. aanwijzingen LO voor infiltraat: crepitaties, bronchiaal ademen, verkorte percussie, infiltratie beeldvorming |
| CAP behandeling en 30-dagen sterfte bij CURB-65-score 0 | 30-dagen-sterfte: 0,7%. Ambulant behandelen met amoxicilline 500 mg 4dd1 p.o. |
| CAP behandeling en 30-dagen sterfte bij CURB-65-score 1 | 30-dagen-sterfte: 3,2%. Ambulant behandelen met amoxicilline 500 mg 4dd1 p.o. |
| CAP behandeling en 30-dagen sterfte bij CURB-65-score 2 | 30-dagen-sterfte: 13%. Opnemen en behandelen met amoxicilline 4 gram/24 uur continu i.v. |
| CAP behandeling en 30-dagen sterfte bij CURB-65-score 3 | 30-dagen-sterfte: 17%. IC en behandelen met amoxicilline 4 gram/24 uur continu i.v. + ciproxin 2 dd 400 mg i.v. |
| CAP behandeling en 30-dagen sterfte bij CURB-65-score 4 | 30-dagen-sterfte: 41,5%. IC en behandelen met amoxicilline 4 gram/24 uur continu i.v. + ciproxin 2 dd 400 mg i.v. |
| CAP behandeling en 30-dagen sterfte bij CURB-65-score 5 | 30-dagen-sterfte: 57%. IC en behandelen met amoxicilline 4 gram/24 uur continu i.v. + ciproxin 2 dd 400 mg i.v. |
| Arbitraire definitie van respiratoir falen | Arteriële zuurstofspanning (PaO2) < 8,0 kPa of; Koolstofdioxide (PaCO2) > 6,0 kPa |
| Algoritme reanimatie bij shockbaar ritme (VT/VF) | Alle ronden: ritmecheck > schock 200J > 2 min BLS Na 2 min (na 1x): i.v./i.o. Na 4 min (na 2x): intuberen Na 6 min (na 3x): 1 mg adrenaline + 300 mg amiodaron Na 10 min (na 5x): 1 mg adrenaline + 150 mg amiodaron Dan elke 4 min 1 mg adrenaline |
| Algoritme reanimatie bij niet-shockbaar ritme (asystolie of PEA) | Alle ronden starten met een ritmecheck Tijdens ronde 1: i.v./i.o. toegang Na 2 min (na ronde 1): 1 mg adrenaline Na 4 min (na ronde 2): intubatie Na 6 min (na ronde 1): 1 mg adrenaline Nadien elke 2 minuten ritmecheck, en elke 4 minuten adrenaline |
| Behandeling ACS in grote lijnen | O2 o.g.v. sat/POCT infuus, continue monitoring en seriële ECG’s 2x bloedverdunners (DOAC + aspirine) NTG als tensie >110 systolisch Heparine (LMWH) Opiaten bij pijn Antiemetica bij misselijkheid Bètablokker bij ernstige hypertensie en tachycardie |
| Behandeling ACS in detail (nr. 1, m.n. p.o.) | Zuurstof, streef normoxie (94-98%) IV toegang, continu monitor + seriele ECG (elke 30 min) Aspirine 300mg p.o. Ticagrelor 180mg p.o. NTG als syst. >110mmHg Fundaparinux 2,5mg s.c. Fentanyl 50mcg i.v. Metoclopramide 10mg i.v. Metoprolol 12,5mg p.o. |
| Behandeling ACS in detail (nr. 2, m.n. i.v.) | Zuurstof, streef normoxie (94-98%) IV toegang, continu monitor + seriele ECG (elke 30 min) Aspegic 500mg iv clopidogrel 600mg po NTG tensie >110 Enoxaparine sc obv kg Morfine 2,5-5 mg iv Metoclopramide 10mg iv Metoprolol 2,5mg iv |
| Behandeling pericarditis | Gericht op symptoombestrijding met: NSAID’s, ibuprofen 600 mg 3dd of aspirine 650-1000 mg 3dd Cholchicine 0,5 mg 2dd Onvoldoende respons: prednison 0,5mg/kg Risicopatiënten: ritmebewaking |
| Wells score puntentelling | Trombosebeen (zwelling + pijnlijke palpatie): 3pt LE waarschijnlijker dan alternatief: 3pt HF >100/min: 1,5pt Immobiel of operatie <4 weken: 1,5pt DVT of LE in VG: 1,5pt Hemoptoe: 1pt Maligniteit (tot 6mnd na laatste behandeling of palliatie): 1pt |
| Compensatiemechanismen bij vermindering perfusie/disbalans zuurstofaanbod en vraag | Sympatische tachypnoe Adrenale catecholamine afgifte (+inotroop en +chronotroop) door baroreceptoren Activatie RAAS door afname renale flow Afgifte insuline en flucagon Afgifte osmotisch actieve stoffen lever Verhoging zuurstof-extractie ratio |
| Klassieke indeling van shock (4) | 1. Hypovolemische shock: ernstige dehydratie, verbloeding 2. Obstructieve shock: tamponade, spanningspneumothorax, massale LE 3. Distributieve shock: septisch, anafylactisch, addisonse crise, neurogeen 4. Cardiogene shock: infarct, ritmestoornis |
| Klinische symptomen van shock | Brein: verwardheid, agitatie, apathie, (sub)coma Nieren: verminderde diurese (<0,5 ml/kg/uur) Huid: bleek, klam, koud Longen: tachypnoe, dyspnoe, hypoxemie Hart: tachycardie, ischemie, ritmestoornis Darm: ileus Algemeen: lactaatacidose |
| Belangrijkste oorzaken respiratoir falen: verminderde centrale prikkel | Medicamenteus (morfine) Cerebrale schade door trauma, CVA of encefalitis |
| Belangrijkste oorzaken respiratoir falen: verminderde neurale of neuromusculaire transmissie | Trauma, myelitis, Guillain-Barre, myasthenia gravis, botulisme |
| Belangrijkste oorzaken respiratoir falen: luchtwegen | Astma, COPD, hartfalen, pneumonie, pneumothorax, pleuravocht, bovenste luchtwegobstructie |
| Belangrijkste oorzaken respiratoir falen: vasculair | Longembolie |
| Belangrijkste oorzaken respiratoir falen: spierafwijking | Spierdystrofie |
| Belangrijkste oorzaken respiratoir falen: borstwand | Kyfoscoliose, morbide obesitas |
| Belangrijkste oorzaken respiratoir falen: overig | Sepsis, ARDS |
| Belangrijkste oorzaken respiratoir falen | verminderde centrale prikkel verminderde neurale of neuromusculaire transmissie luchtwegen vasculair spierafwijking borstwand overig |
| Respiratoir falen type I: bloedgas, oorzaak en A-a gradiënt | Type I RF: hypoxemie zonder hypercapnie Oorzaak: ventilatie-perfusie mismatch of shunt A-a: lage arteriële zuurstofspanning en verhoogde A-a-gradiënt |
| Respiratoir falen type II: bloedgas en oorzaak | Type II RF: hypoxemie met hypercapnie Oorzaak: verminderde alveolaire ventilatie A-a: verlaagd |
| Waar wijst hypoxemie met normocapnie op? | Hypoxemie met normocapnie wijst op adequate ventilatie maar verminderde gasuitwisseling. |
| Noem de 3 compensatiemechanismen bij ventilatoir falen | 1. Tachypnoe: verhoogt arteriële zuurstofspanning 2. Tachycardie: verhoogt cardiac output (dus meer zuurstofafgifte aan weefsels) 3. Polycythemie (t.g.v. chronische hypoxemie): vergroot de zuurstoftransportcapaciteit |
| Bloedgas toont pO2 8.5 kPa, SaO2 91% met pCO2 4.8 kPa. Kort na toedienen van 2L zuurstof werd het bloedgas herhaald en werd geen hypoxemie meer waargenomen. Wat was de oorzaak? | Hypoventilatie |
| Bedreigde Ademweg oorzaken (2) | Verlies van bewustzijn en slikreflex Obstructie van de bovenste luchtweg |
| Bedreigde ademweg: oorzaken van verlies van bewustzijn en slikreflex | Verlies van bewustzijn en slikreflex - Hersentrauma: EMV <8 - Medicatie en drugs - CVA - Hypercapnie - Metabole oorzaken, bijv. Hypoglycemie |
