Help
Options
Didn't know it?
click below
click below
Knew it?
click below
click below
Don't Know
Remaining cards (0)
Know
retry
shuffle
restart
0:00
Embed Code - If you would like this activity on your web page, copy the script below and paste it into your web page.
Normal Size Small Size show me how
Normal Size Small Size show me how
Związki karbonylowe
Aldehydy, ketony, kwasy
| Question | Answer |
|---|---|
| Związki karbonylowe | Jednofunkcyjne pochodne węglowodorów, w których częścią łańcucha węglowego jest grupa karbonylowa. |
| Jaka jest hybrydyzacja atomu węgla w związkach karbonylowych? | sp2 |
| Grupa aldehydowa | -CHO |
| Aldehyd mrówkowy | Metanal, formaldehyd |
| Aldehyd octowy | Etanal |
| Aldehyd propinowy | Propanal |
| Aldehyd masłowy | Butanal |
| Aldehyd walerianowy | Pentanal |
| Nazewnictwo aldehydów | Karbonylowy atom węgla staje się atomem nr 1, ale nie należy podawać położenia grupy aldehydowej w nazwie systematycznej związku. |
| Aldehyd benzoesowy | Benzenoaldehyd |
| Propenal | Akroleina |
| Aldehyd dikarbonylowy | Np. etanodial. |
| Aceton | Propanon |
| Czy związki karbonylowe tworzą wiązania wodorowe z wodą? | Tak. |
| Czy związki karbonylowe tworzą wiązania wodorowe same ze sobą? | Nie. |
| Jak zmienia się rozpuszczalność związków karbonylowych? | Zmniejsza się ze wzrostem długości hydrofobowego łańcucha węglowego. |
| Formalina | 40% r-r metanalu, silne właściwości denaturujące i bakteriobójcze. |
| Jak nazwać związek, który jest jednocześnie aldehydem i ketonem? | Grupa aldehydowa ma pierwszeństwo - grupa ketonowa określana jest wtedy jako okso. Np. 4-oksopentanal. |
| Jak nazwać związek, który jest jednocześnie aldehydem i alkoholem? | Grupa karbonylowa ma pierwszeństwo przed grupą hydroksylową - grupa hydroksylowa jest określana jako hydroksy. Np. 4-hydroksypentanal. |
| Jak otrzymać aldehyd? | Utlenianie alkoholu I-rzędowego za pomocą CuO, hydratacja alkinów (alkin + H2O, reakcja z HgSO4 i H2SO4), utlenianie alkenów (z udziałem katalizatora) |
| Jak otrzymać keton? | Utlenianie alkoholu II-rzędowego za pomocą CuO |
| Jak przebiega otrzymywanie aldehydu lub ketonu za pomocą CuO? | Blaszkę miedzianą umieszcza się w płomieniu palnika, pokrywa się ona czarnym nalotem CuO. Utleniacz umieszcza się w naczyniu z alkoholem, czemu towarzyszy zanik czarnego nalotu i pojawienie się charakterystycznego zapachu produktu. |
| Dlaczego nie można użyć KMnO4 do utleniania alkoholu I-rzędowego w celu utrzymania aldehydu? | Tworzący się aldehyd utleni się dalej do kwasu karboksylowego. |
| Próba Tollensa - uproszczony zapis | H-CHO + Ag2O -> H-COOH + 2Ag |
| Odczynnik Tollensa | Wodorotlenek diaminasrebra Ag[(NH3)2](OH) |
| Próba Tollensa - opis słowny | Aldehydy utleniają się do kwasów karboksylowych pod wpływem amoniakalnego roztworu tlenku srebra w podwyższonej temperaturze. |
| Otrzymywanie odczynnika Tollensa | Zmieszanie azotanu(V) srebra z roztworem zasady i następnie z wodą amoniakalną. |
| Substraty w pełnym zapisie próby Tollensa | Aldehyd, wodorotlenek diaminasrebra, NaOH |
| Produkty w pełnym zapisie próby Tollensa | Kwas karboksylowy (sól kwasu karboksylowego), Ag, NH3, H2O |
| O czym należy pamiętać przy próbie Tollensa? | Próbę Tollensa wykonuje się umieszczając naczynie z mieszaniną reakcyjną w gorącej łaźni wodnej. Powstaje lustro srebrne. |
| Próba Trommera- reakcja | H-CHO + Cu(OH)2 -> H-COOH + Cu2O + 2H2O |
| Próba Trommera - opis słowny | Aldehydy utleniają się do kwasów karboksylowych w obecności wodorotlenku miedzi (II) w podwyższonej temperaturze. W probówce z aldehydem powstanie ceglastoczerwony osad (Cu2O). W probówce z ketonem osad sczernieje (CuO) |
| O czym należy pamiętać przy próbie Trommera? | Wodorotlenek miedzi(II) musi być świeżo strącony w reakcji NaOH+CuSO4. Próbę Trommera wykonuje się umieszczając naczynie z mieszaniną reakcyjną w gorącej łaźni wodnej. |
| Hemiacetale i acetale | Produkty przyłączenia odpowiednio jednej i dwóch cząsteczek alkoholu przez cząsteczkę aldehydu |
| Hemiketale i ketale | Produkty przyłączenia odpowiednio jednej i dwóch cząsteczek alkoholu przez cząsteczkę ketonu |
| W jakich reakcjach mają znaczenie hemiacetale i hemiketale? | W procesie cyklizacji cząsteczek monosacharydów. |
