| Question | Answer |
| ponolohiya o palatunugan | pag-aaral ng mga makabuluhang tunog |
| ponema o ponemang segmental | pinakamaliit na yunit ng makabuluhang tunog |
| 3 salik ng pananalita | enerhiya, artikulador at resonador |
| mahahalagang bahagi ng mga tunog | dila at panga, ngipin at labi, matigas at malambot na ngalangala |
| ang ponemang pilipino ay may | 21 ponema |
| ang ponemang pilino ay binubuo ng | 16 katinig at 5 patinig |
| punto ng artikulasyon | ay tumutukoy kung saang bahagi ng bibig nagaganap ang pagbigkas ng bawat ponemang katinig |
| panlabi (bilabial) | ito ay tunog na ginagawa nang nakasara or nakabuka ang bibig |
| pangipin (dental) | kapag ang dulo ng dila ay tumatama sa likod ng ngipin sa itaas |
| panggilagid (alveolar) | ang itaas ng dulong dila ay tumatama sa punong gilagid |
| palatal | kung ang dila ay lumalapit sa matigas na bahagi ng ngalangala |
| Velar | kung ang dila ay lumalapit sa malambot na bahagi ng ngalangala |
| impit o glottal | ang mga babagtingang tinig ay lumalapit upang harangin and presyon ng papalabas na hininga upang lumikha ng paimpit na tunog |
| paraan ng artikulasyon | ito ay naglalarawan kung paano lumalabas and hininga sa pagbigkas ng bawat ponemang katinig |
| pasara | kapag ang hangin ay harang na harang |
| pailong | ang bibig ay nakasara upang ang hangin ay lumabas sa ilong |
| pasutsot | ang hangin ay lumalabas sa makipot na pagitan ng dila at ngalangala |
| pagilid | ang hangin ay lumalabas sa gilid ng dila |
| pakatal | kung ang hangin ay hinaharang at pinapalabas sa pamamagitan ng ilang beses na pagpalag ng nakaarkong dila |
| malapatinig | ito ay paggalaw mula sa isang posisyon ng labi o dila patungo sa ibang posisyon |
| ponemang PASARA NA WALANG TINIG | P T K |
| ponemang PAILONG (m.t.) | M N |
| ponemang PASARA NA MAY TINIG | B D G |
| ponemang PASUTSOT (w.t.) | S H |
| ponemang PAGILID (m.t.) | L |
| ponemang PAKATAL (m.t.) | R |
| ponemang MALAPATINIG (m.t.) | Y W |
| ponemang PANLABI | P B M |
| ponemang PANGIPIN | T D N |
| ponemang PANGGILAGID | S L R |
| ponemang PALATAL | Y |
| ponemang VELAR | K G NG W |
| ponemang GLOTTAL | H |
| harap, sentral at likod | ay tumutukoy sa kung aling bahagi ng dila ang gumagana sa pagbigkas ng patinig |
| sentral na ponemang patinig | A |
| harap na ponemang patinig | I E |
| likod na ponemang patinig | U O |
| PONEMANG MALAYANG NAGPAPALITAN | ponemang nagpapalitan na hindi nagbabago and kahulugan, tulad ng ponemang /e/ /i/ /o/ u/ |
| halimbawa ng ponemang malayang nagpapalitan | babai- babae noon-nuon totoo-tutuo |
| MATAAS na ponemang patinig | I U |
| GITNAng ponemang patinig | E O |
| MABABAng ponemang patinig | A |
| pares-minimal | pares na salita na magkatulad na magkatulad and bigkas ngunit magkaiba naman ang kahulugan |
| halimbawa ng pares-minimal | mesa-misa, boto-buto, oso-uso |
| mesa misa | hapag kainan seremonya na alay sa Diyos |
| boto buto | halal bahagi ng katawan o halaman |
| oso uso | isang uri ng mailap na hayop-gubat moda |
| pares minimal - unahan /p/ at /b/ | pantay (pareho) bantay (gwardya) |
| pares minimal - gitna /p/ at /b/ | apa (lalagyan ng sorbetes) aba (mahirap) |
| pares minimal - hulihan /p/ at /b/ | alab (ningas) alap (kapalit) |
| pares minimal - unahan /t/ at /d/ | tulay (daanan) dulay (lambitin) |
| pares minimal - gitna/t/ at /d/ | banta (babala) banda (musikero) |
| pares minimal - hulihan /t/ at /d/ | lapat (akma) lapad (lawak) |
| pares minimal - unahan /k/ at /g/ | kulay (kolor) gulay (uri ng halaman) |
| pares minimal - gitna/k/ at /g/ | saka (pagbubungkal ng lupa) saga (halamang gumagapang) |
| pares minimal - hulihan /k/ at /g/ | katok (tuktok) katog (nginig) |
| pares minimal - unahan /n/ at /ng/ | nawnaw (dama) ngawngaw (ngawa) |
| pares minimal - gitna /n/ at /ng/ | pana (busog at palaso) panga (gilagid) |
| pares minimal - hulihan /n/ at /ng/ | laman (karne) lamang (higit) |
| pares minimal - unahan /l/ at /r/ | laket (medalyon) raket (anomalya) |
| pares minimal - gitna /l/ at /r/ | bilo (rolyo) biro (tukso) |
| pares minimal - unahan /w/ at /y/ | wakwak (laslas) yakyak (laglag) |
| pares minimal - gitna /w/ at /y/ | iwan (umalis) iyan (hayan) |
| pares minimal - hulihan /w/ at /y/ | salaw (walang galang) salay (pugad ng ibon) |
| diptonggo | ay ang magkasamang tunog ng isang patinig at isang malapatinig na nasa isang pantig |
| diptonggong mataas at harap | iw iy |
| diptonggong mataas at likod | uy |
| diptonggong gitna at harap | ey |
| diptonggong gitna at likod | oy |
| diptonggong mababa at sentral | ay aw |
| halimbawa ng diptonggo | giliw tulay tuloy kasuy bataw kulay |
| klaster o kambal katinig | ay pagtatambal ng dalawang katinig na matatagpuan sa isang pantig |
| klaster sa hulihan | nars rekord tsart drayb teks |
| klaster sa gitna | transportasyon ekstra kompresor kontra empleyado |