| Bedreigde ademweg: oorzaken van obstructie van de bovenste luchtweg | Obstructie van de bovenste luchtweg -Trauma: mandibulafractuur, larynxletsel, CWK-fractuur -Oedeem door inhalatie rook/chemicaliën -Corpus alienum -Epiglottitis, abces -Tumor -Larynxoedeem/spasmen -Retentie sputum, aspiratie sputum/maaginhoud |
| Levensbedreigende oorzaken van luchtweg | Longoedeem, bronchusobstructie, spanningspneumothorax |
| Beademingsstroomdiagram bij acuut respiratoir falen | NRM 15 L -> NIV (CPAP, BiPAP), -> intuberen |
| CPAP: betekenis en startinstelling | Continuous Positive Airway Pressure, d.w.z. statische luchtwegdruk gedurende gehele ademhalingscyclus, dus inspiratoir en expiratoir. CPAP-startinstelling: PEEP: 5-10 cm H2O |
| BiPAP: betekenis en startinstelling | Bifasic Positive Airway Pressure. Expiratoire druk verloopt volgens CPAP principes, echter bij BiPAP is de inspiratoire druk hoger om zo ademarbeid te verminderen. BiPAP-startinstelling: IPAP = 8-10 cm H2O, EPAP = 2-4 cm H2O |
| Bepalen voorafgaand aan NIV | Arterieel bloedgas Ademhalingsfrequentie Bloeddruk Pols EMV BORG score dyspnoe NB na 1 uur NIV opnieuw metingen + SpO2 en bijwerkingen |
| Inclusiecriteria voor NIV | 1. Acute respiratoire insufficientie o.b.v. een exacerbatie bij COPD patienten; PaCO2 >6.0 EN pH <7.35 EN respiratoire nood 2. aanwezigheid van NIV geschoold personeel |
| Hoeveel seconden beslaat een ECG | 10 seconden |
| 10 stappen van het ECG beoordelen | 1. Ritme 2. Hartfrequentie 3. Elektrische hartas 4. P-top 5. PR-interval 6. QRS-complex 7. V1 en V6 8. ST-segment 9. T-top 10. Bijzonderheden en conclusie |
| ECG: eigenschappen normaal sinusritme | - P-top gaat vooraf aan QRS - op elke P-top volgt QRS - Regelmatig ritme met lichte variatie bij ademen - Frequentie tussen 60 en 100/minuut - Maximale hoogte P-top is 2,5 mm in II en/of III - P-top is positief in II, III en aVF en bifasisch in V1 |
| Standaard papiersnelheid ECG | 25 mm/sec |
| Hartfrequentie berekenen | - Aftelmethode: 300-150-100-75-60-50-43-37 - Bij atriumfibrilleren alle R-toppen tellen en vermenigvuldigen met 6 |
| Factoren die hartfrequentie bepalen | Autonome zenuwstelsel, sympathicus en parasympathicus Vulling van het hart, bij ondervulling gaat hartfrequentie omhoog |
| Linker hartas graden | -30 en -90 graden |
| Intermediaire hartas graden | -30 en +90 graden |
| Rechter hartas graden | +90 en +180 graden |
| Extreme as graden | -90 en -180 graden |
| QRS-deflectie is positief in I en II, wat is de hartas? | Intermediair |
| Oorzaken linker hartas (12) | Fysiologisch, bij ouderen Linkeranterior hemiblok Mechanische draaiing (expiratie of hoogstand diafragma) LVH LBTB Congenitaal (ASD) Longemfyseem Hyperkaliemie Ventriculaire, ectopische ritmes (AIVR) Pre-excitatie Onderwandinfarct PM-ritme |
| Oorzaken rechter hartas (11) | Normale variant: +90 graden Mechanische draaiing: inspiratie, emfyseem RVH RBTB Linkerposterior-fasicelblok Rechterventrikelbelasting: LE of cor pulmonale ASD, VSD Pre-excitatie Lateraal infarct Dextrocardie Ventriculair, ectopisch ritme (AIVR) |
| Oorzaken extreme hartas (5) | Congenitale hartgebreken zoals transpositie van de grote vaten Ernstige vormen van emfyseem Myocarditis Cardiomyopathie Recidiverende myocardinfarcten |
| Kenmerken normale P-top | Maximale hoogte P-top is 2.5 mm in II en/of III Breedte P-top <120 msec P-top positief in II, III en aVF en bifasisch in V1 |
| ECG bij pericarditis | PTa-segment (PR) depressie of elevatie Diffuse, komvormige ST-elevatie zonder reciproke depressies |
| PR-interval | Atriumcontractie tot ventrikelcontractie Geeft AV-knoop snelheid door Normaal: 120-200 ms |
| Oorzaak verkorte PR-interval | WPW-syndroom |
| Pathologische Q-golven | Iedere Q-golf V2-V3 breder dan 20ms QS-complex in afleiding V2 en V3 Q-golf van ≥30 ms breed en 1 mm diep QS-complex in afleiding I, II, AVL, AVF, of V4-V6 ≥ 1 mm diep zijn R-golf van > 0,04ms breed in V1-V2 en R/S > 1 met positieve T-golf zonder BTB |
| ECG bij longembolieën | Tachycardie, rechter hartas, brede P-toppen, brede S in I, negatieve T in III , Q-golf in III (S1T3Q3) en RBTB |
| Linkerventrikelhypertrofie op ECG | Bij LVH geldt het Sokolow-Lyon-criterium: R in V5 of V6 + S in V1 >35 mm |
| Rechterventrikelhypertrofie op ECG | Bij RVH geldt R > S in V1 (waarbij R >5mm) + rechter hartas |
| Microvoltages op ECG: criterium en oorzaken | Criterium: QRS-uitslag (dus positief + negatief) in I, II en III samen niet meer dan 15 mm Oorzaken: cardiomyopathie (amyloïdose), pericardvocht/tamponade, pneumothorax, myocarditis of foutieve instellingen |
| QRS-duur | Normaliter < 100 ms Indien >120 ms: geleidingsvertraging (LBTB of RBTB) |
| Normale R-top progressie | QRS-complexen in precordiale afleidingen (V1-V6) moeten toenemen van V1-V5. V5 heeft de maximale uitslag, V6 kleinere amplitude. Indien abdnormale R-top progressie: oud achterwandinfarct |
| V1 en V6 | V1: normaliter rS-, of QS-complex. Indien rSR’-complex met QRS-duur >120 ms: RBTB V6: nomaliter qRs-, qR-, of Rs-complex. Indien RR’ complex met QRS-duur >120 ms: LBTB |
| QTc-tijd betekenis en normaalwaarde | QT-interval: geeft repolarisatie tijd en depolarisatie tijd van ventrikels weer. QTc-tijd voor vrouwen: < 460 ms QTc-tijd voor mannen: < 450 ms |
| Verlengd QT-tijd: risico en oorzaken | Risico: Torsade-de-Pointes (vorm van VT) Oorzaak: sommige vezels zijn nog niet gerepolariseerd terwijl er een nieuwe impuls aankomt, hierdoor kunnen de vezels ongecontroleerd gaan depolariseren. |
| Formule van Bazett | Formule van Bazett is het QT-interval gecorrigeerd voor hartfrequentie. QTc = QT/ wortel van RR-interval in seconden |
| ST-elevatie, wanneer patholologisch, noem de coronair, leads met ST-elevatie en reciproke ST-depressies | ST-elevatie van ≥ 1mm is pathologisch in afleidingen I, II, aVL, aVF en V3 t/m V6. ST-elevatie van ≥ 2mm is pathologisch in afleidingen V1 en V2 |
| ECG lokalisatie: voorwandinfarct, noem de coronair, leads met ST-elevatie en reciproke ST-depressies | Coronair: LAD ST-elevatie: V1-V6 Reciproke ST-depressie: II, III en aVF |
| ECG lokalisatie: onderwandinfarct, noem de coronair, leads met ST-elevatie en reciproke ST-depressies | Coronair: RCA ST-elevatie: II, III, aVF Reciproke ST-depressie: V1-V4, I, aVL |
| ECG lokalisatie: lateraal infarct, noem de coronair, leads met ST-elevatie en reciproke ST-depressies | Coronair: Cx ST-elevatie: I, aVL, V5, V6 Reciproke ST-depressie: II, III, aVF |
