click below
click below
Normal Size Small Size show me how
3M Indus
3M - De industriële samenleving in Nederland
Term | Definition |
---|---|
huisnijverheid | manier van produceren die thuis plaatsvindt |
industriële revolutie | verandering in de manier van produceren: van kleinschalige handmatige productie naar grootschalige machinale productie in fabrieken |
protectionsime | het beschermen van de eigen economie van een land, bijvoorbeeld door het heffen van hoge invoerrechten |
liberalen | politieke groep die vindt dat ieder mens zoveel mogelijk vrijheid moet hebben. De overheid moet zich zo min mogelijk met de samenleving en de economie bemoeien |
agrarische revolutie | ingrijpende verandering in de landbouw door het gebruik van machines en kunstmest |
arbeidsdeling | het opsplitsen van het productieproces in aparte taken die elk door 1 arbeider worden gedaan |
sociale moboliteit | de mogelijkheid om hogerop te komen in de samenleving |
sociale kwestie | discussie over wat er moest worden gedaan aan de slechte leef- en arbeidsomstandigheden van arbeiders eind 19e en begin 20ste eeuw |
vakbond | organisatie die opkomt voor de belangen van werknemers |
censuskiesrecht | alleen mensen die aan bepaalde voorwaarden voldoen, zoals het betalen van een bepaald bedrag aan belasting, mogen stemmen |
socialisten | politieke groep die vindt dat ieder mensen evenveel kansen moet krijgen. De overheid moet de zwakkeren in de samenleving helpen |
SDB | sociaal democratische bond, deze partij was tegen ongelijkheid in de samenleving en wilde de hele maatschappij veranderen |
SDAP | sociaal-democratische arbeiders partij, de grootste socialistische politieke partij |
sociale wet | wet waarmee de overheid probeert het leven van voornamelijk arme mensen te verbeteren |
marshallhulp | hulp die de VS na de Tweede Wereldoorlog aan alle Europese landen aanbood om de economieën op te bouwen |
geleide loonpolitiek | afspraak tussen de overheid, de werkgevers en de werknemers om de lonen laag te houden |
harmoniemodel | samenwerking tussen overheid, werkgevers en werknemers na de Tweede Wereldoorlog. Het doel was een snel herstel van de economie door de prijzen en de lonen laag te houden |
EEG | Europese Economische Gemeenschap, samenwerkingsverband (1958) tussen België, Frankrijk, Nederland, Luxemburg, Italië en West-Duitsland |
EU | Europese Unie, organisatie (1993) waarin een groot aantal Europese landen samenwerkt op politiek en economische gebied |
multinational | bedrijf met vestigingen over de hele wereld |
consumptiemaatschappij | maatschappij waarin de burgers een groot deel van hun inkomen kunnen besteden aan producten die ze voor hun levensonderhoud niet nodig hebben |
Mamoetwet | wet uit 1968 die het onderwijs vernieuwde |
gastarbeider | een persoon die voor een bepaalde tijd naar een ander land gaat om daar te werken |
feministen | mensen die streven naar gelijke rechten voor mannen en vrouwen |
Dolle Minda | groep die in de jaren '60 streed voor gelijke kansen en rechten voor vrouwen |
chassis | het onderstel van een auto |
fossiele brandstof | brandstoffen die zijn ontstaan uit afgestorven planten en dieren |
infrastructuur | het totaal van wegen, bruggen, spoorlijnen, vliegvelden, havens enzovoorts in een land |
invoerrechten | belastingen die betaald moeten worden over geïmporteerde producten |
organisch | bestaand uit natuurlijke stoffen |
schaalvergroting | bedrijven worden groter en produceren meer |
koning Willem 1 | 1772-1843: koning van Nederland vanaf 1815 |
Petrus Regout | 1 van de eerste echte ondernemers van Nederland |
Troelstra | 1860-1930: oprichter van de SDAP, streed voor algemeen kiesrecht en een 8-urige werkdag |
Domela Nieuwenhuis | 1846-1919: oprichter van de SDB, hij wilde de samenleving compleet veranderen |
Anton Philips | 1874-1951: ondernemers, maakte van de lampenfabriek van zijn vader en oom een multinational |
1784 | James Watt verbetert de stoommachine |
1815 | Wilem I koning van Nederland |
1874 | Kinderwetje van Van Houten |
1901 | Woningwet |
1917 | invoering algemeen kiesrecht |
1919 | invoering vrouwenkiesrecht |
1945 | einde WO2 |
1947 | Marshallhulp |
1951 | Eerste televisieuitzending |
1972 | grenzen aan de groei |