| W jakich reakcjach mają znaczenie acetale i ketale? | W procesie kondensacji cząsteczek monosacharydów w procesie tworze di- i polisacharydów. |
| Próba jodoformowa | Te ketony, które zawierają grupę karbonylową przy drugim atomie węgla w łańcuchu (tzw. metyloketony) stosunkowo łatwo ulegają reakcji określanej jako próba jodoformowa. |
| Substraty w próbie jodoformowej | Metyloketon + I2 + NaOH |
| Produkty w próbie jodoformowej | CHI3 (żółty osad - jodoform), sól kwasu karboksylowego, NaI, H2O |
| Jodoform | Trijodometan, ciało stałe o barwie żółtej |
| Atom węgla α | Atom w najbliższym sąsiedztwie atomu węgla grupy karbonylowej (ale nie atom węgla w grupie karbonylowej!!!) |
| Czym można zredukować aldehyd czy keton do alkoholu? | H2 - wodorem |
| Grupa karboksylowa | Zbudowana jest z dwóch grup - karbonylowej i hydroksylowej |
| KWASY NASYCONE | Propanowy (masłowy), palmitynowy, stearynowy |
| KWASY NIENASYCONE | Oleinowy, linolowy, linolenowy |
| Kwas palmitynowy | C15H31COOH |
| Kwas stearynowy | C17H35COOH |
| Kwas oleinowy | C17H33COOH (C9=C10) |
| Kwas linolowy | C17H31COOH (C9=C10, C12=C13) |
| Kwas linolenowy | C17H29COOH (C9=C10, C12=C13, C15=C16) |
| Kwas metanowy | Kwas mrówkowy |
| Kwas etanowy | Kwas octowy |
| Kwas propanowy | Kwas propionowy |
| Kwas butanowy | Kwas masłowy |
| Kwas pentanowy | Kwas walerianowy |
| Kwas propenowy | Kwas akrylowy (C2H3-COOH) - nienasycony |
| Kwas cyklopentanokarboksylowy | Kwas cyklicznny |
| Kwas benzoesowy - nazwa systematyczna | Kwas benzenokarboksylowy |
| Czy kwasy karboksylowe mogą tworzyć wiązania wodorowe z wodą? | Tak |
| Czy kwasy karboksylowe mogą tworzyć wiązania wodorowe między sobą? | Tak |
| Właściwości kwasu mrówkowego | Ma właściwości redukujące ze względu na obecność grupy aldehydowej, najmocniejszy ze wszystkich kwasów (10x mocniejszy od octowego), reaguje z zasadami i metalami. |
| Próba Trommera dla kwasu mrówkowego | HCOOH + 2 Cu(OH)2 -> CO2 + 3H2O + Cu2O (powstaje kwas węglowy!) - wydzielają się pęcherzyki bezbarwnego i bezwonnego gazu, wytrąca się ceglastoczerwony osad, zanika charakterystyczny zapach. |
| Reakcja Tollensa dla kwasu mrówkowego | HCOOH + Ag2O -> CO2 + 2Ag+ H2O (wydziela się bezbarwny gaz, wytrąca się srebrzysty osad, zanika charakterystyczny zapach) |
| Dehydratacja kwasu mrówkowego | Reakcja zachodzi pod wpływem kwasu siarkowego(VI): HCOOH -> CO+H2O |
| Na czym polega dekarboksylacja kwasów karboksylowych. | Zastąpienia grupy karboksylowej atomem wodoru. Np. CH3COONa + NaOH -> CH4 + Na2CO3 (pod wpływem CaO i T) |
| Otrzymywanie kwasów karboksylowych | Utlenianie alkoholu silnym utleniaczem, utlenianie aldehydów słabym utleniaczem |
| Jak nazywa się anion kwasu mrówkowego? | Metanianowy |
| Jak nazywa się aniony kwasu octowego? | Etanianowy |
| Jak nazywa się anion kwasu benzoesowego? | Benzenokarboksylanowy |
| Jak zmienia się moc kwasów w zależności od liczby grup karboksylowych? | Zwiększa się wraz ze wzrostem liczby grup karboksylowych. |
| Jak zmienia się moc kwasów karboksylowych w zależności od liczby wiązać wielokrotnych? | Wiązania wielokrotne zwiększają moc kwasów, przy czym moc kwasów rośnie ze wzrostem krotności wiązania. |
| Reakcje kwasów karboksylowych z metalami? | Reagują tylko z metalami aktywnymi, czyli tymi, które znajdują się nad wodorem w szeregu napięciowym metali. |
| Reakcje kwasów karboksylowych z tlenkami metali | Reagują z tlenkami metali o właściwościach zasadowych oraz z tlenkami o właściwościach amfoterycznych. |
| Czy kwasy karboksylowe są mocniejsze od kwasu węglowego? | Tak. |
| Mydła | Sole sodowe lub potasowe wyższych kwasów karboksylowych |
| Dezaktywacja mydła w wodzie twardej | Polega na tworzeniu trudno rozpuszczalnych w wodzie soli wapniowych (lub magnezowych) wyższych kwasów karboksylowych, które nie mają właściwości piorących |
| Wykrywanie nienasyconych kwasów karboksylowych | Za pomocą wody bromowej (spodziewamy się odbarwienia) lub roztworu manganianu (VII) potasu. |
| Hydroksykwasy | Dwufunkcyjne pochodne węglowodorów, które w swojej s trukturze mają dwie grupy funkcyjne: hydroksylową -OH oraz karboksylową -COOH |
| Kwas salicylowy | Kwas 2-hydroksybenzenokarboksylowy |
| Czym różni się fenol od kwasu karboksylowego? | Fenol nie ulega reakcji z tlenkiem metalu. |
Created by:
chemia2018