| ECG lokalisatie: achter-onderwandinfarct, noem de coronair, leads met ST-elevatie en reciproke ST-depressies | Coronair: RCA ST-elevatie: II, III, aVF, 1, aVL, V5, V6 (V7-V9) Reciproke ST-depressie: V1-V3 |
| Oorzaken ST-elevatie | Ischemie LBTB LVH Vroege repolarisatie HCM V3-V6 Pericarditis alle behalve aVR Longembolie V1, aVR Hypothermie V3-V6, II, III en aVF Hyperkaliemie V1-V3 Neurologie alle, mn V1-V6 Sympatische stress: alle mn V1-V6 Brugada Contusio Aneurysma |
| Wat is een ECG met zowel ST-elevatie als ST-depressie tot het tegendeel bewezen is? | ECG met zowel ST-elevatie als ST-depressie is een infarct tot het tegendeel bewezen is! |
| Oorzaken ST-depressie | Ischemie Intraventriculaire geleidingsstoornissen LVH met strain Digitaliseffect Hypokaliemie/hypomagnesiemie Acuut neurologische aandoeningen Frequentiegerelateerde veranderingen bijv. AF |
| ST-depressie pathologisch als: | Depressie ≥1 mm in alle afleidingen Depressie ≥0,5 mm in I, II, aVL, V1-V6 |
| T-top positief in welke afleidingen? | Normaliter positief indien QRS ook positief, derhalve alleen negatief in V1 (soms V2) en aVR |
| Symmetrische negatieve T-top duidt op ... | Recente ischemie (dagen, weken) |
| Asymmetrische T-top duidt op ... | WPW LVH RVH BTB |
| Spitse T-toppen duiden op ... | Hyperkaliemie Indien precordiaal en i.c.m. POB: ischemie, hyperacute T-toppen |
| Strainpatroon | Langzaam dalend ST-segment eindigend met kleine negatieve T-top LVH |
| Elk jaar krijgen hoeveel Nederlanders een hartaanval buiten het ziekenhuis? | OHCA per jaar: 15.000 mensen |
| Meest voorkomende oorzaak hartstilstand op volwassen leeftijd | 95% heeft coronairlijden of een cardiomyopathie |
| Hoeveel neemt de kans op een succesvolle reanimatie per minuut dat een ritmestoornis bestaat af? | 7-10% |
| Overlevingskans IHCA met VF/VT | 40% |
| Overlevingskans IHCA met PEA/asystolie | 11% |
| Schokbare ritmes | VT, VF, Torsade-de-Pointes |
| Niet-schokbare ritmes | PEA, asystolie |
| Stoomschema gecollabeerde patiënt | Gecollabeerde/zieke patient -> roep om hulp -> tekenen van leven na max 10 sec? Geen tekenen van leven -> reanimatieteam alarmeren -> BLS -> schokken -> ALS Wel tekenen van leven -> ABCDE |
| Hoeveel centimeter moet de thoraxwand worden ingedrukt voor compressies | 5 cm |
| Frequentie van thorax compressies | 100-120 per minuut |
| Frequentie van beademingen | 10-12 per minuut |
| Welke 3 redenen zijn er om capnografie te gebruiken bij ALS? | 1. Om correcte positie van de tube te bevestigen 2. De kwaliteit van thoraxcompressies te monitoren 3. Herkennen van ROSC |
| Reversibele oorzaken tijdens reanimatie | De 4 T’s: toxines, tamponade, tensionpneumothorax, trombo-embolie De 4 H’s: hypovolemie, hypoxie, hypo-/hyperkaliemie, hypothermie |
| Asystolie overlevingskans | Asystolie: totale afwezigheid van elektrische activiteit Overlevingskans: 1-2 op de 100 |
| Polsloze elektrische activiteit (PEA) overlevingskans | PEA: ECG toont (normale) elektrische activiteit zonder cardiac output Overlevingskans: 0% |
| Wat is nodig om onderscheid te maken tussen een PEA en pseudo-PEA? | Echo cor |
| Hyperkaliemie op ECG | Hoge spitse T-toppen, verlengd PR-interval, bradycardie, junctioneel ritme, verbreding QRS |
| Behandeling hyperkaliemie | Calciumgluconaat: 10 mL 10% oplossing in 2-3 minuten en insuline (actrapid 10E i.v.) met glucose 50% (50 mL i.v.) |
| Behandeling hypokaliemie | 20 mmol KCl bolus, z.n. herhalen |
| Welke lichaamstemperatuur geeft een hoog risico op ontstaan van ritmestoornissen? | <30 graden Celcius |
| Aanpassingen reanimatie protocol bij lage lichaamstemperatuur | <30 graden: in geval van schokbaar ritme maximaal 3 keer defibrilleren, geen medicatie geven Tussen 30-35 graden: dubbele dosis intervallen |
| Aanwijzingen voor een spanningspneumothorax (5) | Asymmetrische thorax Opgeheven ademgeruis Hoge beademingsdrukken Gestuwde halsvenen Tracheadeviatie (laat teken!) |
| Behandeling intoxicatie met verlengde QTc-tijd ECG | Magnesium 2000 mg |
| Behandeling intoxicatie met verlengde QRS-duur ECG | Natriumbicarbonaat 100cc 8,4% |
| Wat moet je doen bij (verdenking op) tamponade/pericardeffusie? | Echo cor is gouden diagnostisch middel! Indien pericardvocht -> pericardiocentese (cardioloog) |
| Wat moet je tijdens een reanimatie die in stand gehouden wordt door een longembolie? | Trombolyse met tPA (alteplase, Actilyse) 0,9 mg/kg i.v. (maximaal 90 mg) waarvan 10% als bolus in 1-2 minuten, de overige 90% continu infuus in 90 minuten. NB: indien thrombolytica zijn toegediend moet er nog 60-90 minuten doorgereanimeerd worden! |
| Thrombolyse is geindiceerd bij een 47-jarige man van 104 kg. Welke dosering tPA (alteplase, Actilyse) is juist? | 0,9 mg/kg i.v. = 93,6 mg. Echter mag er maximaal 90 mg worden gegeven! |
| Indicaties voor gebruik botnaald | i.v. toegang is noodzakelijk maar perifeer infuus lukt niet in 2 pogingen of <90 seconden. Patient heeft een van de volgende criteria: EMV <8, respiratoir falen (SaO2 80% bij O2 of ademhalingsfrequentie <10 of >40/min) of HD instabiel (systole <90) |
| Botnaald als eerste keus (voor poging tot i.v.) bij | Hartstilstand, zeer ernstige hypovolemie met verandering bewustzijn, moeilijk te identificeren venen |
| Postreanimatiezorg doel (3) | Normale cerebrale functie Stabiel hartritme Normale hemodynamiek |
| Post-cardiac arrestsyndroom (3) | Hersenschade Myocarddysfunctie Systemische ischemie/reperfusiesyndroom |
| Post-cardiac arrestsyndroom problemen (9) | Coma en insulten Neurologische dysfunctie Verminderde autoregulatie Hyper-/hypoxemie Koorts Myocarddysfunctie Activatie stollings- en immuunsystemen Multi-orgaanfalen Infecties |
| Aandachtspunten post-cardiac-arrest care | Streef naar normoxie (94-98%) en normocarbie; hyperoxemie is schadelijk Bewaak perifere circulatie en ritme, voor (N)STEMI spoedige PCI Targeted temperature management door de temperatuur tussen 33-36 graden houden om koorts te voorkomen |
| Hoe begint de benadering van een gecollabeerde patient? | Look, listen, feel |
| Noem 4 levensbedreigende oorzaken van acute pijn op de borst | Acuut coronair syndroom Longembolie Spanningspneumothorax Dissectie van thoracale aorta |
| Wat is de meest voorkomende oorzaak van pijn op de borst op een SEH | Acuut coronair syndroom in 30-50% van de gevallen. NB: bij acute pijn op de borst < 10 minuten een ECG maken, indien mogelijk vergelijken (in dossier of ambulance-ECG) ter beoordeling van dynamiek. |
| Meest voorkomende oorzaak pijn op de borst bij huisarts | Musculoskeletaal (43%) |
| Meest voorkomende oorzaak pijn op de borst op SEH | Cardiaal (45%) |
| Meest voorkomende oorzaak pijn op de borst in ambulance | Cardiaal (69%) |
| Sluit een normaal ECG een STEMI helemaal uit? | Nee, voor 90% |
| 63-jarige man met acute POB, geen ECG-afwijkingen. Kan hij naar huis? | Alleen als de troponine 3 uur na het infarct niet verhoogd is en er geen andere aanwijsbare oorzaken zijn gevonden |
| Verhoogd risicoprofiel en anamnese verdacht voor ACS, wat doe je? | Bij een verhoogd risicoprofiel en verdachte anamnese en/of ECG-afwijkingen terwijl de patiënt nog klachten heeft dient de behandeling voor cardiale ischemie ingezet te worden |
| Algoritme pijn op de borst: ECG normaal/niet diagnostisch | Laag risicopatiënt: serieel hs-troponine (T0 en T1) en ECG, als normaal: ontslag. Indien afwijkend: serieel hs-troponine en serieel ECG, medicatie en beleid i.o.m. cardioloog Hoog risicopatiënt: NTG, aspirine, zuurstof indien hypoxie. |
| Algoritme pijn op de borst: ECG verdacht voor ischemie | NTG, aspirine, zuurstof indien hypoxie > klinisch effect beoordelen (ECG + hs-troponine) Indien herstel: serieel hs-troponine en serieel ECG, medicatie en beleid iom cardio Indien geen herstel: overweeg alternatieve diagnose + spoedconsult cardio |
| Algoritme pijn op de borst: ECG verdacht voor infarct | Zuurstof in geval van hypoxie, aspirine, P2Y12 inhibitor, NTG i.v., herparine (LMWH), morfine/fentanyl i.v. -> spoedconsult met cardioloog |
| 52-jarige patiënt met ernstige hypotensie naast bibasaal crepiteren en enkeloedeem, beleid? | Inotropie en spoedconsult cardioloog (voor evt. echo cor of coronairangiografie) |
| Waar moet je altijd aan denken bij pijn op de borst i.c.m. neurologische uitval? | Dissectie (met betrokkenheid carotiden) tot het tegendeel bewezen is! |
| Welk lab vraag je aan bij verdenking ulcuslijden met bloedverlies? | Hb, ureum en kreatinine |
| Oorzaken verhoogde ureum/kreatinine ratio | Pre-renale nierinsufficiëntie door verhoogde terugresorptie ureum Intestinale bloedingen Eiwitrijk dieet Brandwonden Weefselbeschadiging Verhoogde afbraak van eiwitten bij sepsis en koorts |
| Klassiek beeld acuut ACS | Oudere, mannelijke patiënt met heftig drukkende retrosternale pijn uitstralend naar de armen en/of kaak, met vegetatieve verschijnselen. Voorafgaand vaak een periode van angina pectoris. |
| Vegetatieve verschijnselen (3) | Misselijk, braken, zweten |
| Voorspellende factoren ACS (5) | Oudere leeftijd, mannelijk geslacht, voorgeschiedenis met ACS, pijn uitstralen naar arm (vooral beide armen) en zweten. |
| Is NTG respons bewijzend voor cardiale ischemie? | Nee |
| Wat is MACE en hoe wordt dit risico ingeschat? | MACE is Major Adverse Cardiac Events, zoals infarcering en overlijden. Risico op MACE inschatten met TIMI, GRACE en HEART-scores Met de MACE kan de urgentie waarmee PCI plaats moet vinden worden bepaald |
| Cardiovasculaire risicofactoren (7) | Hypertensie Diabetes mellitus Hypercholesterolemie Roken Obesitas Positieve familieanamnese voor HVZ Mannelijk geslacht |
| Sluit de opwekbaarheid van lokale pijn een ACS uit? | Nee, opwekbaarheid van lokale pijn sluit een niet ACS uit |
| Waar gebruik je de modified Sgarbossa criteria voor en wat zijn ze? | Gebruik van Sgarbossa: om infarct te diagnosticeren bij een LBTB, criteria: 1. ≥ afleiding met ≥ 1 mm concordante ST-elevatie 2. ≥ afleiding van V1-V3 met ≥ 1mm concordante ST-depressie 3. Discordante ST/S ratio ≤ -0.25 |
| ECG lokalisatie: achterwandinfarct | Hoge R-toppen in V1-V2 + ST-depressie in V1-V3 |
| Wat is een dissectie | Losscheuren intima van de media en adventitia, kan leiden tot ruptuur |
| Indeling dissecties volgens Stanford | Type A dissectie: aortaboog betrokken Type B dissectie: aortaboog niet betrokken |
| Hoeveel procent van de dissecties treedt op tussen de 40-70 jaar | 75% met de meerderheid tussen de 50 en 65 jaar Mannen zijn vaker aangedaan dan vrouwen |
| Risicofactoren dissectie | Mannelijk geslacht Hypertensie Eerdere dissectie of aneurysma Vasculitis Bindweefselziekten (bijv. Marfan) Leeftijd (50-65 jaar) Positieve familieanamnese voor dissectie of aneurysma Cocaïne of amfetamine gebruik |
| Noem de 4 essentiële vragen voor de diagnose aorta dissectie | Begin: acuut Intensiteit: heftig Aard: scheurend Locatie: thorax, rug en buik, soms migrerende pijn |
| Bevindingen lichamelijk en aanvullend onderzoek bij aorta dissectie | Links-rechts bloeddruk verschil Aorta-insufficiëntie -> diastolische souffle Souffles over de verschillende arteriën Pulse deficit (meer hartslagen dan polsslagen) Verwijd mediastinum op X-thorax Focale neurologische uitval |
| Een dissectie is veilig uit te sluiten als … | Laag risicopatiënt: geen predisponerende factoren, geen typische pijn en geen afwijkingen bij lichamelijk onderzoek en een normale D-dimeer (<500µg/L). NB: een normale X-thorax sluit een dissectie NIET uit! |
| X-thorax afwijkingen bij aortadissectie, welke en bij hoeveel patiënten? | Bij 90% van patiënten met dissectie is X-thorax afwijkend Afwijkende aorta contour (71%) Verbreed mediastinum (64%) Pleuravocht (17%) Verplaatste intimacalcificaties (9%) |
| Bij de combinatie van welke 3 bevindingen is de kans op een aortadissectie 66%? | Aortapijn (plotse, hevige, scheurende pijn) + tensie verschil armen + verbreed mediastinum |
| Behandeling dissectie | Bloeddruk: streefwaarde systole 100-120 mmHg Pols: streefwaarde <60/min Bij hypotensie: intraveneuze vulling, eventueel inotropie (adrenaline) Bij hypertensie: esmelol en eventueel nitroprusside i.v. |
| Klassieke trias van longembolieen | Dyspneu, thoracale pijn en hemoptoe |
| Wells score betekenis | Risico op aanwezigheid van een longembolie |
| Wel CT-angio of geen CT-angio bij verdenking LE? | Geen CT bij: lage Wells-score (≤4) D-dimeer bepalen, indien normaal (< 500 µg/l) Wel CT bij: hoge klinische verdenking OF lage verdenking maar verhoogde D-dimeer |
| Bereken de leeftijdsafhankelijke D-dimeer van een 78-jarige patiënt volgens de ADJUST-PE studie | Normaalwaarde is 10x de leeftijd dus: D-dimeer van 780 µg/L |
| Lichamelijk onderzoek bij longembolie | Verhoogde CVD Pleurawrijven Tekenen van DVT |
| Wat is de PESI-score en waar wordt het voor gebruikt? | PESI staat voor Pulmonary Embolism Severity Index: hiermee wordt berekend of het veilig is een patiënt naar huis te laten gaan met antistolling, of opname noodzakelijk is, of zelfs opname met bewaking. |
| Wat is de gouden standaard voor het aantonen van een longembolie | Pulmonalisangiogram, wordt in de praktijk echter vervangen door CTA-pulmonalis |
| Waarmee worden longembolie bij een zwangere of een kankerpatiënt behandeld? | LMWH (normaliter echter DOAC’s, zoals rivaroxaban) |
| Wanneer is trombolyse geïndiceerd bij een longembolie? | Alleen bij hemodynamische instabiliteit (systolische bloeddruk <100 mmHg +/- tekenen van shock) |
| LMWH mag bij trombolyse wel gegeven worden als het … betreft | Rt-PA/alteplase (bij urokinase en streptokinase GEEN LMWH geven) |
| Doseringen trombolyse: Rt-PA/alteplase | Rt-PA/alteplase: 10 mg bolus gevolgd door 90 mg in 2 uur NB: voor trombolyse heeft Rt-PA/alteplase de voorkeur!! |
| Doseringen trombolyse: urokinase | Urokinase: 4.400 IE/kg bolus in 15 min, gevold door 4.000 IE/kg in 12 uur |
| Doseringen trombolyse: streptokinase | Streptokinase: 250.000 IE bolus in 30 min, gevolgd door 100.000 IE/ in 24 uur |
| Risicofactoren pneumothorax | Lange slanke mannen, eerder een pneumothorax, longziekte (COPD/astma) |
| Klinisch beeld pneumothorax (anamnese + LO) | Anamnese: peracute pijn en dyspneu, soms vastzittend aan ademhaling. Pijn en dyspneu kunnen variëren van mild tot zeer ernstig LO: hypersonore percussie met verminderd/opgeheven ademgeruis. Bij spanningspneumothorax is tracheadeviatie een laat teken. |
| Wat doe je bij een spanningspneumothorax met hemodynamische instabiliteit? | Spoed thoracocentese |
| Belangrijkste oorzaken pericarditis in tertiair centrum | Neoplastisch: 35% Auto-reactief (immuun gemedieerd): 23% Viraal: 21% Uremisch: 6% Bacterieel: 6% Tuberculeus: 4% (in ontwikkelingslanden 80%!) Idiopathisch: 4% |
| Pericarditis: symptomen en LO | Acute scherpe pijn op de borst Pijn vermindert bij rechtop zitten en bij inspiratie Voorafgaand vaak recent luchtweginfectie Pericard wrijven: 85% |
| 29-jarige man komt op spoed met acute, scherpe POB wat minder wordt bij rechtop zitten en inspiratie. Vorige week had hij een luchtweginfectie. LO: pericardwrijven, lab: CRP en leuko’s verhoogd, ook CK-MB en troponine zijn verhoogd. Pericarditis? | Nee, een peri-myocarditis gezien verhoogde cardiale markers duiden op myocardschade |
| Behandeling pericarditis bij niet-risicopatienten zonder dreigende tamponade | Gericht op symptoombestrijding: NSAID’s, voorkeur ibuprofen 600 mg 3dd of aspirine 650-1000 mg 3dd Cholchicine 0,5 mg 2dd Bij onvoldoende respons: prednison 0,5mg/kg |
| Behandeling pericarditis bij patient uit risicogroep of dreigende tamponade | NB: dreigende tamponade -> pericardiocentese (diagnostisch bij verdenking maligniteit of pus) Risicopatiënten: opname voor ritmebewaking |
| Risicogroepen pericarditis | Subacute symptomen (dagen-weken ontstaan) Hoge koorts >38C en leukocytose Pericardvocht >2mm Klinisch (dreigende) tamponade Immuun-gecompromitteerd Orale antistolling Afwezige respons op 7dg NSAID Trauma Perimyocarditis |
| Oesofagusruptuur: oorzaken, klinische presentatie en aanvullend onderzoek | Oorzaken: medische ingrepen, trauma, spontaan (boerhaavesyndroom), ingestie caustische materialen |
| Boerhaavesyndroom, klassieke presentatie (vroege klachten) | Boerhaavesyndroom: oesofagusruptuur door plotse drukverhoging in de oesofagus door heftig braken Klassieke presentatie: heftig boeren en braken, gevolgd door retrosternale pijn en pijn in bovenbuik. |
| Boerhaavesyndroom, latere klachten | Boerhaavesyndroom: oesofagusruptuur door plotse drukverhoging in de oesofagus door heftig braken Klachten van odynofagie, tachypnoe, dyspnoe, cyanose, koorts en shock. |
| X-thorax bij oesofagusruptuur | Vrij lucht in mediastinum of buikholte Pleuravocht Verbreed mediastinum Subcutaan emfyseem Soms pneumothorax |
| Definitie van shock | Acuut circulatoir falen met een stoornis van weefselperfusie, leidend tot een gestoord aanbod van zuurstof en andere nutriënten aan weefsels. Ergo: disbalans tussen zuurstofaanbod en zuurstofverbruik in weefsels. |
| Is bloeddrukdaling een vroeg of laat teken van shock? | Bloeddrukdaling is een laat teken van shock |
| Specifieke acute behandeling bij shock door: spanningspneumothorax | Thoracocentese |
| Specifieke acute behandeling bij shock door: pericardtamponade | Pericardiocentese |
| Specifieke acute behandeling bij shock door: anafylaxie | 0,5 mg adrenaline i.m. |
| Specifieke acute behandeling bij shock door: tachycardie geïnduceerd | Cardioversie |
| Specifieke acute behandeling bij shock door: bradycardie geïnduceerd | Atropine 0,5 mg i.v. |
| Specifieke acute behandeling bij shock door: Addisonse crise | 100 mg hydrocortison i.v. |
| Specifieke acute behandeling bij shock door: massale/centrale longembolieën | Trombolyse, z.n op IC (voorkeur: Rt-PA/alteplase: 10 mg bolus gevolgd door 90 mg in 2 uur) |
| Is een verlengde CRT wel of niet een onafhankelijke voorspeller voor ongunstig beloop van shock? | Een verlengde CRT is WEL een onafhankelijke voorspeller voor ongunstig beloop van shock |
| Shock: blootstelling (E) | Huidafwijkingen zoals petechieen (menigokokkensepsis), endocarditis stigmata (janeway laesions, osler nodes, splinterbloedingen), rash (infecties) of urticaria (anafylaxie) |
| Welke kant schuift de zuurstofdissociatie curve op bij hypothermie? | Bij hypothermie schuift de zuurstofdissociatie curve naar LINKS |
| Hoe heet het protocol voor spoedechografie? | RUSH: Rapid Ultrasound in Shock. Pump, hart: pericardeffusie, LVF, wijdte rechterventrikel Tank, intravasaal volume: collaberende VCI bij hypovolemie, vrij vocht bij abdominale bloeding Pipes, grote vaten: aneurysma of DVT Aanvullend: longecho |
| RUSH: hypovolemische shock | Pump: hypocontractiel, klein hart Tank: smalle, collaberende VCI/vrij vocht abdomen/pleuravocht Pipes: AAA |
| RUSH: cardiogene shock | Pump: hypocontractie, groot hart Tank: wijde, niet collaberende VCI/toegenomen B-lijnen/pleuravocht Pipes: normaal |
| RUSH: obstructieve shock | Pump: pericardeffusie/RV vergroot/hypercontractiel hart Tank: wijde, niet collaberende VCI/geen lung-sliding (pneumothorax) Pipes: DVT |
| RUSH: distributieve shock | Pump: hypercontractiel hart (vroege sepsis)/hypocontractiel hart (late sepsis) Tank: smalle, collaberende VCI/pleuravocht(focus)/peritoneaal vocht(focus) Pipes: normaal |
| Normaalwaarden veneus bloedgas: pH | veneus pH 7,36 - 7,44 |
| Normaalwaarden veneus bloedgas: pCO2 | veneus pCO2: 4.5-6.1 kPa (35 - 48 mmHg) |
| Normaalwaarden veneus bloedgas: pO2 | veneus pO2: 10.0-14.0 kPa (75 - 100 mmHg) |
| Normaalwaarden veneus bloedgas: HCO3- | veneus HCO3-: 22 - 26 mmmol/l |
| Normaalwaarden veneus bloedgas: BE | veneus BE: -2,5 - +2,5 |
| Normaalwaarden veneus bloedgas: saturatie | veneuze saturatie: 95 - 98 % |
| Behandeling bovenste tractus digestivus bloeding | 2 iv, continu vullen ogv HD Kruisbloed, RBC zn ongekruist PPI iv: esomeprazol 80 mg bolus > 8mg/u cont Octreotide iv bij varixbloeding: 50 µg bolus > 50µ/u cont Coupeer anticoagulantia: FFP of Cofact ogv INR Evt gastro Breed AB bij cirrose+ascites |
| Behandeling sepsis | Normoxie 2 IV, lab + dubbele BK + stolling Vullen: streef MAP >65 mmHg, urine 0,5ml/kg/u, lactaat <2 Geef 500mL/10 min NaCl, zn herhalen 1L/30min; intotaal 30ml/kg in 3 uur Breedspectrum AB binnen 1 uur: cefuroxim 1500mg iv + tobra 5-7mg/kg bolus |
| Behandeling sepsis bij persisterende shock | Vasopressie bij presisteren shock: MAP <65 ondanks 2L vulling Norepinefrine 2µg/min of dopamine 2µg/kg/min via centrale lijn Steroiden bij refractaire shock; hydrocortison 100mg iv bolus, waarna 200mg/24 uur pomp |
| Behandeling anafylactische shock, acute fase | Stop agens, geef zuurstof, 2 IV, plat liggen salbutamol 2,5mg vernevel Adrenaline 0,5 mg i.m. zn 2x 500cc/10 min NaCl Hista 1 anta: clemastine 2mg iv Hista 2 anta: ranitidine 50 mg iv urticaria Indien onvoldoende respons + B-blok: glucagon 1-5mg iv |
| Behandeling anafylactische shock, preventie late fase | Corticosteroiden tegen late anafylactische reactie: Prednisolon 30 mg of dexamethason 8mg iv Patient minimaal 4 uur observeren |
| Wat te bepalen bij twijfel diagnose anafylaxie? | serum tryptase en/of urine voor bepaling van methylhistamine en methylimidazolazijnzuur (MIMA) zsm na aanval |
| Welke patienten langer dan 4 uur observeren na anafylactische reactie? | Patienten met: astmatische component, bifasische reactie in VG, voortgaande absorptie antigeen, slechte toegang tot hukp in geval van bifasische reactie, presentatie avond of nacht, ernstige reactie met langzaam begin door onduidelijke oorzaak |
| Waar wordt neurogene shock door veroorzaakt | Laesie ruggenmerg boven TH6 Atypische shock: hypotensie met bradycardie Voorkeur hogere MAP 80-90 mmHg aanhouden |
| Antidotum bij intoxicatie met paracetamol | N-acetylcysteine |
| Antidotum bij intoxicatie met methanol/ethyleenglycol | Ethanol |
| Antidotum bij intoxicatie met koolmonoxide | (hyperbare zuurstof) |
| Antidotum bij intoxicatie met opiaten | naloxon |
| Antidotum bij intoxicatie met anticholinergica | fysostigmine |
| Antidotum bij intoxicatie met organofosfaten | atropine / obidoxim |
| Antidotum bij intoxicatie met methemglobinemie | methyleenblauw |
| Antidotum bij intoxicatie met cyanide | hydroxycobalamine of amylnitriet/natriumthiosulfaat |
| Antidotum bij intoxicatie met ijzer | desferoxamine |
| Antidotum bij intoxicatie met digoxine | fab fragmenten |
| Antidotum bij intoxicatie met betablokkers | glucagon, hoge dosis insuline en glucose |
| Antidotum bij intoxicatie met calciumantagonisten | calcium/insuline/glucose/glucagon |
| Antidotum bij intoxicatie met TCA's | natriumbicarbonaat |
| Antidotum bij intoxicatie met salicylaat | 1-2 mmol/kg natriumbicarbonaat gevolgd door bicarbonaat infuus met streefwaarde urine pH 7,5 evt met kaliumsuppletie |
| Bij welke intoxicatie komt hemodialyse in aanmerking | toxische alcoholen zoals methanol, ethyleenglycol, isopropanolol, lithium, theofylline, salicylaten |
| Bij welke intoxicatie wordt hemoperfusie gebruikt | theofylline, barbituraten en carbamazepine |
| Oesofagusruptuur: oorzaken, aanvullend onderzoek | Oorzaken: medische ingrepen, trauma, spontaan (boerhaavesyndroom), ingestie caustische materialen Slikfoto maken! CT kan ook |
| Boerhaavesyndroom, klassieke presentatie | Oesofagusruptuur door plotse drukverhoging in oesofagus door heftig braken Klassieke: heftig boeren en braken, gevolgd door retrosternale pijn en pijn in bovenbuik. Nadien klachten van odynofagie, tachypnoe, dyspnoe, cyanose, koorts en shock. |
| X-thorax bij oesofagusruptuur | Vrij lucht in mediastinum of buikholte Pleuravocht Verbreed mediastinum Subcutaan emfyseem Soms pneumothorax |
| Definitie van shock | Acuut circulatoir falen met een stoornis van weefselperfusie, leidend tot een gestoord aanbod van zuurstof en andere nutriënten aan weefsels. Ergo: disbalans tussen zuurstofaanbod en zuurstofverbruik in weefsels. |
| Is bloeddrukdaling een vroeg of laat teken van shock? | Bloeddrukdaling is een laat teken van shock |
| Specifieke acute behandeling bij shock door: spanningspneumothorax | Thoracocentese |
| Specifieke acute behandeling bij shock door: pericardtamponade | Pericardiocentese |
| Specifieke acute behandeling bij shock door: anafylaxie | 0,5 mg adrenaline i.m. |
| Specifieke acute behandeling bij shock door: tachycardie geïnduceerd | Cardioversie |
| Specifieke acute behandeling bij shock door: bradycardie geïnduceerd | Atropine 0,5 mg i.v. |
| Specifieke acute behandeling bij shock door: Addisonse crise | 100 mg hydrocortison i.v. gevolgd door 200 mg hydrocortison in 24 uur continue infusie |
| Specifieke acute behandeling bij shock door: massale/centrale longembolieën | Trombolyse, z.n op IC (voorkeur: Rt-PA/alteplase: 10 mg bolus gevolgd door 90 mg in 2 uur) |
| Is een verlengde CRT wel of niet een onafhankelijke voorspeller voor ongunstig beloop van shock? | Een verlengde CRT is WEL een onafhankelijke voorspeller voor ongunstig beloop van shock |
| Shock: blootstelling (E) | Huidafwijkingen zoals petechieen (menigokokkensepsis), endocarditis stigmata (janeway laesions, osler nodes, splinterbloedingen), rash (infecties) of urticaria (anafylaxie) |
| Shock: graad I | Bloedverlies <0,75 L, tachycardie <100/min |
| Shock: graad II | Bloedverlies 0,75-1,5 L, tachycardie >100/min, normale systole met hoge diastole (nauwe polsdruk), trage CRT, bleke huid, tachypnoe 20-30/min, onrustige patiënt |
| Shock: graad III | Bloedverlies 1,5-2,0 L, tachycardie >120/min, daling systole en diastole, tachypnoe 30-35/min, oligurie <15cc/uur, onrustige/verwarde patiënt |
| Shock: graad IV | Bloedverlies >2,0L, tachycardie >140/min, lage tensie, klamme/zweterige huid, tachypnoe >35/min, anurie, verwarde/comateuze patiënt |
| Streefhematocriet bij acute bloedingen | 30-35% |
| Wat is hypotensieve resuscitatie? | Bloeddruk wordt < 20 mmHg onder de uitgangsbloeddruk gehouden tot de bloeding onder controle is |
| Wat zijn de 3 meest voorkomende oorzaken van een tractus digestivus bloeding? | Bloedende ulcera, tumoren en oesofagusvaricesbloedingen |
| Wat is de Glasgow-Blatchford score en waar wordt deze voor gebruikt? | Voor risicostratificatie op de SEH bij een patient met een hoge tractus digestivus bloeding. Hiermee kan de behoefte aan interventies of risico op fatale afloop worden ingeschat. |
| Glasgow-Blatchford score: puntentelling voor systolische bloeddruk | Systole 100-109 mmHg: 1 pt Systole 90-99 mmHg: 2 pt Systole <90 mmHg: 3 pt |
| Glasgow-Blatchford score: puntentelling voor ureum | Ureum: 6.5-7.9 mmol/l: 2 pt Ureum: 9.0-9.9 mmol/l: 3 pt Ureum: 10.0-24.9 mmol/l: 4 pt Ureum: >25 mmol/l: 6 pt |
| Glasgow-Blatchford score: puntentelling voor hemoglobine bij mannen | Hemoglobine voor mannen: 7.7-8.3 mmol/l: 1 pt Hemoglobine voor mannen: 6.5-7.7 mmol/l: 3 pt Hemoglobine voor mannen: <6.5 mmol/l: 6 pt |
| Glasgow-Blatchford score: puntentelling voor hemoglobine bij vrouwen | Hemoglobine voor vrouwen: 6.5-7.7 mmol/l: 1 pt Hemoglobine voor vrouwen: <6.5 mmol/l: 6 pt |
| Glasgow-Blatchford score: puntentelling voor overige variabelen | Hartfrequentie >100/min: 1 pt Melaena: 1 pt Syncope: 2 pt Leverziekte: 2 pt Hartfalen: 2 pt |
| Laag-risico criteria Glasgow-Blatchford score | Systolische bloeddruk > 110 mmHg Hartfrequentie < 100/min Hemoglobine man > 8.3 Hemoglobine vrouw >7.7 Ureum <6.5 mmol/l Afwezigheid van melaena, syncope, hartfalen of leverziekte |
| Wat moet je doen bij een lage tractusdigestivus bloeding? | Lage tractusdigestivus bloedingen zijn meestal self-limiting, eventueel anti-coagulantie couperen Acute coloscopie is niet zinvol door belemmerd zicht |
| Aneurysma verdenking: LO en aanvullend onderzoek | Pulserende zwelling abdomen Beoordeel perifere pulsaties Luister naar souffles Spoed echo abdomen Chirurgie met spoed icc |
| Wat dient bij elke patiënt met acute buikpijn en shock uitgesloten te worden? | Geruptureerd aneurysma aortae abdominalis |
| Addisonse crisis: wat is het en hoe behandel je? | Acuut tekort bijnierschorshormoon, klinisch beeld van gecombineerde shock: hypovolemisch en vasodilatoir. Bij mensen met Addison in VG of gebruik steroïden Behandeling: 100mg hydrocortison i.v. bolus, waarna continu infuus met 200mg hydrocortison/24u |
| Verschijnselen Addisonse crisis: | Hypotensie, tachycardie, hyponatriemie, hyperkaliemie, malaise, moeheid, buikpijn, koorts en hyperpigmentatie |
| Klinische kenmerken van een patient met een harttamponade | Dyspnoe (87-89%), tachycardie (77%), pulsus paradoxus (82%), verhoogde CVD (76%), cardiomegalie X-thorax (89%) |
| Tot welk probleem kan een tamponade leiden | PEA |
| Cardiogene shock wordt veroorzaakt door | Ischemie, ritmestoornissen, myocarditis en endocarditis |
| Hoe wordt sepsis gedefinieerd in de kliniek | Met de quick-SOFA (qSOFA) score; een infectie gepaard gaande met ≥2 qSOFA punten is SEPSIS. Geassocieerd met een gecompliceerd beloop en verhoogde mortaliteit |
| Geef de puntentelling bij de qSOFA score | Bloeddruk <100 mmHg systolisch: 1 pt Ademfrequentie >22/min: 1 pt Veranderd bewustzijn (EMV <15): 1 pt |
| Definieer septische shock | Sepsis (d.w.z. infectie + ≥2 qSOFA pt) met persisterende hypotensie waarvoor vasopressie nogid is om de MAP ≥65 mmHg te houden en lactaat > 2 mmol/L ondanks adequate volumeresuscitatie. In-hospital mortaliteit is 40%. |
| Hoe onstaat anafylaxie | Acute mestceldegeneratie als immunologische reactie op een agens (meestal voedsel, medicatie of insecten). Kan ook niet-immuungemedieerd zijn (non-IgE) |
| Klinische criteria anafylaxie | Anafylaxie indien ≥2 van de onderstaande symptomen Klachten van huid of slijmvliezen Bornchusobstructie, stridor Verlaagde tensie Persisterende GI klachten zoals krampende buikpijn of braken |
| Klinische verschijnselen anafylactische reacties | Huid: jeuk, urticaria, exantheem Mucosa: lip Pulmonaal: piepen/bronchusobstructie, hypoxemie Cardiovasculair: hypotensie, syncope Gastrointestinaal: misselijk, braken, krampende buikpijn Luchtweg: stridor, slijmvlieszwelling mond en tong |
| Wat is een toxidroom, hoe onderzoek je? | Constellatie van symptomen specifiek voor bepaalde klassen van toxische middelen waarbij onderzoeken: vier vitale kenmerken (RR, ademhalingsfreq, HF, temp), bewustzijn, pupilgrootte, slijmvliezen, longgeluiden (bronchorroe?) darmgeluiden, huid. |
| Wat zijn de belangrijkste toxidromen | Cholinerg, anticholinerg, sympaticomimmetisch en sedatief |
| Cholinerg toxidroom (organofosfaten) met ezelsbrug DUMBELS | D: diarree, diaforese U: urineren M: miosis B: bradycardie, bronchorroe, bronchospasme E: emesis L: lacrimatie S: salivatie |
| Anticholinerg toxidroom (anti-histaminica, TCA’s) met ezelsbrug ‘…as a …’ | Hypothermie: HOT as a hare, RED as a beet Droge huid: DRY as a bone Dilatatie pupillen: BLIND as a bat Delier, hallucinaties: MAD as a hatter Tachycardie Urineretentie |
| Sympathicomimmetisch toxidroom (cocaine, amfetamine) | Diaforese Mydriasis Tachycardie Hypertensie Hyperthermie Insulten |
| Sedatief toxidroom (heroine, methadone, benzo’s) | Miosis (bij opioiden) Hypoventilatie Coma Bradycardie Hypotensie |
| Wat zijn de belangrijkste ‘bed side testen’ bij een intoxicatie | Bloedgas en ECG |
| Behandeling breedcomplex tachycardie bij TCA of cocaine intoxicatie | Natriumbicarbonaat 1-2mmol/kg, titreren tot QRS vernauwt of pH 7,5-7,55 is |
| Behandeling intoxicatie met calciumantagonist of B-blokker | Glucagon 2-10 mg iv gevolgd door hoge dosis insuineglucose pomp, bij calciumantagonist tevens calciumgluconaat 1-2 gram |
| Pupilgrootte bij patient met intoxicatie: miosis (COPS) | C: cholinergica O: opiaten, organofosfaten P: phenotiazinen, pilocarpine S: sedative-hypnotica |
| Pupilgrootte bij patient met intoxicatie: midriasis (AAAS) | A: antihistaminica A: antidepressiva A: atropine en andere anticholinergica S: sympathicomimmetica |
| Neurologische bevindingen bij intoxicaties | Fasciculaties: organofosfaten Tremoren: lithium Dystonie: neuroleptica |
| Intoxicatie oorzaken hypothermie (COOLS) | CO, opiaten, insuline of orale bloedsuikerverlagers, likeur, sedative-hypnotica |
| Intoxicatie oorzaken hyperthermie (NASA) | Neuroleptica Antihistaminica Salicylaten, sympathicomimmetica Anticoholinergica |
| Normaalwaarde en formule anion-gap | Normaalwaarde: 8-12 mmol/L Formule: natrium - (chloride + bicarbonaat) |
| Normaalwaarde osmol gap en formule | Normaalwaarde plasma osmolaliteit: 285-290 mosmol/kg Normaalwaarde osmol gap 0-5 mosmol/kg Verhoogd bij methanol, ethanol en ethyleenglycol Formule: plasma osmol = 2x natrium + glucose + ureum |
| Toxicologisch onderzoek bij intoxicatie met de volgende middelen | PCM, saliculaten, theofylline, lithium, lood, ijzer, koolmonoxide, methemoglobine, toxische alcoholen, anticonvulsive en digoxine |
| Substanties die niet goed binden aan geactiveerde kool | Ijzer, lithium, pesticiden, zuren en logen, oplosmiddelen |
| Substanties die herhaalde toediening van geactiveerde kool behoeven | Kinine, theofylline, barbituraten, carbamazepine |
| alarmsignalen bij hoofdpijn: anamnestisch | plots ontstane (thunderclap) hoofdpijn, ergste hoofdpijn ooit, evident anders dan ooit tevoren, immuungecompromitteerde status, nieuwe hoofdpijn bij >50 jaar |
| alarmsignalen bij hoofdpijn: fysisch diagnostisch | veranderd bewustzijn, positieve jolt test (verergering hoofdpijn bij schudden hoofd), focale neurologische afwijkingen, rash verdacht voor meningokokkensepsis |
| welk type intracraniele bloeding kan chronisch zijn | subduraal hematoom, kan dagen tot weken duren voordat het tot uiting komt |
| indicaties voor het verrichten van een CT of LP | eerste/ernstige hoofdpijn, thunderclap, hoofdpijn met koorts of nekstijfheid of misselijkheid en braken, nieuwe hoofdpijn >50 jaar, nieuw bij hiv of maligniteit, neurologische uitval, papiloedeem of sufheid |
| Ottawa Subarachnoid Hemorrhage (SAH) rule: voor wie wel en wie niet gebruiken? | Wel: patienten >15 jaar, nieuwe, ernstige niet-traumatische hoofdpijn met PM na 1 uur Niet: nieuwe neurologische uitval, eerdere aneurysmata, SAB, hersentumoren of VG met recidiverende hoofdpijn (≥ 3 episoden in ≥6 maanden) |
| Ottawa Subarachnoid Hemorrhage (SAH) rule: verder onderzoek geindiceerd bij welke hoogrisicovariabelen? | Verder onderzoek indien ≥1 hoogrisicovarbiabele: leeftijd >40, nekstijf/pijn, bewustzijnsverlies, begin bij inspanning, thunderclap headache, beperkte nekflexie. |
| Oorzaken SAB | meestal intracraniele aneurysma, soms arterioveneuze malformatie |
| Behandeling SAB | neurochirurgisch, voor ingreep nimodipine als neuroprotecieve medicatie geven |
| Hypertensief spoedgeval: bloeddruk | Ernstige hypertensie: >180/110 mmHg Hypertensief spoedgeval: >200/120 mmHg met schade aan hersenen, hart, nieren, bloedvaten of ogen |
| aanvullend onderzoek bij hypertensieve crisis | bloeduitstrijk (fragmentocyten bij HUS/TTP verdenking), LDH, haptoglonine, reticulocyten, nierfunctie, hartenzymen, urineonderzoek, ECG, X-thorax en zn echo nieren |
| Behandeling hypertensief spoedgeval met retinopathie: tijdlijn en streefwaarde + eerste keus | Binnen enkele uren, streef MAP -25%, labetalol |
| Behandeling hypertensieve encefalopathie: tijdlijn en streefwaarde + eerste keus | onmiddelijk, MAP -25%, labetalol + nicardipine |
| Acuut herseninfarct en bloeddruk >220/120: tijdlijn en streefwaarde + eerste keus | 1 uur, MAP -15%, labetalol + nicardipine |
| herseninfarct met indicatie voor thrombolyse en >185/110 mmHg: tijdlijn en streefwaarde + eerste keus | 1 uur, MAP -15%, labetalol + nicardipine |
| Acute hersenbloeding < 6 uur na onset en SBD >180 mmHg: tijdlijn en streefwaarde + eerste keus | Onmiddelijk, SBD <140, labetalol + nicardipine |
| Hypertensieve spoedgeval met ACS: tijdlijn en streefwaarde + eerste keus | Onmiddelijk, SBD <140, nitro + orale b-blokkade |
| Hypertensieve spoedgeval met cardiogeen pulmonaal oedeem: tijdlijn en streefwaarde + eerste keus | Onmiddelijk, SBD <140, nitro + lisdiureticum |
| Hypertensieve spoedgeval met aortadissectie/ruptuur | Onmiddelijk, SBD <120 EN hartslag <60/min esmelol OF metoprolol EN Clevidipine OF nirtoprusside |
| Behandeling ernstige hypertensie zonder orgaanschade | nifidepine retard 20 mg po 1-2 dd (begineffect: 15-30 min) captopril 25 mg 3 dd po (begineffect 30-60 min) labetalol 200 mg 3dd (begineffect 15-30 min) |
| Klinische manifestatie reuscelartritis | recent ontstane hoofdpijn in temporale regio, kaakclaudicatio, gevoelige hoofdhuid, visusstoornissen, algemene symptomen (moe, koorts, gewichtsverlies), symptomen van polymyalgia reumatica, gevoeligheid en zwelling 1 a. temporalis, verhoogde BSE, >50 jaar |
| Bij hoeveel procent van de patienten met een reuscelartritis treedt visusverlies op | 15-20% |
| Aanvullend onderzoek bij reuscelartritis | Arteria temporalis biopt, echografie (halo-teken) en PET-CT |
| Behandeling reuscelartritis | corticosteroiden, al starten voor biopt binnen is |
| Klinisch beeld glaucoom | >50 jaar, acuut ernstige pijn in en rond oog, wazig zien, fotofobie en visusverlies, misselijkheid en braken. Aangedane oog is rood met wazige cornea en verwijde, lichtstijve pupil. |
| Meestvoorkomende oorzaak hersenabces | lokale infectie (otitis/mastoiditis, sinusitis, ethmoiditis): 60%, |
| Klinisch beeld subdural empyeem | hoofdpijn, braken, koorts, nekstijfheid, koorts, insulten, focale uitval, tekenen van KNO-infectie en papiloedeem |
| Oorzaken papiloedeem | toename intracraniele massa (tumor), toename intracraniele druk (hypertensief spoedgeval), afname veneuze afvloed (cerebrale veneuze thrombose), afname liquorafvloed (obstructieve hydrocephalus), idiopatisch (idiopatische intracraniele hypertensie) |
| Kenmerken van hoofdpijn t.g.v. intracraniele hypertensie | Pijn erger bij wakker worden, toename pijn bij drukverhogende momenten zoals hoesten en persen, pijn neemt toe bij liggen, pijn gepaard met dubbelzijdig papiloedeem |
| cerebrale veneuze thrombose klinische symptomen | acuut, subacuur of chronisch, meestal hoofdpijn (90%), soms icm focale neurologische uitval, insulten of encefalopathie met bewustzijnsverlies. |
| Risicofactoren cerebrale veneuze thrombose | hypercoagulabiliteit, infecties, maligniteiten en trauma |
| cerebrale veneuze thrombose: aanvullend onderzoek | MRI met contrast |
| Oorzaken klachten bij cerebrale veneuze thrombose | 1. verhoogde veneuze en capillaire druk door trombose van de cerebrale venen of durale sinus en 2. verminderde liquor absorpite en verhoogde intracraniele druk door occlusie durale sinus |
| Migraine ezelsbruggetje, diagnose: | STUDIO-54 ≥ 2 van: S: severe T: throbbing U: unilateral D: disabling ≥ 1 van: I: intestinale symptomen O: otofobie/fotofobie en beide: 5 aanvallen 4 - 72 uur duur |
Created by:
AEN89